جلوه گاه عرفان: شرح مناجات شعبانیه صفحه 196

1- مجمع البحرین، ج2، ص333.

دیگری راه عقل و سومی راه عرفان. راه علم از طریق مشاهده و تجربه پیموده می شود و راه عقل از طریق تفکر و استدلال و راه عرفان هم از طریق تزکیه و تعبد. هر یک از این سه راه ارزش خود را داشته و دارای ستایش می باشد، ولی در عین حال مورد اعتماد کامل نیست و خالی از اشتباه و لغزندگی نمی باشد، تنها راهی که می تواند معیار برای هر سه

باشد راه وحی و الهام ویژه الهی است که در انحصار انبیا و جانشینان معصوم آنان می باشد. باید توجه داشت که قرآن کریم بیشترین تأکید را بر حمایت از عقل و علم داشته

و به بهترین براهین عقلی و علمی ارشاد فرموده است، ولی شاخص نهایی در موارد ابهام حقایق و معارف الهی است که از طریق وحی به صورت مسلم ابراز شده است.

آن راه راهی است نورانی و بدون خدشه. افرادی که آن مسیر را پیموده اند قهرا منوّر به انوار الهی هستند و پیروان خود را نور افشانی می کنند. خداوند در مورد قرآن کریم

می فرماید:

«قَدْ جاءَکُمْ مِنَ اللّه ِ نُورٌ وَ کِتَابٌ مُبینٌ»(1).

(بتحقیق از طرف خداوند به سوی شما آمده است نور و کتابی روشن).

سپس در مورد شرط اصلی افرادی که منور به این نور الهی می شوند و سرانجام کارشان می فرماید:

«یَهْدی بِهِ اللّه ُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلامِ وَ یُخرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ اِلَی النُّورِ بِاِذْنِهِ وَ یَهْدِیهِمْ اِلی صِراطٍ مُسْتَقیمٍ»(2).

(خداوند به وسیله آن به سوی راههای سلامت راهنمایی می کند کسانی را که خشنودی او را پیروی کنند و آنها را از ظلمتها به سوی نور خارج می گرداند و ایشان را به راه راست هدایت می فرماید).

شرط اصلی استضائه و استفاده از قرآن، پیروی از رضوان الهی است. کسی می تواند از این کتاب آسمانی بهره ور شود که در پی خشنودی الهی و کسب رضای او باشد، خواست خدا را بخواهد نه این و آن، تقوا داشته باشد و رضایت الهی را جلب کند. نتیجه