- مقدمه 3
- فصل اول: تعریف اعتکاف 5
- 1- مفهوم لغوی اعتکاف 5
- 3- مفهوم اعتکاف از دیدگاه علما 6
- 2- مفهوم اصطلاحی اعتکاف 6
- 4- اعتکاف در قرآن 7
- 5- اعتکاف در معنای لغوی در متون ادب فارسی 9
- اشاره 11
- فصل دوم:اعتکاف در سیره انبیاء و اولیاء الله قبل از اسلام 11
- 3-حضرت موسی علیه السلام 12
- 2-حضرت سلیمان علیه السلام 12
- 1-حضرت ابراهیم علیه السلام 12
- اشاره 13
- 6-حضرت مریم علیه السلام 13
- 4-حضرت الیاس علیه السلام 13
- 5-حضرت زکریا علیهما السلام 13
- 6-1-رهبانیّت 14
- 1)اعتکاف خاستگاه شرعی دارد نه سلیقه ای 16
- 6-2-تفاوت رهبانیّت و اعتکاف 16
- 2)اعتکاف متفاوت با تحریم طیّبات 17
- 4)اعتکاف و جایگاه محوری مسجد 18
- 3)اعتکاف متفاوت با انزوا 18
- 5)اعتکاف، عمل پسندیده امّا موقّت 18
- 7-دوران جاهلیّت و قبل از بعثت 19
- 6-3-مفاسد رهبانیّت از دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی 19
- اشاره 21
- فصل سوّم: اعتکاف در سیره و کلام معصومین و علما 21
- اشاره 21
- 1-1-حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم 21
- 1- سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه علیه السلام 21
- 1-1-1-روایاتی از اهل سنّت 24
- 1-2-امیرالمومنین علی علیه السلام 26
- 1-3-امام حسن علیه السلام 26
- 1-4-امام حسین علیه السلام 27
- 1-5-امام سجّاد علیه السلام 28
- 1-6-امام صادق علیه السلام 28
- 1-7-امام کاظم علیه السلام 28
- 1-8-امام رضا علیه السلام 29
- 2-1-سیّد بن طاووس رحمه الله (589-664ق) 29
- 2- سیره عارفان و عالمان 29
- 2-2-مقدّس اردبیلی رحمه الله (م993ق) 30
- 2-3-شیخ بهایی رحمه الله (953-1030ق) 31
- 2-4-شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی رحمه الله (م1032ق) 32
- 2-5-ملّا حسینقلی همدانی رحمه الله (1239-1311ق) 33
- 2-7-حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی رحمه الله (1279-1361ق) 33
- 2-6-آیت الله حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی رحمه الله (1230-1326) 33
- 2-9-آیت الله سیّد علی قاضی طباطبایی رحمه الله (1285-1366ق) 34
- 2-11-کاشف الغطا رحمه الله (1294-1373ق) 34
- 2-10-آیت الله شیخ علی قمی رحمه الله (1283-1371ق) 34
- 2-8- آیت الله سیّد ابوالحسن اصفهانی رحمه الله (1277-1365ق) 34
- 2-12-آیت الله ناصری 35
- 2-13-علمای تاثیر گذار در ترویج اعتکاف در ایران معاصر 35
- 2-14-آیت الله العظمی خامنه ای 38
- 2-15-آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی 42
- 2-16-آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 43
- 2-17-آیت الله العظمی مکارم شیرازی 44
- 2-18-آیت الله العظمی جوادی آملی 46
- وجوب به جا آوردن اعتکاف 49
- اشاره 49
- فصل چهارم: آداب، احکام و شرایط اعتکاف 49
- اشاره 50
- اقسام اعتکاف 50
- اقسام اعتکاف نیابتی 50
- 2-اقسام اعتکاف از لحاظ اصالتی یا نیابتی بودن 50
- 1-اقسام اعتکاف از لحاظ مستحب یا واجب بودن 50
- 1-ایمان 52
- اشاره 52
- شرایط صحّت اعتکاف 52
