- پیشگفتار 1
- قسمت اوّل 21
- اشاره 21
- درود بر پیامبر و خاندان او 22
- نقش صلوات 23
- شیوه درود بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 24
- اشاره 26
- معانی دعا، نداء و نجوی 26
- سه حالت در دعا 28
- دعا در اصطلاح شرعی 28
- توسل 31
- توسل در فرهنگ شیعی 32
- سخنانی از فخر رازی در مورد توسل به پیامبر 34
- دو نمونه از دعای رسول اکرم صلی الله علیه و آله 35
- دو نمونه از دعای امام صادق علیه السلام 36
- تفاوت توسل و دعا 37
- زنده بودن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نزد خداوند 38
- معنای سمیع و بصیر 40
- اشاره 42
- گریز به سوی خداوند 43
- حضور در پیشگاه خداوند 44
- تضرّع در پیشگاه خداوند 45
- خشوع رسول اکرم صلی الله علیه و آله در پیشگاه الوهیّت 47
- خشوع امیرالمؤمنین علیه السلام در محضر خداوند 48
- امید به عنایات پروردگار 49
- اشاره 50
- چرا دعا کنیم؟ 52
- اشاره 54
- قضا و قدر 54
- جبر جهانی و اختیار انسانی 55
- علل و عوامل پیشرفت و سقوط 56
- دعا در پرتو تقدیر 58
- اشاره 60
- فقر امکانی 61
- اشاره 64
- حرمان و خذلان 64
- خرسندی و خشم پروردگار 66
- اشاره 66
- فرو نشاندن خشم 68
- فاعلیت الهی و قابلیت امکانی 70
- اشاره 70
- لطف الهی 72
- اشاره 74
- 1- ترسیم منظره قیامت 75
- 2 - زیبایی توکل 76
- لازمه بزرگی عفو و بخشش است 78
- اشاره 78
- عقوبت برای چیست؟ 79
- اعتراف به گناه در پیشگاه خداوند 79
- آفتاب لب بام 80
- اعتراف در مقابل غیر خدا 81
- سعادت انسان 82
- اشاره 82
- خطر نفس 83
- اشاره 85
- اشاره به نعمتهای الهی 85
- اشاره 87
- یأس و قنوط 88
- امید در دنیا 88
- یک خاطره 89
- جبران جنایت 90
- درمان اضطراب 90
- تغییر هویت و اصلاح شخصیت 92
- امید به آخرت 92
- خاطره ای عبرت انگیز 93
- ایمنی و یأس از خدا 94
- نومیدی و یأس از مردم 95
- اشاره 97
- کفایت الهی 98
- قرب الهی 99
- فضل الهی نه استحقاق بشری 99
- رابطه بین گناه و جهالت 100
- ستّار بودن خداوند 101
- اشاره 101
- حفظ آبروی دیگران 104
- وجوب نهی از منکر و حرمت غیبت 106
- اشاره 107
- 1 - بذل و بخشش الهی 107
- 2 - گذشت و مغفرت سرمدی 108
- 3 - اعمال ناقابل انسانی 108
- لقاء اللّه 110
- اشاره 110
- تحلیلی در مورد معنای لقاء 111
- لقاء از نظر لغت 111
- لقاء آخرت 113
- لقاء کفّار 113
- دیدگاه مفسّران 114
- لقاء اللّه چیست؟ 114
- رؤیت الهی 122
- دیدگاه اخبار 124
- دو نکته در مورد رؤیت الهی 125
- نظر به پروردگار 127
- دیدگاه مفسّران 127
- دیدگاه روایات 130
- تحلیل مرحوم علامه مجلسی 131
- تقابل دو چهره 133
- محرومیت کفّار 135
- لقاء ویژه 137
- شوق دیدار 138
- اشاره 141
- نیاز انسانی و کرامت الهی 142
- نکاتی در مورد پوزش و اعتذار 143
- اشاره 147
- دو نکته 148
- اشاره 150
- 1 - رابطه بین مکرمت و هدایت و پستی و ضلالت 150
- اشاره 150
- دو نوع هدایت 151
- 2 - رابطه بین آبرو و عافیت و فضیحت و گناه 152
- اشاره 153
- سرمایه زندگی 153
