شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 354

1- 848. سوره بقره، آیه 33 - 30.

2- 849. سوره شعراء، آیه 227.

وَ طَهَّرَکُمْ مِنَ الدَّنَسِ وَ أَذْهَبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرَکُمْ تَطْهِیرا

در مراتب طهارت ائمه(ع)

«دنس» به حرکت دال و نون به معنای چرک و وسخ است، و مراد چیزی که باعث نقص و شین در نزد خدا و یا مردم است و «رجس» به کسر به معنای «قذر» و پلیدی است.

عین الفعل «رجس» نیز حرکت داده می شود، گاه راء مفتوح و جیم مکسور می گردد و به معنای مآثم (گناهان) و هر کار پلید و نیز هر کاری که منجر به عذاب و شک و عقاب و خشم می شود، می باشد.

پس مراد از «دنس» و «رجس» اشاره به اولین مراتب و آخرین مراتب ظاهری و باطنی شیطنت است، چه این که عوالم هفت گانه ای که قوام موجودات ارضی و سماوی بدان است، از قبیل عوالم علم و عالم مشیت و عالم اراده و عالم قدر و عالم قضاء و عالم اذن و عالم اجل در عالم نور و عالم ظلمت مساوی اند، و این که در هر نفسی باید مبدأ این دو عالم موجود باشد تا حقیقت اختیار در آن نفس فراهم شود، لذا مبدأ عالم نور اسم اللَّه و مبدأ عالم ظلمت شیطنت است.

و به همین خاطر رسول خداصلی الله علیه وآله بنا بر روایت کافی(1) از امام باقرعلیه السلام فرمود: «ای مردم! تنها خدا و شیطان و حق و باطل و هدایت و ضلالت و رشد و غی و عاجله و آجله و عاقبت و حسنات و سیئات است، هر حسنه ای از خدا و هر سیئه ای از شیطان است.»

آیات قبلی در فقره سابق «و عصمکم اللَّه» بر همین مطلوب نیز دلالت دارد.

پس مراد از فقره«و طهرکم من الدنس واذهب عنکم الرجس» پاک کردن ایشان از مراتب شیطانی هفت گانه؛ رنگ آمیزی آنها به رنگ خدایی و دادن جبلت هفت گانه نورانی است، چنانکه در فقره «اصطفیکم لعلمه...» بیان کردیم و این مفاد آیه شریفه «وَلَقَدْ آتَینَاکَ