- اشاره 53
- 2-عقل 53
- 3-1-قصد قربت 54
- 3-نیّت و قصد قربت 54
- 2-1-اعتکاف کودک ممیّز 54
- 3-2-قصدِ وجه 55
- 3-3-وقت نیّت 56
- 3-4-ماندن در مسجد 57
- 3-5-شرط رجوع یا عُدول 58
- اشاره 58
- 3-5-1-صیغه نذر یا نیّت اعتکاف مشروط (دارای شرط رجوع) 61
- 1)عدول از اعتکافی به اعتکافی دیگر 62
- 3-6-عُدول از نیّت اعتکاف 62
- 2)عدول از نیابت شخصی به نیابت شخص دیگر 62
- 4-1-مبطلات روزه 63
- اشاره 63
- 4-روزه 63
- 3) عدول از اعتکاف اصالتی به اعتکاف نیابتی 63
- اشاره 63
- 1)افطار اجباری در اعتکاف 64
- 2)مصادف شدن اعتکاف با عید فطر یا قربان 64
- اشاره 65
- 4-2-چه روزه ای را ﻣﻲتوان در اعتکاف گرفت؟ 65
- 2)روزه قضا در اعتکاف 66
- 1)روزه استیجاری در اعتکاف 66
- 3)روزه مستحبی در اعتکاف، در صورت داشتن روزه واجب 67
- 4-3-اعتکاف بیمار 68
- 4-4-روزه در سفر 70
- 4-5-نذر روزه در سفر 70
- 4-6-نذر روزه و اعتکاف در حین سفر 72
- اشاره 73
- 4-8-اعتکاف در سفر 73
- 4-7-روزه قضا در سفر 73
- 4-8-1-احکام اعتکاف در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلی الله علیه و آله و سلم 76
- اشاره 78
- 5-مدّت اعتکاف 78
- 5-2-شروع اعتکاف پس از طلوع فجر 80
- 5-1-اعتکاف ناپیوسته 80
- 5-3-محدوده روز در اعتکاف 80
- 5-4-اضافه نمودن بخشی از روز به اعتکاف 81
- 5-5-اعتکاف به صورت تلفیقی 82
- 5-6-اعتکاف یک ماهه 83
- اشاره 84
- 6-حضور در مسجد جامع 84
- 6-2-غیر عادل بودن امام جماعت مسجد جامع 86
- 6-1-تعدّد مساجد جامع 86
- 6-3-اعتکاف در غیر مسجد جامع 87
- 6-4-اعتکاف در غیر مسجد 89
- 6-5-تعریف مسجد جامع 89
- اشاره 89
- 1)مساجد جامع متروک 91
- 3)تشخیص عدم داشتن شرایط مسجد، پس از اعتکاف 92
- 2)اعتکاف در مسجد جمکران 92
- 4)احراز جامعیت مسجد 93
- 6-6-اعتکاف در دو مسجد 94
- 6-7-اعتکاف در محل غصبی یا مشخص شده توسط دیگری 95
- 6-9-محدوده مسجد 98
- 6-8-اعتکاف در مکان معیّنی از مسجد 98
- 7-اجازه از صاحب اجازه 101
- اشاره 101
- 7-1-اجازه والدین 101
- 7-2-اجازه زن از شوهر 102
- 7-3-اجازه صاحب کار 104
- اشاره 105
- 8-پیوستگی توقّف 105
- 8-1-موارد مجاز خروج معتکف از مسجد 106
- 8-2-حکم خروج معتکف جهت 109
- 8-3-ملاک ضرورت و میزان خروج مجاز از مسجد 119
- 8-4-مواردی که واجب است، معتکف از مسجد خارج شود 120
- 8-5-خارج نشدن از مسجد، در صورت وجوب خروج 122
- 8-6-اموری که معتکف در بیرون از مسجد باید رعایت کند 123
- 8-8-ایجاد مانع جهت ادامه اعتکاف 125
- 8-7-طولانی شدن خروج از مسجد در موارد مجاز 125
- محرّمات اعتکاف 126
- 1-لذّتهای جنسی 126
- اشاره 126
- اشاره 128
- 2-بوییدن عطر و هر بوی خوش و گیاه معطّر همراه با لذت 128
- 2-1-بوییدن بوی خوش توسط فرد فاقد حس بویایی 128
- 2-2-استفاده از مواد بهداشتی، آرایشی و خوراکی های معطّر 129
- 2-3-استعمال عطر جهت نماز و مسجد 130
- 2-4-بطلان اعتکاف در صورت بوییدن بوی خوش 131
- 4-مبطلات روزه 133
- 3-مجادله و مناقشه 133
- 5-خرید و فروش 134
- اشاره 134
- 5-1-موارد مجاز خرید و فروش در اعتکاف 135
