جلوه گاه عرفان: شرح مناجات شعبانیه صفحه 201

1- الاشارات والتنبیهات، نمط 9 مقامات العارفین، فصل اوّل تنبیه.

برخی از اهل ولایت تحت تأثیر خوف الهی بوده و برخی دیگر امیدوار به رحمت و محبت پروردگار هستند، همچنان که برخی در اثر طمع یا ترس خدا را عبادت می کنند، ولی برخی به واسطه عشق و محبت پروردگار را پرستش می نمایند و بهترین عبادت، عبادتی است که برخاسته از عشق و محبت باشد.

برترین مردم

برترین مردم هم افرادی هستند که عاشق عبادت الهی باشند. همان طوری که امام صادق علیه السلام می فرماید:

«أَفْضَلُ النّاسِ مَنْ عَشِقَ الْعِبَادَهَ فَعَانَقَها وَ أَحَبَّها بِقَلْبِهِ وَ باشَرَها بِجَسَدِهِ وَ تَفَرَّغَ لَها فَهُوَ لا یُبَالِی عَلی ما اَصْبَحَ مِنَ الدُّنیَا عَلی عُسْرٍ اَمْ عَلی یُسْرٍ»(1).

(برترین مردم کسی است که عاشق عبادت باشد، دست به گردن آن آویزد و از دل آن را دوست داشته باشد و با بدنش مباشرت بدان ورزد و اوقات خویش را برای آن فارغ سازد. چنین شخصی باکی ندارد که در این جهان در سختی باشد یا راحتی).

امام از خداوند خواستار است که در میان اولیایی باشد که امید محبت بیشتری را از خداوند دارند، محبت الهی انگیزه محبت آدمی است و علاقه او موجب عشق این است.

هدایت از سوی اوست و پذیرش از طرف این، جذبه از سوی اوست و انجذاب از جانب این و محبت از سوی محبوب است و شیدائی از طرف حبیب، همان طور که خداوند متعال هم می فرماید:

«یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ»(2).

(خداوند ایشان را دوست دارد و آنها هم خداوند را دوست دارند).

نخست «یُحِبُّهُم» را می فرماید و سپس «یُحِبُّونَه» را. جذبه الهی باعث کشش انسانی می گردد و استقبال آدمی هم موجب توفیق بیشتر او می شود، همان طور که می فرماید:

«وَ الَّذینَ جَاهَدُوا فِینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا»(3).