شرحی بر دعای ندبه صفحه 166

شـرح ! هـر مـؤ مـن با عقیده و اعتقاد بوجود امام زمان وقتی بیاد آورد غیبت چنین کسی را که خداوند متعال او را در خزانه قدرت خود مخزون کرده ، و در آخر روزگار هنگامی که ظلم و جـور عـالمـگـیـر شـود و اضـلال شـیـطـان صـفتان رواج پیدا کند او را ظاهر خواهد نمود و وسائل پیشرفت و هدایت او را فراهم می کند ، و او را بر اریکه قدرت و ریاست می نشاند ، و جـهـان و جـهـانـیان را در مسیر عدل و صراط مستقیم قرار میدهد ، و نتیجه خدمات و زحمات نـمـایـنـدگـان خدا و حجت های الهی را ظاهر می سازد ، بی اختیار اشک شوق از دیده گانش جاری و آرزوی دیدار و وصال او را هر چه زودتر می طلبد .

و جعلته للمومنین منا اماما

ترجمه !

( و او را برای مؤ منین از ما ، امام و پیشوا قرار دادی ) .

شـرح ! و البـتـه شـایـسـتـه اسـت کـه چـنـیـن کـسـی رهـبـر و پـیـشـوای اهـل ایـمـان بـاشـد . در ایـن جـمـلات ضـمیرها بصورت متکلم مع الغیر است و از آن این نکته بـدسـت مـی آیـد کـه ایـن حـاجـت بـدرگـاه حضرت احدیت اختصاص به شخص دعا کننده به تـنـهـائی نـدارد ، بـلکـه تـمـام مـؤ مـنـینی که با او بدین ابتلا گرفتارند ، بدین آرزو دلبـنـدنـد . و بـا ایـن صـفـات و اوصـاف آن بـزرگـوار کـه خـداونـد مـتـعـال بـاو عـنـایـت فـرمـوده ، قـدر و مـنـزلتـش را غـیـر از خـدا کـسـی نـمـیـداند ، و نتوان فضائل آن بزرگوار را برشمرد .

فبلغه منا تحیة و سلاما

ترجمه !

( پس از طرف ما بآنحضرت سلام و تحیت برسان ) .

شرح ! لغت تحیت اصل آن از کـلمه حی یعنی زنده و سرزنده ، بمعنی درود و شاد باش و یک نوع اعظام و اکرام است . و اصولا سلام کردن باعث فرح است و سروری در قلب طرف ایجاد می کـنـد و در حـقـیـقـت دعـائی است که سلامتی و آسایش طرف خواسته میشود و جمله سلام عـلیـک مـی فـهـمـانـد کـه از جانب من هم ضرر و بدی بتو نخواهد رسید ، و تو از سـوی مـن در امن و امانی ، و رسم و متعارف است که اگر کسی در اثر دوری مکان و یا بعد زمـان نـتـواند به شخص مورد علاقه اش ، شفاها سلام کند ، بشخص امین و مورد وثوق خود تـوصـیـه مـی کـنـد کـه سـلام مـرا بـآندوست من برسان چنانکه در مجلد 11 بحار ص 63 ( 488 ) از جـابـر انـصـاری نـقل شده که پیغمبر اکرم باو فرمود ! جابر عمر تو طـولانـی مـیـشـود ، و فـرزندم باقر را خواهی دید و سلام مرا باو برسان . جابر گوید چـون زمان او را درک کردم خدمت او رسیدم و سلام پیغمبر را باو رساندم ، آن بزرگوار هم در جـواب فـرمـود ! یـا جـاب عـلی ابـی رسول الله السلام ما دامت السموات و الارض و علیک یا جابر بما بلغت السلام . ( 489 )

در تـفـسـیـر قمی ذیل آیه شریفه ! و اذا حییتم بتحیة فحیوا باحسن منها ( 490 ) از صادقین علیهما السلام روایت کرده مراد از تحیت در این آیه ، هم سلام و هم نیکی های دیگر اسـت ، و از ایـن نـظر از آیه مبارکه و حدیث ذیل آن استفاده میشود که اگر کسی بوسیله ای سلام برای طرف برساند برای طرف واجب است که جواب سلام او را بدهد .