- 5-2-گرفتن و دادن قرض در اعتکاف 137
- حکم انجام محرّمات اعتکاف به صورت عمد 138
- 5-3-عقود دیگر در اعتکاف 138
- حکم محرّمات اعتکاف در صورت انجام سهوی یا از روی جهل 142
- مبطلات اعتکاف 142
- قطع اعتکاف 143
- تکلیف معتکف پس از قطع یا باطل شدن اعتکاف 145
- قطع روزه 147
- قضای اعتکاف 148
- 2)قضای اعتکافِ معتکفِ فوت شده 148
- 1)زمان ادای قضای اعتکاف 148
- نذر اعتکاف 149
- 1-چگونگی خواندن صیغه نذر اعتکاف 149
- 3-نذر اعتکاف در شهر خاص 150
- 2-عدم وفا به نذر اعتکاف 150
- 5-نذر اعتکاف جهت حاجات 151
- 4-انجام اعتکاف نذری در ماه رمضان 151
- کفّاره اعتکاف 151
- 1)خوردن قرص ضدبارداری جهت شرکت در اعتکاف 154
- احکام خاصّ بانوان 154
- اشاره 154
- 3)طلاق 155
- 2)آرایش نمودن 155
- 4)وظیفه حایض در اعتکاف 155
- برخی اعمال مباح در اعتکاف 159
- برخی مستحبات و مکروهات اعتکاف 160
- 2)تعریف عُرف 163
- متفرقه 163
- 1)جنب شدن قبل از اعتکاف 163
- 3)برخی احکام اعمال امّ داود 165
- فصل پنجم: زمان، اعمال، آداب و ادعیه اعتکاف 166
- زمان اعتکاف 166
- اشاره 166
- فضیلت ماه رجب 167
- اعمال مشترک ماه رجب 168
- اشاره 168
- 1-غسل 168
- 2-نماز 169
- 3-روزه 172
- 4-دعا 174
- اشاره 174
- 4-2-دعاهایی از امام صادق علیه السلام 174
- 4-1-دعایی از امام سجّاد علیه السلام 174
- 4-3-دعاهایی از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 176
- 5-استغفار 178
- 6-تهلیل 179
- 7-خواندن سوره توحید 180
- فضیلت و اعمال اختصاصی ایّام البیض ماه رجب 181
- اشاره 181
- 8-خواندن زیارت امام حسین علیه السلام 181
- 1-اعمال اختصاصی شب سیزدهم 182
- 4-فضیلت و اعمال اختصاصی شب پانزدهم 183
- 2-اعمال اختصاصی روز سیزدهم 183
- 3-اعمال اختصاصی شب چهاردهم 183
- 5-فضیلت و اعمال اختصاصی روز پانزدهم رجب 185
- 6-1-امّ داود کیست؟ 189
- اشاره 189
- 6-2-تعلیم دعا به امّ داود توسط امام صادق علیه السلام 189
- 6-اعمال امّ داود (دعای استفتاح) 189
- 6-3-مراحل اعمال امّ داود 192
- فضیلت ماه مبارک رمضان 202
- اشاره 202
- 1-اعتکاف در ماه مبارک رمضان 202
- فصل ششم: مسجد و اعتکاف 203
- 1-کلیّات و تعریف مفاهیم مسجد 203
- 1-1-تعریف لغوی مسجد 203
- اشاره 203
- 1-2-تعریف اصطلاحی و عرفی مسجد 204
- 1-3-تعریف مصطلح شرعی مسجد 204
- 2-تاریخچه ساخت مسجد 204
- 4-1-مسجد در کلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم 205
- 3-آیات قرآن در خصوص مسجد 205
- 4-مسجد در کلام معصومین علیهم السلام 205
- 4-2-مسجد در کلام امیرالمؤمنین علی علیه السلام 212
- 4-3-مسجد در کلام امام حسین علیه السلام 213
- 4-4-مسجد در کلام امام باقر علیه السلام 213
- 4-5-مسجد در کلام امام صادق علیه السلام 213
- 4-6-مسجد در کلام امام موسی کاظم علیه السلام 214
- 5-توصیه هایی در خصوص مسجد و اعتکاف 215
- 5-1-1-آیات قران کریم 215
- اشاره 215
- 5-1-رعایت آداب و اعمال حضور در مسجد در آیات و روایات 215
- 4-7-مسجد در کلام امام رضا علیه السلام 215
