شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 606

1- 1505. کافی، ج 1، ص 97، باب فی ابطال الرؤیه.

2- 1506. کافی، ج 1، ص 97، باب فی ابطال الرؤیه.

مشاهده خود نمی توانند او را ببینند ولیکن دل ها با حقیقت ایمان او را می بینند.» و نظیر آن با کمترین تفاوتی در عبارت در روایت قبلی از امیرالمؤمنین روایت شده است.

در این که ائمه(ع) معرّف خدا هستند

در پاسخ گویم: خداوند هیچ کمال جمالی و جلالی را فاقد نیست، لذا ذات او گوناگون نیست و به اجزاء گوناگون تقسیم نشده لذا بی نیاز از خلق است قبل از آفرینش کمبودی در قدرت نداشت و بعد از آن بر قدرتش افزون نگردید و گنج پنهان بود، لذا دوست داشت که شناخته شده و صفات گوناگونش در عالم فرق خود را نشان دهند، و هر مرتبه ای با ویژگی خاص خود را نشان داد و چون عالم امکان وسعت ظهور آن صفات و مراتب را نداشت، چه این که عالمی متناهی و محدود بوده و لذا ظرف موجودات محدود و زمانی که ابتدا و انتها دارند می باشد، ولی ذات و صفات ازلی و ابدی اند و موجودات محدود نمی توانند ظرف موجودات غیر متناهی و غیر محدود شوند، لذا خداوند خواست آنها را با آثار آشکار کند.

لذا مخلوقات را دارای اطوار و مراتبی آفریده که یک و یا چند صفت گوناگون که خدا خواست را نشان دهند، ولی خداوند انسان را آفرید و به او بیان را آموخت تا همه صفات خود را در وی جمع کند و انسان نشانه جامع همه صفات جلال و جمال و مظهر صفت عدالت و دلیل بر الوهیت و خلیفه او بر زمین است، در هریک از آنها نشانه ای از نشانه های مملکت و دلیلی از دلائل قدرت و نمونه کامل و جامعی از همه صفات و مشتمل بر همه اسماء قرار داد، چه این که انسان آینه جامع و پر وسعتی است که از همه جلال و جمال خدا حکایت می کند و از حدود منزه بوده و متکفل همه مراتب نزول و صعود می باشد، تا به واسطه معرفت وی به معرفت خدا برسند، و هرکس او را بشناسد به رحمت برسد و دلیل او شود و هرکس او را بعد از معرفت انکار کند حجت و عذاب سخت گردد. منزه است چه احسان او بزرگ و برهان او برنده و دیدار او روشن است، نابینا باد چشمی که او را نبیند و کالای بنده ای که از دوستی او بهره ای نبرد کاسد باد!