مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم ( عجل الله فرجه الشریف ) جلد 2 صفحه 11

1- 15. مکارم الاخلاق ، طبرسی ، 331 .

2- 16. مکارم الاخلاق ، طبرسی ، 284 .

ابومحمد هارون بن موسی گوید : محمد بن الحسن بن شمون بصری این دعا را می خواند و صد و بیست و هشت سال با فراخی عمر کرد ، تا از زندگی ملول شد و این دعا را ترک کرد ، سپس از دنیا رفت ، خدایش رحمت کند (1) .

و نیز مجلسی به نقل از دعوات راوندی و مکارم الاخلاق و مصباح شیخ طوسی ، و جُنَّه الأمان ، و البلد الأمین ، این عبارت را آورده : روایت شده که هر کس این دعا را بعد از هر نماز فریضه بجای آورد ، و بر آن مواظبت نماید ، آنقدر زنده می ماند که از زندگی ملول گردد .

می گویم : در بخش گذشته؛ مکرمت بیست و هشتم ، جهت اینکه این دعا درخواست تعجیل فرج مولایمان حضرت حجت علیه السلام است را بیان نمودیم ، و دلایل این مطلب را آوردیم .

توضیح

اینکه فرمود : « مَا تَرَدَّدْتُ فِی شَیْ ءٍ أَنَا فاعِلُهُ » . نظیر این تعبیر در چند روایت در اصول کافی و غیر آن آمده : شیخ بهایی در شرح الأربعین گفته : نسبت تردد خاطر به خدای تعالی که این حدیث متضمن آن است چنانکه مخفی نیست محتاج به توجیه و تأویل است ، و بر چند وجه تأویل آن کرده اند :

اوّل : آنکه در کلام چیزی تقدیر باشد ، و تقدیر کلام این باشد که : « لَوْ جَازَ عَلَیَّ التردُّد مَا تَرَدَّدْتُ فِی شَی ءٍ » ، یعنی : اگر بر من تردُّد [و تردید ]روا می بود ، تردُّد [و آمد و شد خاطر ]نمی داشتم هرگز در چیزی مثل تردّدی که در وفات مؤمن می داشتم .

دوّم : آنکه چون عادت بر این جاری شده است که در مسائه [و ناخشنود کردن] کسی که إحترام و عزّت او را لازم دانند ، و خاطر را تعلق به او باشد ، مثل دوست نزدیک و یار موافق تردد خاطر به هم رسد و در ناخشنودی کسی که او را نزد این شخص قدر و منزلتی نباشد مثل دشمن و مار و عقرب و امثال آن تردد خاطر به هم نرسد ، بلکه چون به خاطر بگذرد که بدی به او رسیده در خاطر جای می یابد بی آنکه تردد و آمد و شد خاطری دست دهد ، می تواند بود که تعبیر کنند از توقیر و إحترام او به حصول تردد در حال مسائه او ، و از خواری و مذلت او به : عدم حصول تردد در آن حال ، بنابراین می تواند بود که مراد حضرت عزّت تعالی شأنه از این کلام - و اللَّه اعلم - آن باشد که هیچ کس از مخلوقات مرا نزد من قدر و منزلت و حرمتی نیست مثل قدر و منزلت بنده مؤمن و حرمت او پس کلام از قبیل استعاره تمثیلیّه تواند بود که معنی آن ضمن شرح بعض احادیث سابق یاد شده است .