خدیجه (س) و ازدواج با پیامبر اکرم
«کانت خدیجة امرأة عاقلة شریفةً مع ما اراد الله بها من الکرامة و الخیر و هی یومئذ افضلهم نسبا و اعظمهم شرفا و اکثرهم مالاً(1) ؛ خدیجه بانویی عاقل و شریف بود. به اضافه آنچه خداوند از بزرگواری و خیر نسبت به او اراده کرده بود و او آن روز برترین در نسب و بزرگترین در شرف و ثروتمندترین زنان در زمان خود بود.»
حضرت خدیجه علیهاالسلام دختر خویلد ـ که 68 سال پیش از هجرت در قریش متولد شده بود - (2) بانویی پرهیزکار و پاکدامن بود. چنانکه به طاهره(3) مشهور شد، او به دلیل استعداد قوی خود، یکی از ثروتمندترین افراد قریش بود. با این همه، همواره بخشی از اوقات خود را در محضر علمای بزرگ و کسب دانش از آنان میگذراند. در همین نشستهای علمی بود که متوجّه شد، به زودی پیامبری ظهور خواهد کرد.(4) با روی دادن اتفاقی چند، سرانجام پیامبر خاتم را شناخت و به تقاضای خود با وی ازدواج کرد. این رویداد بزرگ در حدود 28 سال قبل از هجرت روی داد(5) و از آن پس خدیجه عمر خود را به همدلی، همسری، همرازی و همراهی پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) گذراند.
علی و محمد نور واحد
بنابر نظر مشهور، امیرمؤمنان علی علیهالسلام در سیزدهم رجب سی سال پس از عام الفیل در میان خانه کعبه متولد شد و در آن وقت پیامبر صلیاللهعلیهوآله بیست و هشت ساله بود.(6) در روایات معتبر میخوانیم: پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمود:«ان الله تبارک و تعالی خلق علیّا من نوری و خلقنی من نوره و کِلانا من نورٍ واحد؛ خداوند تبارک و تعالی علی را از نور من و مرا از نور خودش خلق کرد و هر دوی ما از یک نور هستیم.»(7)
این روایت به خوبی میزان همبستگی پیامبر صلیاللهعلیهوآله و علی علیهالسلام را نشان میدهد، لذا طبیعی است که بعد از تولد علی علیهالسلام، پیامبر نهایت کوشش خود را جهت ارتباط بیشتر با علی علیهالسلام صرف کنند.
بر اساس منابع تاریخی پیامبر صلیاللهعلیهوآله تا سه سالگی علی، در خانه ابوطالب بود.(8) پس از آن به منزل خدیجه علیهاالسلام رفت. در طول این مدت پیامبر همواره در تربیت علی (علیهالسلام) میکوشید و با او پیوند داشت، لذا هنگامی که مادر حضرت علی (علیهالسلام) نوزادش را خدمت رسول خدا آورد، پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) از او خواست، گهواره علی را کنار رختخوابش قرار دهد، حضرت گهواره علی علیهالسلام را تکان میداد؛ به او غذا میداد؛ علی (علیهالسلام) را بغل میگرفت و میفرمود: «این کودک برادر و در آینده ولی، یاور، وصی و همسر دختر من خواهد بود.»(9)
حضرت علی علیهالسلام بعدها این توجه خاص پیامبر اکرم را این گونه توضیح داده است: «شما از خویشاوندی نزدیک من با رسول خدا و مقام مخصوصی که نزد او داشتم، مطلع هستید. مرا در کنار خود قرار میداد، هنگامی که نوزاد بودم، مرا به سینه خود میگرفت و در کنار بستر خود مرا حمایت میکرد و بوی خوش خود را به مشامم میرساند. او غذا را در دهان من میگذاشت.» (10)