- هدف اولیای الهی از زندگی 154
- انحصار ستایش به پروردگار متعال 156
- اشاره 156
- دوام ستایش 157
- گستردگی ستایش 158
- ستایش شایسته 158
- ویژگی نماز 159
- اشاره 160
- مقایسه غنای الهی و نیاز بشری 160
- عشق و اخلاص امیر مؤمنان 162
- نور محبت را از من مگیر 163
- خاطره ای از زندان 163
- بضاعتی اندک و آرمانی عالی 164
- اشاره 164
- حکمت آفرینش 166
- اشاره 166
- بحث فلسفی 167
- ترسیم دوران غفلت 168
- اشاره 168
- اشاره 170
- گرفتاری های گوناگون 171
- یک تحلیل روانی 171
- فروتنی در پیشگاه احدیت 174
- اشاره 174
- اشاره 176
- 1 - پشیمانی و اعتذار 177
- 3 - عفو الهی نمودی از کرامت اوست 178
- اشاره 179
- هر نیرویی از خداوند متعال است 179
- عنایت الهی 180
- عوامل اجتناب از گناه 180
- غفلت و آلودگی 181
- کرامت ایزدی سبب دوری از گناه است 181
- اشاره 182
- 1 و 2 - دو درخواست و دو ستایش 182
- 4 - امید انسانی و بذل و بخشش الهی 183
- 3 - قرب الهی 183
- اشاره 185
- 2 - زبانی صادق 186
- 1 - دلی شیفته 186
- 3 - نگاهی صائب 187
- اشاره 190
- 1 - جاودانگی اولیای الهی 191
- 2 - عزّت دوستان خداوند 192
- 3 - شادمانی اولیای الهی 193
- اشاره 195
- 1 - راههای معرفت 195
- 2 - تنها اتکال به خدا 197
- اشاره 198
- حسن ظن به خداوند 198
- درجات اولیا 200
- اشاره 200
- برترین مردم 201
- اشاره 202
- 1 - لازمه محبّت الهی 204
- 2 - ثمره اطاعت از پیامبر 204
- اشاره 205
- وله و شیفتگی در عبادت و یاد خدا 205
- ذکر خفی و ذکر جلی 206
- تشرّف به جایگاه قدس پروردگاری 209
- اشاره 211
- همراهی با نیکان 211
- نهی از همنشینی با بدان 213
- سخن حضرت مسیح در مورد همنشین 214
- روایاتی در مورد مجالست 214
- موقعیّت خداپسندانه 217
- خشنودی خداوند در چیست؟ 219
- ضعف بشری و قدرت الهی 220
- اشاره 221
- استغفار اولیای الهی از چیست؟ 221
- انابه به سوی پروردگار 223
- مالکیت الهی 223
- سهو و غفلت انسانی 224
- اشاره 225
- کمال انقطاع چیست؟ 226
- انقطاع به سوی پروردگار 226
- دعایی از امام سجاد علیه السلام 227
- ابراهیم اسوه انقطاع 227
- تبتیل در قرآن کریم و دیدگاه مفسّران 228
- اولیای الهی 230
- نتیجه انقطاع 232
- اشاره 232
- 1 - نورانیت دل 232
- 2 - شکافتن حجابهای نورانی 234
- 3 - رسیدن به منبع عظمت 235
- 4 - تمسّک به مقام قدس 235
- اشاره 237
- مقامات سه گانه (نداء، نظر و نجوی) 237
- اشاره 237
- اشاره 239
- 2 - مقام نظر 239
- عشق به زیبایی و عشق به خداوند 240
- 3 - مقام نجوی 240
- علوم رهبران الهی 241
- یک نکته در مورد روان کاوی 242
- روشن بینی اولیای الهی 242
- اشاره 244
- یأس از رحمت الهی 245
- حسن ظن به خداوند 245
- خوف و رجاء 246
- ایمنی از سیاست الهی 246
- دو عامل محرک آدمی 248
- رجاء دروغین 248
- کرم جمیل 249
- اشاره 251
- خطر گناه 252
- توکل انسانی و گذشت الهی 254
- اشاره 255
- تبدیل بدیها به خوبیها 255
- اشاره 257
- لقاء اللّه در این جهان 258
- نخستین مانع لقای الهی 259
