شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 215

1- 503. سوره انعام، آیه 161.

2- 504. سوره تغابن، آیه 16.

3- 505. سوره آل عمران، آیه 102.

4- 506. سوره حجر، آیه 33.

5- 507. سوره اعراف، آیه 12.

6- 508. سوره ص، آیات 77 - 78.

7- 509. سوره حج، آیه 30.

8- 510. سوره انعام، آیه 120.

اکنون که حقیقت و شؤون تقوی را دانستید، و فهمیدید که تقوی سرّ آل محمد است برای شما روشن می شود که ایشان «اعلام التقی» در سّر و علانیه اند، و ایشان کوههایی هستند که راه سلوک به پروردگار عالمیان در علانیه از آن مسیر است، زیرا خداوند به ایشان دستور داد تا خود را از منهیات جدا کنند، و در سر نیز به ایشان راه جسته می شود، زیرا انوار مکنون ایشان در همه نفوسی که پروردگار جهانیان را می شناسند و به او پناه می جویند موجود است و الحمد للَّه رب العالمین.

وَ ذَوِی النُّهَی

وَ ذَوِی النُّهَی

در قاموس گفت: «النهیه به ضم» یعنی... و عقل مثل نهی و این جمع «نهیه» نیز می باشد. بیان این فقره و فقرات بعدی مقدمه ای را می طلبد و آن مقدمه این است: بدان که در سخن حضرت علیه السلام «یا اهل بیت النبوه» دانستید که نصیب هر موجود از حقیقت نبوت یعنی صادر نخستین همین مقدار است که ابتدا در عالم معلومات و عالم تمیز مفاتیح که از عوالم الهی است تعین می یابد، و در غیر آن عالم هیچ اشاره وجودی و یا عدمی بر نمی دارد، و بعد از تعین در آن عالم به اشاره وجودی معین می گردد، ولی به عالم خلق به چنین اشاره ای نمی شود، چنان که قابل اشاره عدمی نیز هست، و بعد از تنزل به عالم خلق اشاره وجودی در همین عالم اشاره می شود، ولی هنوز اسم و رسمی ندارد، لذا به او عقل و جهل و نور و ظلمت و غیر آن گفته نمی شود، و تنها این حقیقت صادر نخستین صرف الوجود است.

و وجود پیدایش اسماء تنها بعد از تنزل به عالم وجود نوری است که مرتبه اسم اللَّه نوری است که خداوند رب العالمین به آن شناخته می شود، و اگر آن مرتبه نبود خداوند عبادت نمی شد و به شناخت احدی نمی آمد، همین مطلب را در گذشته در شرح «ابواب الایمان» بیان کردیم.

این حقیقت، حقیقت نور و عقل است که از راست عرش خلق شده و پروردگار عالمیان به همین حقیقت عبادت می گردد و امر ونهی و جزا و پاداش توسط آن انجام می پذیرد، چنان که اخباری(1) بر آن دلالت دارد، برخی از این اخبار در فقره قبلی بیان شد و همین حقیقت فرقان