مناسک زائر مرجع عالیقدر حضرت آیة اللَّه شبیری زنجانی «مد ظلّه العالی» صفحه 7

مسأله (12): «استطاعت بدهکار خمس و زکات»

کسی که خمس یا زکات بر گردن اوست، چنانچه علاوه بر خمس و زکات مخارج حج را هم داشته باشد، از نظر مالی مستطیع است و چنانچه تنها به مقدار هزینه پرداخت خمس و زکات، مالی را داشته باشد، باید خمس و زکاتش را بپردازد و مستطیع نمی‌باشد؛ بلی اگر خمس و زکاتش را نپردازد و مالش به مقدار هزینه حج باشد از نظر مالی مستطیع است.

مسأله (13): «استطاعت بدهکار به مردم»

کسی که به دیگران بدهکار است و به مقدار مخارج حج مال دارد، در صورتی استطاعت مالی پیدا می‌کند که انجام حج، او را در پرداخت بدهی به مشقت شدید نیندازد؛ بلی چنانچه آن مال را در پرداخت بدهی مصرف نکند، از نظر مالی مستطیع است.

مسأله (14): «استطاعت با فروش اموال اضافی»

کسی که به مقدار مخارج حج، پول نقد ندارد، ولی اموالی دارد که به آن نیاز ندارد و بدون مشقت شدید می‌تواند با فروش آنها هزینه حج را تأمین کند، از نظر مالی مستطیع است؛ بنابراین کسی که ملک و مستغلّاتی دارد که مورد نیاز او نیست، یا بخشی از کارخانه یا سرمایه کسب یا ابزار کار یا لوازم خانه یا زیور آلات او بیشتر از نیاز اوست و با فروش آنها می‌تواند بدون مشقت شدید، هزینه حج را تأمین کند، استطاعت مالی دارد.

مسأله (15): «استطاعت با مال الاجاره»

اگر کسی برای نیابت از دیگری مزدی دریافت کند و با آن از جهت مالی مستطیع شود، اگر نایب شده که در همان سال اول حج او را انجام بدهد، باید در سال اول حج نیابی را به جا آورد و اگر با اجرتی که گرفته می‌تواند در سال بعد یا پس از آن برای خودش حج به جا آورد، مستطیع می‌باشد و باید در اولین سالی که می‌تواند حجةالاسلام خود را به جا آورد.

مسأله (16): «استطاعت با تبدیل اموال به ارزان‌تر»

کسی که هزینه حج را به طور نقدی ندارد، ولی اموالی مثل خانه یا ماشین گران قیمتی دارد که می‌تواند بدون مشقت شدید با تبدیل آن به خانه یا ماشین ارزان‌تر هزینه حج را تأمین کند، از نظر مالی مستطیع است.