- 5-1-2-روایاتی از معصومین 216
- 1- 5-1-2-توصیه هایی مربوط به ورود و خروج به مسجد 216
- 2- 5-1-2-برخی اعمال توصیه شده در مسجد 220
- 1-1-تولّد حضرت علی علیه السلام در کعبه معظّمه 227
- 1-ولادت امیرالمومنین علیه السلام 227
- فصل هفتم: برخی مناسبت های ایّام البیض ماه رجب 227
- وقایع روز سیزدهم 227
- اشاره 227
- اشاره 228
- 1-2-برخی منزلت های امیرالمومنین علیه السلام در قرآن 228
- 1-2-1- آیه لیله المبیت (بقره: 207) 228
- 1-2-2-آیه ولایت (مائده: 55) 229
- 1-2-3-آیه تبلیغ (مائده: 67) 229
- 1-3-برخی منزلت های حضرت امیرالمومنین علیه السلام در روایات 230
- اشاره 231
- 2-ولادت امام علی النّقی علیه السلام 231
- وقایع روز پانزدهم 231
- 3-شهادت شیخ فضل الله نوری (1259-1327ق) 231
- 1-وفات حضرت زینب علیها السلام 231
- 2)حلم و صبر وصف نشدنی 232
- 1-1-فضایل حضرت زینب علیها السلام 232
- 1)علم 232
- 3)شجاعت 235
- 4)فصاحت و بلاغت 236
- 2-شهادت حضرت امام صادق علیه السلام 237
- 4-ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه علیهما السلام 237
- 3-تغییر قبله 237
- 5-تنظیم برنامه روزانه 238
- 1-گرفتن حلالیّت از اطرافیان و رفع کدورت ها 238
- فصل هشتم: توصیه هایی به معتکفین 238
- 3-داشتن حضور قلب 238
- مراقبت های قبل از اعتکاف 238
- 2-ادای حقوق مالی 238
- 4-آگاهی کامل از احکام اعتکاف و مطالعه دقیق آن ها 238
- اشاره 238
- 8-هدیه کردن ثواب اعتکاف 239
- 7-آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف 239
- اشاره 239
- 6-گذاشتن شرط رجوع 239
- 9-گذراندن مرحله اوّل سیر عرفانی (سیر من الخلق الی الحق) 239
- 9-2-منزل توبه 240
- اشاره 240
- 9-1-منزل بیداری (یقظه یا توجّه) 240
- 9-2-1-چگونگی توبه 242
- 9-3-منزل تقوا 243
- 9-5-منزل تحلیه 244
- 9-4-منزل تخلیه 244
- 9-6-منزل تجلیه 244
- 1-تنظیم برنامه روزانه 245
- مراقبت های هنگام اعتکاف 245
- 2-اخلاص در انجام عبادات 245
- 3-حضور قلب در اعتکاف 247
- 7-به جا آوردن نماز در وقت فضیلت 249
- 4-نظارت و مراقبت 249
- 6-تلاش در دستیابی به هدف نهایی اعتکاف (وصول کمال) 249
- 5-رعایت حرمت و احکام مسجد 249
- 8-محاسبه نفس 250
- اشاره 250
- 9-تفکّر و اندیشه 250
- 9-1-محورهای اصلی تفکّر 251
- 9-2-برخی از موارد تفکّر و نتایج آن 252
- 10-ترک گناه و توبه از آن 253
- اشاره 254
- 12-اقامه نماز جماعت و نمازهای مستحبی 254
- 11-انجام عاشقانه عبادات مستحبی 254
- 12-1-نماز جعفر طیّار 255
- اشاره 256
- 13-اقامه نماز شب 256
- 13-1-آثار نماز شب 259
- اشاره 259
- 3)برخی آثار پس از مرگِ نماز شب 260
- 1)برخی آثار دنیوی نماز شب 260
- 13-2-کیفیّت نماز شب 260
- 2)برخی آثار معنوی نماز شب 260
- 13-4-برخی روش های بیدار شدن برای نماز شب 261
- 13-3-وقت نماز شب 261
- 15-قرائت قرآن کریم 262
- 14-انجام تعقیبات بعد از نماز 262
- 16-دایم الوضو بودن 263
- 18-رعایت حال دیگر معتکفین 263
- 17-گنجاندن برنامه های آموزشی، مطالعه و جلسات علمی 263
