شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 413

عوالم فنا در اسم مستأثر و بقا به آن هستند.

و مراد از مرتبه شفاعت مرتبه تمیز اشیا در عالم تمیز معلومات است که وجه اللَّه می باشد و آیه شریفه به آن اشاره فرمود: «کُلُّ مَنْ عَلَیهَا فَانٍ* وَیبْقَی وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلَالِ وَالْإِکْرَامِ»(1) و فرمود: «کُلُّ شَی ءٍ هَالِکٌ إِلَّا وَجْهَهُ»(2)

و قمی(3) از امام سجادعلیه السلام روایت کرده که فرمود: نحن وجه اللَّه الذی یؤتی منه و در مناقب(4) از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: «و یبقی وجه ربک؛ ما وجه اللَّه هستیم.»

و در توحید(5) از امام جوادعلیه السلام در حدیث روایت شده که فرمود: «فإذا أفنی الله الأشیاء أفنی الصور و الهجاء و لا ینقطع و لا یزال من لم یزل عالما؛ یعنی: وقتی خداوند اشیا را فانی کرد به صور و هجاء از بین می رود ولی عالم از ازل و همیشه عالم باقی می ماند.»

و در کافی(6) در حدیث عینیه الصفات از ابوهاشم جعفری از ابی جعفر ثانی علیه السلام روایت شده است که فرمود: «وقتی خداوند اشیاء را فانی و زائل کرد، صورت و هجا و حروف مقطعه از بین می روند ولی عالم ازلی و ابدی از بین نمی رود.» و این روایت را سابقاً در «و مجدتم کرمه» نقل کرده ایم، پس مراد از وجهی که باقی ماند سرّ آل محمدعلیهم السلام است، این سرّ مبدأ همه نفوس است که نصیب وی از آن همین سرّ است.

وَ الرَّحْمَهُ الْمَوْصُولَهُ

در معنای رحمت و فضل

فرمود:

در شرح قول آن حضرت «و معدن الرحمه» بیان شد که عالم رحمت عالم جمع و مرتبه وجود مطلق از حقیقت نبوت است، لکن مراد از آن در این جا به قرینه وصف «موصوله» مرتبه ولایت نوریه و رحمت رحیمیه است که برای مؤمنین نوشته شده و آیه شریفه: «یا أَیهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْکُمْ مَوْعِظَهٌ مِنْ رَبِّکُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدی وَرَحْمَهٌ لِلْمُؤْمِنِینَ * قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَلِکَ فَلْیفْرَحُوا هُوَ خَیرٌ مِمَّا یجْمَعُونَ»(7) یعنی: «ای مردم! موعظه ای از ناحیه پروردگار شما و شفای دردهای دل ها و هدایت و رحمت مؤمنین آمده است، بگو به فضل و رحمت خداوند خوشحال شوند و این فضل و رحمت بهتر از آن چیزی است که می اندوزند.»

و در مجمع و جوامع از امام باقرعلیه السلام روایت شده که فرمود: «فضل اللَّه» رسول خدا و «رحمته» علی بن ابی طالب است قمی(8) اضافه بر آن روایت کرده است که: «فلیفرح شیعتنا هو خیر» یعنی شیعیان ما خوشحال شوند که این از طلا و نقره ای که دشمنان ما جمع آوری می کنند بهتر است.» و عیاشی(9) از امیرالمؤمنین حدیثی به همین معنا نقل کرده است.

و در مجالس(10) از پیامبرصلی الله علیه وآله روایت شده که فرمود: «فضل اللَّه» پیامبر شما و «رحمته» ولایت علی بن ابی طالب علیه السلام «فبذلک» یعنی به نبوت و ولایت «فلیفرحوا» یعنی شیعه مسرور شوند «هو خیر مما یجمعون» مخالفان ایشان از خانواده و مال و فرزند در دار دنیا.