- اشاره 263
- تشویق و توبیخ 263
- اشاره 265
- اشاره 265
- بخش اوّل 265
- ابتهال برای چیست؟ 266
- اشاره 267
- 1 - یاد خدا 267
- اشاره 267
- بخش دوم 267
- فراموشی از خداوند سبب فراموشی از خود می شود 268
- تداوم یاد خدا 269
- تداوم یاد خدا در اسلام 270
- 2 - رعایت پیمان الهی 272
- شکر و سپاس پروردگاری 273
- اشاره 273
- شکر و عبادت 277
- کفران نعمت 277
- دو خاطره از رسول اکرم صلی الله علیه و آله 278
- شکر شایسته 278
- 1 - توجه به نعمتهای الهی 279
- 2 - سطح انتظار عاقلانه و منطقی 279
- انگیزه شکر 279
- اشاره 279
- 3 - نگاه به پایین تر از خود 280
- 4 - شناخت عوامل بدیها و کاستیها 280
- شکر عملی 281
- شکر و شکوی 281
- علت پیشرفت و سقوط کشورها 282
- شکرگزاری در سطح کلان کشوری 282
- استخفاف دینی 283
- اشاره 286
- سخنی در مورد نور الهی 288
- نور ابهج کدام است 290
- عرفان چیست؟ 292
- واژه عرفان 292
- زبان عرفان 293
- شروط عرفان 293
- دکتر الکسیس کارل در مورد احساس عرفانی می گوید 294
- کتاب عرفان 295
- مدرسه عرفان 295
- دلیل عارف 295
- استاد عرفان 296
- دیدگاه عارف 297
- عشق به کمال مطلق 298
- خواسته عارف 298
- روحیات عارف 299
- کردار عارف 299
- سرانجام عارف 300
- دشمن عارف 300
- توحید و عرفان 301
- خوف و رجاء 301
- بدون تعلق 301
- بازگشت به دعا 302
- خوف الهی 302
- عامل خوف الهی 303
- ماهیت ترس 303
- ثمرات خوف 304
- اصول مرابطه 304
- ابعاد مراقبت 305
- مراقبت دل و مراقبت جوارح 306
- مراقبت انسانی و مراقبت الهی 307
- سخن پایانی 308
1- المفردات فی غریب القرآن، کتاب الیاء.
2- بقره /257.
3- قاموس قرآن، ج7، ص 247.
جمیل: زیبا.
شرح
یأس و قنوط
یأس و قنوط: نومیدی در قرآن کریم و روایات با دو واژه یأس و قنوط تعبیر شده است، البته گفته شده است که «قنوط» یأس بسیار شدید می باشد.(1) یأس و قنوط نسبت به خداوند چه در مورد امور دنیوی و چه در مورد آخرت مذموم بوده و از گناهان کبیره محسوب می شود(2) و حتی پس از شرک بزرگترین گناه محسوب شده است.(3)
هر چه ایمان انسان به خداوند بیشتر باشد امید او هم زیادتر و هر چه ایمان او ضعیف تر باشد یأس او هم بیشتر خواهد بود.
امید در دنیا
افراد مؤمن همیشه بارقه امید در دلشان می درخشد، چشم به عنایات او داشته و هیچ گاه به بن بست نمی رسند، بر عکس افرادی که ایمان به خداوند ندارند در مقابل یک مشکل همه چیز را از دست رفته پنداشته و زود خود را می بازند، این خود باختگی تا آنجاست که گاهی دست به خودکشی هم می زنند، به خلاف افراد با ایمان که در سخت ترین شرایط هنوز هم بارقه های امید در دلشان می درخشد.
سالها بود که یوسف صدیق از پدرش دور و ناپدید شده بود، به طوری که همگان فکر می کردند که از بین رفته و یا برای همیشه مفقود گشته است، ولی پدر پیر او که در غم هجران فرزند می سوخت به واسطه نور ایمانی که داشت هنوز امیدوار بوده، به طوری که
پس از سالیانی دراز به فرزندانش توصیه کرده که در جستجوی یوسف حرکت کنند و به آنها گفت: