صحیفه مهدیه صفحه 371

یک چشم بر هم زدن مرا به کسی )جز خودت( وامگذاری ؛ فَیَعْجِزَ عَنّی ، وَلاتَحْرِمْنِی الْجَنَّهَ ، وَارْحَمْنی وَتَوَفَّنی مُسْلِماً ، زیرا نمی تواند برایم کاری بکند . مرا از بهشت محروم مساز ، و به من رحم کن ، و مرا مسلمان بمیران ، وَأَلْحِقْنی بِالصَّالِحینَ ، وَاکْفِنی بِالْحَلالِ عَنِ الْحَرامِ ، وَبِالطَّیِّبِ و به صالحان و شایستگان ملحق کن ، و به سبب حلال از حرام و به سبب پاکی عَنِ الْخَبیثِ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمینَ . أَللَّهُمَّ خَلَقْتَ الْقُلُوبَ عَلی از ناپاکی مرا بی نیاز گردان و کفایت کن ، ای مهربان ترین مهربانان . بارخدایا ؛ دل ها را بر اساس إِرادَتِکَ ، وَفَطَرْتَ الْعُقُولَ عَلی مَعْرِفَتِکَ، فَتَمَلْمَلَتِ الْأَفْئِدَهُ مِنْ اراده خودت آفریدی ، و عقل ها را با شناخت خودت به وجود آوردی ؛ بدین سان ، دل ها از مَخافَتِکَ ، وَصَرَخَتِ الْقُلُوبُ بِالْوَلَهِ ، وَتَقاصَرَ وُسْعُ قَدْرِ الْعُقُولِ ترس تو ناآرام گردید ، و قلب ها صدا و فریاد در دادند که حیران تواند ، و توان عقل ها عَنِ الثَّنآءِ عَلَیْکَ ، وَانْقَطَعَتِ الْأَلْفاظُ عَنْ مِقْدارِ مَحاسِنِکَ ، در ثناگویی تو کم شد ، و کلمات تمام شدند و نتوانستند اندازه خوبی هایت را دریابند ، وَ کَلَّتِ الْأَلْسُنُ عَنْ إِحْصآءِ نِعَمِکَ، فَإِذا وَلَجَتْ بِطُرُقِ الْبَحْثِ عَنْ و زبان ها از شمارش نعمت هایت خسته شدند و هر گاه خواستند به هر شکلی صفات تو را بازگو کنند نَعْتِکَ بَهَرَتْها حَیْرَهُ الْعَجْزِ عَنْ إِدْراکِ وَصْفِکَ . فَهِیَ تَتَرَدَّدُ فِی در ناتوانی از درک صفات تو حیرت زده شدند . پس آن دچار تردید شد در التَّقْصیرِ عَنْ مُجاوَزَهِ ما حَدَّدْتَ لَها ، إِذْ لَیْسَ لَها أَنْ تَتَجاوَزَ ما کوتاهی

کردن نسبت به گذشتن از حدّ مُجازی که برایش تعیین کردی ؛ چرا که حق ندارد از حدّ مُجازی که به او أَمَرْتَها، فَهِیَ بِالْإِقْتِدارِ عَلی ما مَکَّنْتَها تَحْمَدُکَ بِما أَنْهَیْتَ إِلَیْها، فرمان داده ای عبور کرده و بگذرد، و آن قدرت دارد طبق آنچه به او توانایی داده ای تو را ستایش کند به مقداری که به او نیرو رسانیده ای، وَالْأَلْسُنُ مُنْبَسِطَهٌ بِما تُمْلی عَلَیْها ، وَلَکَ عَلی کُلِّ مَنِ اسْتَعْبَدْتَ و زبان ها تا جایی که تو برای شان املا کردی گویا هستند . بدین جهت حقّ تو بر تمام مِنْ خَلْقِکَ أَلّا یَمُلُّوا مِنْ حَمْدِکَ ، وَإِنْ قَصُرَتِ الْمَحامِدُ عَنْ آفریده هایی که باید تو را بپرستند آن است که از ستایش تو خسته و افسرده نشوند ؛ با این که هر چه تو را بستایند شُکْرِکَ عَلی ما أَسْدَیْتَ إِلَیْها مِنْ نِعَمِکَ . فَحَمِدَکَ بِمَبْلَغِ طاقَهِ و سپاس گذارند ، باز هم ستایش ها در مقابل نعمت هایت نارسا است . پس ستایشگران به اندازه توان جُهْدِهِمُ)حَمْدِهِمُ( الْحامِدُونَ ، وَاعْتَصَمَ بِرَجآءِ عَفْوِکَ الْمُقَصِّرُونَ ، و کوشش خود تو را ستایش کردند ، و مقصّران به رشته عفو و بخشش تو چنگ زدند ، وَأَوْجَسَ بِالرُّبُوبِیَّهِ لَکَ الْخآئِفُونَ، وَقَصَدَ بِالرَّغْبَهِ إِلَیْکَ الطَّالِبُونَ، و ترسناکان از مقام ربوبیّت تو لرزانند ، و آن ها که در جستجوی تواند با اشتیاق به درگاهت می شتابند ؛ وَانْتَسَبَ إِلی فَضْلِکَ الْمُحْسِنُونَ ، وَکُلٌّ یَتَفَیَّأُ فی ظِلالِ تَأْمیلِ و نیکوکاران ، منتسب به فضل و فزون بخشی تواند ؛ همگی نیز در سایه آرزوی عَفْوِکَ ، وَیَتَضآئَلُ بِالذُّلِّ لِخَوْفِکَ ، وَیَعْتَرِفُ بِالتَّقْصیرِ فی عفوت نشسته اند ، و در هراس از تواند ، و به کوتاهی

در سپاس تو اعتراف دارند . شُکْرِکَ . فَلَمْ یَمْنَعْکَ صُدُوفُ مَنْ صَدَفَ عَنْ طاعَتِکَ ، وَلا آن ها که از فرمان برداریت رو گردان اند ، یا به عُکُوفُ مَنْ عَکَفَ عَلی مَعْصِیَتِکَ أَنْ أَسْبَغْتَ عَلَیْهِمُ النِّعَمَ ، نافرمانیت مشغول اند ، تو را مانع نشد و باز نداشت از این که نعمت هایت را بر ایشان سرازیر کنی ، وَأَجْزَلْتَ لَهُمُ الْقِسَمَ ، وَصَرَفْتَ عَنْهُمُ النِّقَمَ ، وَخَوَّفْتَهُمْ عَواقِبَ و نصیب و قسمت ایشان را فراوان گردانی ؛ و بلاها و مصیبت ها را از آن ها بگردانی ، و از عاقبت و آینده که دچار ندامت النَّدَمِ ، وَضاعَفْتَ لِمَنْ أَحْسَنَ ، وَأَوْجَبْتَ عَلَی الْمُحْسِنینَ شُکْرَ و پشیمانی می شوند بترسانی ، و برای کسی که نیکی کند چند برابر پاداش دهی . بر نیکوکاران لازم کردی که شکر و سپاس تو را در برابر تَوْفیقِکَ لِلْإِحْسانِ ، وَعَلَی الْمُسی ءِ شُکْرَ تَعَطُّفِکَ بِالْإِمْتِنانِ ، توفیق نیکوکاری به جای آورند ، و بر بدکاران نیز واجب کردی تا شکر و سپاس تو را به خاطر مهربانی و منّت نهادنت به جای آورند ؛ وَوَعَدْتَ مُحْسِنَهُمْ بِالزِّیادَهِ فِی الْإِحْسانِ مِنْکَ . فَسُبْحانَکَ البتّه به نیکوکاران نیز وعده دادی احسان و نیکی خود را به ایشان - در برابر سپاس شان - افزون گردانی . ای خدای سبحان ؛ تو چه قدر منزّه و تُثیبُ عَلی ما بَدْؤُهُ مِنْکَ ، وَانْتِسابُهُ إِلَیْکَ ، وَالْقُوَّهُ عَلَیْهِ بِکَ ، بی عیبی؛ چون، پاداشی که می دهی در ازای چیزی است که آغازش از ناحیه تو است، و همه می دانند از جانب توست، و توان انجام آن را نیز وَالْإِحْسانُ فیهِ مِنْکَ ، وَالتَّوَکُّلُ فِی التَّوْفیقِ لَهُ عَلَیْکَ ،

