شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 166

1- 391. در حدیث کساء و نزدیک به روایت فوق موجود است و عین این روایت را پیدا نکردیم.

2- 392. کافی، ج 1 / 409، باب ان الارض کلها للامام.

3- 393. همان.

4- 394. همان.

و بیان این اخبار با آن ملاک که همه خلایق ذاتا بندگان خدا هستند، ایشان با مردم در مخلوق بودن برای خدای تعالی یکسانند و هیچ سود و زیانی را برای خود مالک نیستند، ولی بعد از این که خداوند ایشان را به آداب خویش تربیت کرد وایشان فانی در خدا شدند لذا خداوند ایشان را در زمین خلیفه خویش قرار داد و آنها را ولی بر خلق نموده و دنیا را به ملکیت و اقطاع ایشان درآورد، و از نفوس مؤمنین بر خودشان برتر کرد چنان که فرمود: «النبی اولی بالمؤمنین من انفسهم» این جمله دلالت دارد بر این که ایشان بر اموال مؤمنین اولویت دارند، و بر مردم طاعت و فرمانبرداری از ایشان را واجب نمود و این که مردم برای خود نپسندند مگر آنچه را که ایشان پسندند، و امر دین مردم را به ایشان واگذاشت، و فرمود: «وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»(1) آیا بندگی معنایی جز این دارد، و آیا جز این است که بندگان از تصرفات کامل و آزادانه در حرکات و سکنات و شهوات، در خود و اموال خود برخوردار نیستند و باید در تحت اراده رهبران و امامان خود در آنها تصرف نمایند؟ با توجه به این که امامان و رهبران نیز در وجود و حواس و جوارح و سلامت و روزی و زندگی و مرگ با مردم مشارکت داشته و همه در دست آفریدگار خویشند که خدایی جز او نیست و شریکی ندارد.

و در روایت صفوان از امام صادق علیه السلام در چگونگی زیارت مطلقه(2) معروف به زیارت و ارث در اذن دوم آمده است: «عبدک و ابن عبدک و ابن امتک المقر بالرق و التارک للخلاف علیکم» یعنی: «بنده تو و فرزند بنده تو، و فرزند کنیز تو، اقرار به بندگی دارد و از مخالفت با شما پرهیز می کند»این فقره خردمندان را در اثبات بیان مزبور کفایت است، و خداوند راهنماست و رجوع همه به اوست.

وَ سَاسَهَ الْعِبَادِ

«ساسه» بر وزن «قاده» جمع سائس است، به فرمانده و نهی کننده رعیت «سائس» گویند.

عباد جمع عبد است و مراد از سائس کسی است که شایستگی داشته باشد که مردم فرمانهای او را بشنوند و نواهی وی را اجرا نمایند، و آل محمدصلی الله علیه وآله چنین شایستگی را دارا