شرح زیارت جامعه کبیره ترجمه شموس الطالعه صفحه 73

1- 134. در کافی یافت نشد بلکه حدیث در توحید صدوق، ص 334، باب 54، البداء موجود است.

می نماید. در ادامه فرمود: پس اشیاء را مرتبه قبل از تحقق به واسطه علم فهمید و به واسطه مشیت صفات و حدود اشیاء را دانست و آنها را قبل از اظهار انشاء کرد و به واسطه اراده ذات و رنگ ها و صفات هریک را از همدیگر جدا کرد و به واسطه تقدیر اقوات اشیاء را اندازه گرفت و اول و آخر آنها را دانست و به واسطه قضا اماکن اشیا را برای مردم آشکار ساخت و مردم را بدان راهنمایی کرد و به واسطه امضا علل آنها را باز کرد و حقیقت آنها را آشکار نمود و این تقدیر عزیز حکیم است!».

اخبار یاد شده در ترتیب عوالم با همدیگر اختلاف دارند ولی روایت اخیر شارح آن دو روایت اول است، زیرا در این دو روایت مراد از کتاب معرفی شده و روشن گردیده که مراد از کتاب علم است و مراد از اذن امضاء و مراد از اجل عالم اعیان و عالم فعلیت تامه و ظهور حقایق بالقوه است، چنان چه خدای تعالی فرمود: «لِکُلِّ أَجَلٍ کِتَابٌ».

پس این امور در صورتی می تواند دارای آثار باشند که در آن ارکان نیروی بسط و گسترش این امور بوده و بتوانند آنها را قبض و حفظ نمایند لذا به سه اسم دیگر نیز نیازمندیم تا مقصود برآورده شود، پس مجموع این امور ده امر می باشد.

در پیاده شدن اسماء در عوالم و معنای ماه های سال

و چون محدوده پیاده شدن کارهای این اسماء سه عالم دنیا و برزخ و آخرت است و به عبارت دیگر عالم طبع و عالم خیال و عالم نفوذ محدوده اعمال این اسماست پس ده اسم یاد شده در این سه عالم خوب می گردد و حاصل ضرب سی اسم است لذا هر یک از آن چهار رکن یاد شده باید سی اسم مزبور را برای انجام افعال خاص خود داشته باشند تا بتوانند به عوالم امکان تنزل یابند و لذا شؤون این ارکان دوازده گانه که عالم بر آنها استوار است به سیصد و شصت شأن به تعداد روزهای سال می رسد پس سال رسول خداصلی الله علیه وآله و ماه ها امامان علیهم السلام و روزها ملائکه موکل می باشند، ملائکه در فرمان ایشان بوده و امور ایشان را اجراء می نمایند، لذا خدای تعالی فرمود: «إِنَّ عِدَّهَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی کِتابِ اللَّهِ یوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَالأَرْضَ مِنْها أَرْبَعَهٌ حُرُمٌ ذلِکَ الدِّینُ القَیمُ فَلا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَکُمْ ...»(1)؛ تعداد ماه ها به نزد خداوند در کتاب خدا دوازده ماه است، آنگاه که آسمان ها و زمین را خلق می کرده است از آنها چهار ماه حرام است، این دین استوار است پس در آنها بر خویشتن ستم روا ندارید».