شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 31

1- 18. سوره نساء، آیه 86.

2- 19. تفسیر قمی، ج 1، ص 145، حکم الکلاله.

3- 20. بحارالانوار، ج 81، ص 273، باب 17، ما یجوز فعله فی الصلوه.

تحیت داده شدید شما به وجهی بهتر پاسخ دهید. بهتر از هدیه کنیزک آزادی وی بود.

گویم: قبل از اسلام، تحیت «أهلاً ومرحباً» و غیر آنها بود و بعد از اسلام، تحیت خاصّه «سلام علیکم» و دیگر جملات مربوطه گردید و مقصود از بزرگداشت این است که دوست، دوست را محترم شمارد تا دل های آنها با همدیگر الفت یابد و دلیل بر این که مراد از سلام تحیت است، این سخن حق تعالی است که: «إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصّالِحاتِ یهْدِیهِمْ رَبُّهُمْ بِإِیمانِهِمْ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهِمُ الأَنْهارُ فِی جَنّاتِ النَّعِیمِ دَعْواهُمْ فِیها سُبْحانَکَ اللَّهُمَّ وَتَحِیتُهُمْ فِیها سَلامٌ»(1)؛ کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده اند، خدای تعالی ایشان را به واسطه ایمانشان راهنمایی می کند، در بهشت پر نعمتند در حالی که در زیر پای ایشان نهرها جاری است، سخن ایشان در بهشت این است که منزهی پروردگار ما و تحیت ایشان در بهشت سلام است.

و فرمود: «تَحِیتُهُمْ یوْمَ یلْقَوْنَهُ سَلامٌ»(2)؛ تحیت ایشان به هنگامی که وی را ملاقات نمایند، سلام است.

و فرمود: «وَأُدْخِلَ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِیتُهُمْ فِیهَا سَلَامٌ»(3)؛ آنان که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده اند، به بهشتی داخل می گردند که در آن نهرها جریان دارد و ایشان در آن به اذن پروردگارشان جاودانند، تحیت ایشان سلام است.

و مراد این آیات این است که آن بهشت ها با آن نعمت های همیشگی به ایشان سپرده می گردد، همین برترین تحیت می باشد و لازمه آن سلامت از آفت های زندگی جاودانی است که هرگز مرگ را بدان راه نیست، زیرا سلام خواه مصدر «سلَّم» (به تشدید عین) و خواه «سَلَمَ» (به تخفیف آن) به معنای سلامت است.

سلام از اسماء خداوند است

خدای تبارک و تعالی خود را سلام نامید، زیرا این صفت به طور کامل در او موجود است، زیرا هیچ کمالی در عالمی از عوالم نمی باشد، مگر اینکه خدای تعالی آن را به مخلوقات خود تسلیم کرده است؛ به همین لحاظ خود را به طور مبالغه سلام نامیده است، پس اینکه فرمود: