شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 37

1- 44. سوره زخرف، آیه 81.

2- 45. سوره زخرف، آیه 81.

3- 46. در کافی، ج 1، ص 442، باب مولد النبی صلی الله علیه وآله و وفاته از علی بن ابراهیم به اسنادش از ابی بصیر از ابی عبداللَّه در حدیث معراج رسول خداصلی الله علیه وآله نقل شده که در آن آمده گفتم: فدایت شوم، «قاب قوسین او ادنی» چیست؟ فرمود: مابین دو «سیه» تا سر قوس، عبارت عربی این است: «ما بین ستیها الی رأسها» از مرحوم مصنف. مترجم: در منتهی الارب گفت: سیه القوس: بالکسر سرهای برجسته کمان، سیات جمع.

«ربّ زدنی فیک تحیراً؛ خدایا! حیرت مرا در خودت زیاد نما».

سدره المنتهی چیست؟

علّت این که آن را سدره المنتهی نامیدند، این است که سدره بر وزن فعله از ماده «سدر» به معنای تحیر و حیرت است و به «المنتهی» اضافه شده تا بیان نوع این حیرت کند، پس معنای سدره المنتهی یعنی عالم حیرت که آخرین سیر ممکن است پس خدای تبارک و تعالی حقیقت محمدیه را در عالم حیرت که در آن نفی و اثباتی نیست و در آن اثبات نفی و نفی اثبات نیست به دست تشبیه کرده و در «عالم او ادنی» که عالم عدم است و در آن نفی اثبات ممکن است به محل گرفتن کمان تشبیه نموده و در عالم وجود که در آن اثبات ممکن است به «قاب کمان» تشبیه کرده و در عالم نور و ظلمت به «سیه» یعنی طرف برآمدگی کمان تشبیه نموده است.

مرتبه سوم چیست؟

پس مرتبه قاب، مرتبه سوم خلق اول و حقیقت محمدی است و مراد از «دو قوس» قوس انعطاف و نزول به آیات محکمات از ناحیه راست است تا به مؤمنان بشارت دهد و انعطاف و نزول از طرف چپ برای انذار و ترساندن منافقان و کافران است و این مطلب مفاد سخن حق تعالی است که: «هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ عَلَیکَ الکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَأُخَرُ مُتَشابِهاتٌ، فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیغٌ...»(1)؛ اوست که بر بنده اش کتابی را نازل کرد که برخی از آن آیه های استوار و محکم هستند که ام الکتاب نام دارند و برخی دیگر از آیات متشابه می باشند، آنهایی که در دل ایشان گمراهی است...».

و فرمود: «إِنَّما یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً»(2)؛ خدای تعالی می خواهد از شما اهل بیت پلیدی را بزداید و شما را به پاک شدنی پاک نماید. زیرا روشن است که پاکی اهل بیت ناشی از طهارت صاحب بیت و متفرع بر آن است، پس ممکن نیست که ایشان پاک باشند و او پاک نباشد.

و مراد از رجس و پلیدی شرک و گرفتن غیر خدا به عنوان معبود به صورت و معنی، در تشریع و تکوین است و این مطلب بدون تخلیه از همه حدود و رفع همه حجاب ها و رسیدن به