فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام صفحه 126

در این روز ، سنه 252 ، (مستعین بالله ) را از خلافت خلع کردند .

روز : 4

اول خلافت (عثمان ) است . بدانکه گاهی که (عمر بن الخطاب ) در جناح سفر آخرت بود ، امر خلافت را در میان شش نفر به شوری افکند و مدت آنرا سه روز قرار داد چنانکه روز بیست و ششم ذیحجه معلوم شد . پس از آنکه (عمر) در سلخ ماه ذی الحجه درگذشت تا سه روز کار خلافت بجهت شوری تاءخیر افتاد و عاقبت بر (عثمان ) قرار گرفت . پس روز چهارم (عثمان ) لباس خلافت برتن پوشید و مورخین ثبت کرده اند که بعد از استقرار امر خلافت بر (عثمان ) بسرای خویش آمد . جماعت بنی امیه ، صغیر و کبیر به شادمانی گرد او فراهم شدند و در خانه را از بیگانگان مسدود داشتند . در این وقت (ابوسفیان ) بانگ برداشت که آیا غیر از بنی امیه کس دیگر در این سرای می باشد ؟ گفتند : نه

. گفت : ای جماعت بنی امیه از در نشاط و بازی ، این منصب خلافت را مانند گوی در میان خود ، دست بدست دهید . قسم بآنکه (ابوسفیان ) را سوگند بارور است که نه عذابی است و نه حسابی و نه بهشتی است و نه جهنمی و نه حشری است و نه قیامتی .

(عثمان ) چون این کلمات را شنید ، بیمناک شد که اگر این کلمات گوشزد مسلمانان شود ، فتنه ای بزرگ پدید آید . فرمان داد تا او را از مجلس بیرون کردند . گویند اول مسامحتی بود از (عثمان ) در اجرای حکم خداوند . چه حکم مرتد قتل است نه اخراج از مجلس .

بالجمله ، پس از آن (عبدالرحمن بن عوف ) بر (عثمان ) وارد شد و (عثمان ) را امر کرد بمسجد رود و بر منبر صعود کند . (عثمان ) بمسجد رفت و بر منبر صعود کرد و خواست تا خطبه ای ایراد کند ، راه سخن بر او مسدود شد و نتوانست چیزی بگوید . لاجرم گفت : ای مردم همانا (ابوبکر) و (عمر) ساخته این مقام می شدند و از آن پیش که بالای منبر شوند خطبه ای پرداخته و از بر می کردند و بر بالای منبر قرائت می کردند و من تدارک این کار نکردم و عاجز ماندم و شما آن را خرده نگیرید چه احتیاج شما بامام عادل (51) افزون است از امام خطیب و زود باشد که خطبه ها برحسب مراد اصغا نمائید . این کلمات بگفت و از منبر فرود آمد و بسرای خویش رفت .

در روایت

(روضه الاحباب ) است که (عثمان ) در اول جمعه از خلافت خویش بر منبر رفت . راه سخن بر او بسته شد و نتوانست اداء خطبه کند ، لاجرم ترک خطبه کرد و این کلمات بگفت و از منبر فرود آمد :

(( بسم الله الرحمن الرحیم ایها الناس سیجعل الله بعد عسر یسرا و بعدعی نطقا و انکم الی امام فعال احوج منکم الی امام قوال اقول قولی و استغفر الله لی ولکم . ))

روز : 5