شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 216

1- 511. تفسیر امام، 80، توحید ص 325، مناقب، 1 / 253، فصل فی شرائطها.

است که خداوند به متقین وعده داد و همین نوری است که متقیان با آن ره می سپارند و مؤمنین را از تاریکی ها به نور می آورد، خداوند نور و ظلمت را در همه نفوس آفریده تا انسانها اختیار داشته باشند، و ما بارها بیان کردیم که مراد از آن سّر آل محمد و فرقانی است که بر حضرت محمدصلی الله علیه وآله فرستاده است، و همین نور بین محق و مبطل و مؤمن و کافر جدا می کند، و مظاهر این نور ائمه علیه السلام هستند.

در تفاوت قرآن و فرقان

در کافی(1) از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: «الْقُرْآنُ جُمْلَهُ الْکِتَابِ وَ الْفُرْقَانُ الْمُحْکَمُ الْوَاجِبُ الْعَمَلِ بِهِ» یعنی: «قرآن همه کتاب و فرقان آیه محکمی است که عمل به آن واجب است» و در جوامع(2) از آن حضرت روایت شده که فرمود: «الفرقان کل آیه محکمه و فی الکتاب» یعنی: «فرقان هر آیه محکم در قرآن می باشد».

و قمی(3) و عیاشی(4) از امام صادق علیه السلام که فرمودند: «الْفُرْقانَ هو کل أمر محکم و الکتاب هو جمله القرآن الذی یصدق فیه من کتاب قبله من الأنبیاء» یعنی: «فرقان هر امر محکمی است و کتاب همه قران است که کتابهای پیامبران گذشته را تصدیق می کند»

و در کافی(5) و عیاشی(6) از امام صادق علیه السلام در تأویل آیه شریفه:«مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ» روایت کردند که آن حضرت فرمود: «محکمات امیرالمؤمنین و امامان علیه السلام و متشابهات فلان و فلانی است».

پس حقیقت عقل مرتبه اسم اللَّه است که مبدای همه اسماء حسنی است و در عرض آن جهل و ظلمت و شیطنت و نکری و طاغوت قرار دارد، هر یک از این اسامی به جهتی بر آن اطلاق شده است. طاغوت اصل و ریشه همه شرور و حقیقت محمدصلی الله علیه وآله و نورش که خداوند از نور ذات خویش آفریده بالاتر از آن مرتبه است و در مرتبه حقیقت محمدیه چنین چیزی