فَلَکَ خودت داده ای ، و این نیکی از جانب توست ، و توفیق بر انجام آن نیز با توکّل بر تو حاصل می شود . پس تو را الْحَمْدُ حَمْدَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ الْحَمْدَ لَکَ ، وَأَنَّ بَدْأَهُ مِنْکَ ، وَمَعادَهُ ستایش می کنم ؛ ستایش کسی که می داند ستایش ها ویژه توست ، و آغازش از تو بوده ، و بازگشت آن نیز إِلَیْکَ حَمْداً لایَقْصُرُ عَنْ بُلُوغِ الرِّضا مِنْکَ ، حَمْدَ مَنْ قَصَدَکَ به سوی خودت است ؛ ستایشی که مرا به طور حتم به رضایت و خشنودیت می رساند ؛ ستایش کسی که بِحَمْدِهِ ، وَاسْتَحَقَّ الْمَزیدَ لَهُ مِنْکَ فی نِعَمِهِ ، وَلَکَ مُؤَیِّداتٌ مِنْ با ستایش خود تو را قصد کرده ، و بدین سان استحقاق فزونی نعمت هایت را نیز پیدا کرده است . و تو تأییدکنندگانی از عَوْنِکَ ، وَرَحْمَهٌ تَخُصُّ بِها مَنْ أَحْبَبْتَ مِنْ خَلْقِکَ . فَصَلِّ عَلی راه کمک رسانی داری ؛ و مرحمتی که به هر یک از آفریدگانت که دوستش داشته باشی اختصاص خواهی داد . پس بر مُحَمَّدٍ وَ الِهِ ، وَاخْصُصْنا مِنْ رَحْمَتِکَ وَمُؤَیِّداتِ لُطْفِکَ ، بِأَوْجَبِها محمّد و آل او درود بفرست ، و ما را از آن رحمت ها و الطاف تأیید کننده و موفّقیّت بارت ارزانی دار که لِلْإِقالاتِ ، وَأَعْصَمِها مِنَ الْإِضاعاتِ ، وَأَنْجاها مِنَ الْهَلَکاتِ ، بیشتر باعث درگذشتن از گناهان ، و حفظ از تباهی ها ، و نجات از هلاکت ها ، وَأَرْشَدِها إِلَی الْهِدایاتِ ، وَأَوْقاها مِنَ الْآفاتِ ، وَأَوْفَرِها مِنَ و راهنمایی به مسیرهای هدایت ، و نگهداری از آفت ها ، و فراوانی خوبی ها و الْحَسَناتِ ، وَأَنْزَلِها بِالْبَرَکاتِ ، وَأَزْیَدِها فِی الْقِسَمِ

