شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 341

1- 811. سوره روم، آیه 27.

2- 812. سوره قلم، آیه 4.

3- 813. سوره حشر، آیه 7.

4- 814. سوره نساء، آیه 80.

5- 815. کافی، ج 1، ص 193، باب ان الائمه خلفاء - عزوجل -

6- 816. سوره نور، آیه 55.

7- 817. به منبع سابق مراجعه کنید.

و از امام باقرعلیه السلام(1) روایت شده که «خداوند در کتابش درباره والیان بعد از حضرت محمدصلی الله علیه وآله به طور ویژه فرمود: «وعد اللَّه الذین... هم الفاسقون» یعنی: «شما را به خاطر علم و دین و عبادتم بعد از پیامبر خلیفه قرار می دهم، چنانکه آدم برای بعد از خود اوصیایی قرار داد تا پیامبری که بعد از وی می آید مبعوث شود، تا مرا بپرستند و شرک نورزند»، مراد از «یعبدوننی» یعنی مرا به ایمانی بپرستند که معتقد باشند که بعد از محمد پیامبری نیست، پس هرکس غیر از این گفت «فأولئک هم الفاسقون» بنابراین خداوند والیان امر را بعد از محمد به علم متمکن ساخت و ما همان والیانیم، از ما بپرسید، اگر تصدیقتان کردیم، اعتراف کنید و شما چنین نخواهید کرد.

پس حقیقت خلافت از خدا عبارت از نیابت از خداست، و خلیفه قرار داد تا آن امور و پیاده شدن آن نسبت به خدا مرتب گردد، و همین دلیل و کاشف گردد از این که مردم به دل ایمان آورده و به الوهیت و ربوبیت ایشان اعتراف دارند، چنان که فرشتگان را واداشت تا برای آدم سجده کنند تا مؤمن از کافر مستکبر معلوم شود، چنانکه در آیات مزبور فرمود: «إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً»(2) و در سوره حجر فرمود: «وَإِذْ قَالَ رَبُّکَ لِلْمَلَائِکَهِ إِنِّی خَالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ»(3) و در سوره ص فرمود:«فَإِذَا سَوَّیتُهُ وَنَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِینَ» (4) پس سجود ایشان برای آدم طاعت خدای - سبحانه - است چه این که با آن عبودیت خدا را برای خدای سبحان به اثبات می رسانند، چه این که به طرفی روی کنند که خداوند ایشان را به آن طرف واداشت.

وَ حُجَجا عَلَی بَرِیتِهِ

در «حجج اللَّه علی اهل الدنیا و الاخره و الاولی» معنی حجت بیان شد. «بریه» در آیه شریفه «هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِءُ الْمُصَوِّرُ»(5) آمده است، «باری» وقتی در کنار خالق و مصور درآمده به این معناست که اکنون می گوییم: چه این که خالق یعنی ذات به اعتبار ایجاد عقول و باری