شرحی بر دعای ندبه صفحه 84

و در هـمـان صـفـحـه ( 258 ) روایـت دیـگـری ازامـام مـحـمـد بـاقـر عـلیـه السـلام نـقـل شـده ، کـه مـا بـرای اثـبـات ایـن مـطـلب تـرجمه قسمتی از آن را در اینجا می آوریم ! پـاره ای مـصائب و گرفتاری ها که از طرف ستمکاران و طغیانگران بر آنان ( یعنی شـیـعـیـان ) وارد شـده از قـبـیـل شـهـادت و شـکـنـجه و سختی های دیگر ، و پیروزی ظاهری سـتـمـکـاران بـر آنان نه به خاطر آن است که گناهی مرتکب شده باشند ، و نه به خاطر مـعصیتی است که از آنان سرزده باشد ، و یا مخالفت فرمان خدا را کرده باشند بلکه به عـکـس این نو ع مصائب و گرفتاری سبب درجات رفیعه آنان در بهشت و رسیدن به عزت و شرفی است که خدا برای آنان مقرر فرموده است .

در تـایـیـد این مطلب گفتگوی یزدی بن معاویه با حضرت سجاد علیه السلام و جواب آن بـزرگـوار بـه اوسـت کـه در تـواریـخ و مـقـاتل آمده ( 259 ) ونیز در مجلد چهارم تفسیر بـرهـان صـفـحـه 128 کـه از تـفـسـیـر قـمی نقل می کند ! چون علی بن الحسن علیهما السلام را با اسیران وارد شام کردند ، و در مجلس یزید آوردند ، یزید این آیه را خواند و مـا اصـاب مـن مـصـیبة فبما کسبت ایدیکم ـ شوری آیه 30 ـ آن مصیبتی که به شما می رسـد بـه خـاطر اعمالی است که به دست خود انجام داده اید آن حضرت در جوابش فـرمـود ایـن آیـه دربـاره مـا نـیـسـت و شـامـل ما نمی شود ( 260 ) بلکه درباره ما این آیه شـریـفـه اسـت کـه مـی فـرماید ! ما اصاب من مصیبة فی الارض و لا فی انفسکم الا فی کـتـاب مـن قـبل ان نبراها ان ذلک علی الله یسیر ـ حدید آیه 32 ـ هیچ مصیبتی نه در زمین ( از آفـات زمـیـنـی و آسـمـانـی و قـحـطـی و گـرانـی وامـثـال آن ) و نـه در نفس های خود شما ( از بیماریو مجروحی و مردن و ناراحتی های دیگر ) به شمانمی رسد مگر آکه قبل از اکه آنرا حتمی و عملی گردانیم در کتابی نوشته شده و ایـن امـر بـرای خـدا آسـان اسـت و مـا در مـجـلد اول کـتـاب آثـار الاعـمـال ایـن مـطـلب را با دلیل و برهان بیان کردیم که ابتلای انبیاء و اولیای خدا سبب رسیدن به درجات عالیه و فوز به مقامات رفیعه است . ( 261 )

اذ کانت الارض لله یورثها من یشاء من عباده و العاقبة للمتقین

تـرجـمـه !

چـون زمین ملک خداست و هر کس از بندگان ( خاص ) خود را کـه مـورد مـشـیـت او قـرار گـیـرد وارث آن مـی گـردانـد و عـاقـبـت ( و پایان ) برای متقین و پرهیزکاران است )

شرح ! البته انبیاء واولیاء خدا می دانستند که تسلط جابرین و ظالمین در این عالم مـوقـت اسـت و پایدار نیست چنانکه امام باقر علیه السلام هنگامی که او را به دستو رهشام بـن عـبـدالمـلک خـلیـفـه امـوی بـه دمـشـق آورده بـودنـد در مـجلس هشام برای حاضرین بیان فرمود . ( 262 )

راوی گـویـد ! مـوقـعی که حضرت باقر علیه السلام را به شام آوردند و او را در مجلس هشام حاضر گردانیدند هشام ساکت شد ، و حاضرین مجلس ـ طبق دستور قبلی ـ هر یک سخنان بـیهوده ای نسبت به آن بزرگوار گفتند و او را سرزنش می کردند ، پس از شنیدن سخنان آنـهـا حـضـرت از جـای برخاست وایستاد و گفت ! ای مردم قصد و نظر شما چیست ؟ و چه می خـواهـید در صورتی که ببرکت وجد ما خاندان در ابتدا خدا شما را هدایت کرد ، پایانتان را هم به وسیله وجود ما ختم می کند ، پس اگر این سلطنت و قدرت برای شما بی دوام و موقت اسـت ، بـرای مـا مـدت دار و بـادوام و بـعـد از حـکـومـت مـا حـکـومـتـی نـیـسـت ، چـون مـا هـستیم اهل آن عاقبتی که خدا می فرماید ! والعاقبة للمتقین . ( 263 )

پس انسان عاقل نباید از قدرت و سلطنت چند روزه کافران و منافقان فریب خورد ، که خدای تـعـالی مـی فـرمـایـد ! لا یـغـرنـک تـقـلب الذیـن کـفـروا فـی البـلاد مـتـاع قـلیـل ثـم مـاویـهـم جـهـنـم و بـئس المـهـاد ـ آل عمرا آیه 197 ـ راوی گوید نامهای خدمت حـضـرت عـسـکـری عـلیـه السـلام نـوشـتـم و سـئوال کـردم کـه بـرای مـا نـقـل شده که رسول خدا بهره ای از دنیا جز خمس نداست ؟ جواب آمد دنیا و آنچه در آن است مال رسول خدا است .

و از امـام بـاقـر عـلیـه السـلام روایـت شـده اسـت کـه ! رسـول خـدا صـلی الله عـلیـه و آله و سـلم فـرمـود ! خـدا آدم را آفـریـد و تـمـام دنیا رتـیـول و خـالصـه بـه او بـخـشـیـد ، پـس آنـچـه را کـه بـرای آدم بـود بـه رسـول خـدا عـطـا شـده و آنـچـه را کـه بـرای رسـول خـدا اسـت پـس از او بـرای امـامـان از آل محمد است . ( 264 )

در تـفـسـیـر بـرهـان مجلد اول ص 362 در ذیل این آیه مبارکه ان الارض الله یورثها من یـشـاء من عباده و العاقبة للمتقین ـ اعراف آیه 128 ـ از ابوجعفر روایت شده که فرمود ! در کـتـابـی کـه بـه خـط علی علیه السلام بود ، در تفسیر این آیه یافتیم که فرمود ! من واهل بیتم آنهائی هستیم که زمین را وارثیم و ما هستیم پرهزکاران . ( 265 )