جلوه گاه عرفان: شرح مناجات شعبانیه صفحه 308

1- یوسف /24.

2- آیت اللّه محمّد رضا مهدوی کنی، نقطه های آغاز در اخلاق عملی، ص 352.

3- اعراف /201.

دو اسم از اسماء حسنای الهی

«یا ذَا الْجَلالِ وَالاِْکْرامِ»: این جمله دو مرتبه در قرآن مجید با مختصر تفاوتی آمده(1) و گویای دو صفت از صفات پروردگار می باشد. مرحوم علامه طباطبایی می فرماید: این دو اسم حاوی اسماء و صفات جلال و جمال است.(2)

جلال به معنای عظمت است و اکرام به معنای گرامی داشتن و همان طور که راغب می گوید(3): «ذُوالْجَلالِ وَ الاِْکْرام» شامل دو معنا است، از یک طرف گویای جلال و عظمت

الهی است و از سویی هم گویای انعام و اکرام اوست، گاهی یکی خیلی بزرگ و عظیم است، ولی به هیچ وجه دست انسان به او نمی رسد و از این رو نفعی به آدمی ندارد و گاهی هم یکی کرم دارد، ولی بزرگی و عظمت ندارد و کاری نمی تواند انجام دهد و به قولی کرم دارد، ولی درم ندارد، حتی اگر اکرام هم بکند نقشی ندارد. اما خداوند متعال

در عین عظمت صاحب اکرام هم هست، هم خودش بزرگ است و هم بزرگ می دارد، در اوج عظمت نزدیک است و در اوج بلندی و رفعت به بندگان می رسد.

در حدیثی است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«اَلِظُّوا بِیا ذَا الْجَلالِ وَ الاِْکْرام»(4).

(استعانت جویید به «یا ذا الجلال والاکرام»).

سخن پایانی

«وصلی اللّه علی محمّد و اله الطاهرین و سلّم تسلیما کثیرا».

همچنان که مناجات با صلوات بر پیامبر آغاز شد با صلوات و سلام بر او هم پایان می یابد. اصل سلام به معنای سلامتی است.

طریحی در مورد سلام پس از نقل برخی از اقوال می گوید: بهتر آن است که گفته شود