، وَأَسْبَغِها نیکی ها ، و نزول برکت ها ، و فزونی قسمت ها و سهم ها ، و ریزش و فراوانی لِلنِّعَمِ ، وَأَسْتَرِها لِلْعُیُوبِ ، وَأَغْفَرِها لِلذُّنُوبِ ، إِنَّکَ قَریبٌ نعمت ها ، و پوشش عیب ها ، و بخشش گناهان گردد . همانا تو نزدیک و مُجیبٌ . فَصَلِّ عَلی خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ ، وَصَفْوَتِکَ مِنْ بَرِیَّتِکَ ، پاسخ دهنده هستی . پس بر بهترین آفریده ات ، و برگزیده و زبده مخلوقاتت ، وَأَمینِکَ عَلی وَحْیِکَ بِأَفْضَلِ الصَّلَواتِ ، وَبارِکْ عَلَیْهِ بَأَفْضَلِ و امین وحی خودت ، برترین و ارزشمندترین درودها را بفرست و به او به برترین برکت ها الْبَرَکاتِ ، بِما بَلَّغَ عَنْکَ مِنَ الرِّسالاتِ ، وَصَدَعَ بِأَمْرِکَ ، وَدَعا برکت بده ؛ آن گونه که او نیز رسالت ها و پیغام های تو را رساند ، و دستورت را آشکار کرد ، و به سوی تو فرا خواند ، إِلَیْکَ ، وَأَفْصَحَ بِالدَّلائِلِ عَلَیْکَ بِالْحَقِّ الْمُبینِ ، حَتَّی أَتاهُ الْیَقینُ ، و به طور روشن و فصیح و گویا به آنچه حقّ و آشکار است به دلیل آوردن بر وجود تو پرداخت ؛ تا آن که مرگ به سراغش آمد . وَصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ فِی الْأَوَّلینَ ، وَصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ فِی الْآخِرینَ ، خدا در ابتداییان بر او درود فرستد ، و در آیندگان نیز بر او درود فرستد ، وَعَلی الِهِ وَأَهْلِ بَیْتِهِ الطَّاهِرینَ ، وَاخْلُفْهُ فیهِمْ بِأَحْسَنِ ما خَلَّفْتَ و بر آل و اهل بیت پاکش نیز درود فرستد ، و به بهترین چیزی که جایگزین کردی بِهِ أَحَداً مِنَ الْمُرْسَلینَ بِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمینَ . أَللَّهُمَّ لَکَ به آن چیز یکی از رسولانت را ، در مورد

ایشان جایگزین کن ؛ ای مهربان ترین مهربانان . بار الها ؛ تو إِراداتٌ لا تُعارِضُ دُونَ بُلُوغِهَا الْغایاتُ ، قَدِ انْقَطَعَ مُعارَضَتُها اراده هایی داری که به طور حتم به مقصد و هدف نهایی خواهند رسید و کسی را یارای درگیری با اراده تو نیست . بِعَجْزِ الْإِسْتِطاعاتِ عَنِ الرَّدِّ لَها دُونَ النِّهایاتِ ، فَأَیَّهُ إِرادَهٍ اگر به رویارویی و درگیری اراده تو نیز بیایند ناتوان می شوند و به طور حتم به مقصود کامل خودت می رسی . پس هر اراده ای که جَعَلْتَها إِرادَهً لِعَفْوِکَ ، وَسَبَباً لِنَیْلِ فَضْلِکَ ، وَاسْتِنْزالاً لِخَیْرِکَ ، برای بخشش کرده ای، و هر سببی که برای رسیدن به فضلت قرار داده ای، و هر چیزی را که باعث فرودآمدن خیرات و برکاتت است؛ فَصَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ ، وَ صِلْهَا اللَّهُمَّ بِدَوامٍ ، بر محمّد و اهل بیت محمّد درود بفرست ، و آن ها را به جاودانگی متّصل فرما ، وَابْدَأْها بِتَمامٍ ، إِنَّکَ واسِعُ الْحِبآءِ ، کَریمُ الْعَطآءِ ، مُجیبُ النِّدآءِ و به طور کامل آغاز گردان ؛ همانا تو دارای بخشش فراگیر ، عطای کریمانه ، پاسخ دهنده به ندا سَمیعُ الدُّعآءِ .(5)

و شنونده خوبی برای دعا هستی .

5دعای سمات که نایب دوّم جناب محمّد بن عثمان قدس سره روایت شده است

دعای سمات که از نایب دوّم ...

محمّد بن علی می گوید : در مجلس جناب محمّد بن عثمان بن سعید عَمْری رحمه الله حضور داشتیم ، ایشان بعد از کلماتی که ذکر کردند فرمودند :