- 20-صرف افطار و سحری به صورت دسته جمعی 264
- 19-احسان، همکاری و کمک به عوامل اجرایی 264
- 21-چگونگی اطّلاع از اخبار جامعه 264
- 25-رعایت پاکی 265
- 26-توصیه های بهداشتی ویژه معتکفین 265
- 23-انجام نرمش صبحگاهی 265
- 24-تمرین حضور در مسجد 265
- 22-سادگی در انتخاب نوع غذا 265
- 27-رعایت اصول تغذیه در اعتکاف 267
- 28-پرهیز از امور دنیوی 268
- 29-پرهیز از زیاده روی در شوخی 268
- 30-عدم انجام کارهای لغو 269
- 34-مطالعه شرح حال بزرگان معنوی 269
- 31-پرهیز از زیاده روی درخواب 269
- 35-انس با خوبان و مشورت با علما در این فرصت مناسب 269
- 33-خاطره نویسی 269
- 32-حتی الامکان استفاده نکردن از تلفن همراه 269
- 38-شناخت آسیب های وارده به اعتکاف 270
- 36-تصمیم گیری برای مسایل کلان زندگی 270
- 37-شکرگذاری به درگاه خداوند 270
- 39-رعایت آداب اعتکاف مهدوی و معتکفین منتظر 271
- اشاره 274
- 40-گذراندن مرحله دوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الحق) 274
- 40-1-صُمت و دوری از پرگویی و کلام لغو 275
- 40-3-سحرخیزی 276
- 40-2-جوع 276
- 40-4-عُزلت 277
- اشاره 279
- 40-5-ذکر و تسبیح 279
- 1)مرتبه اوّل: ذکر لفظی 282
- 2)مرتبه دوّم: ذکر قلبی 282
- 40-6-دعا 283
- اشاره 283
- 3)مرتبه سوّم: ذکر عملی 283
- 40-6-1-از خدا چه بخواهیم؟ 286
- 3-شکرگذاری 287
- مراقبت های بعد از اعتکاف 287
- 2-آوردن یادگاری و سوغاتی 287
- 1-ارزشیابی و جمع بندی 287
- 6-گذراندن مرحله سوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الخلق) 288
- 6-1-حفظ آثار و دستاوردهای معنوی 288
- اشاره 288
- 4-حفظ اُنس خود با مسجد 288
- 5-حفظ دوستان 288
- 6-1-1-کنترل اعضا و جوارح 290
- 6-2-خدمت به خلق 291
- 6-1-2-برنامه اجتماعی 291
- 6-4-دیگرسازی، بعد از خودسازی 292
- 6-3-تبلیغ عملی و گسترش فرهنگ اعتکاف 292
- فصل نهم: توصیه هایی به متولّیان اعتکاف 293
- 1-آموزه های بهداشتی 293
- 2-آموزه های فرهنگی و مدیریتی 294
- 3-گسترش فرهنگ اعتکاف 299
- 4-2-عدم حضور بزرگان و مسوولین در اعتکاف 301
- 4- شناخت برخی آسیب های وارده بر عملکرد متولیان اعتکاف 301
- 4-1- تبدیل اعتکاف به مراسمی مشابه سمینار 301
- 5-آمار معتکفین 302
- فصل دهم: فلسفه و آثار اعتکاف 304
- اشاره 304
- اشاره 305
- 1-1- گریز از غفلت و روزمرگی 305
- 1- برخی از آثار فردی اعتکاف 305
- 1-2- تمرین عمل گرایی 306
- 1-4-ایجاد آرامش روانی در معتکف 307
- 1-3- تمرین انقطاع از غیر 307
- 1-5-پیشگیری از بدی ها و دوری از آتش جهنّم 307
- 1-6- زمینه ساز اخلاص و انس با خدا 307
- 1-7-زمینه ساز توجّه قلبی به خدا 309
- 1-8- زمینه ساز خودشناسی و دستیابی به توانایی و کمال 310
- 1-9-زمینه ساز پاکی و عاقبت نیکو 311
- 1-10-زمینه ساز توبه و بخشش گناهان 311
- 1-12- فراهم نمودن زمینه برای تامّل و تفکّر در درون 312
- 1-11- زمینه ساز استقامت در عبادت و تفکّر 312
- 1-13- رسیدن به آثار خلوت گزینی و پرهیز از اجتماع زدگی 312
- 1-14-تقویت اراده 313
- 1-15-تحوّل درونی معتکف و فرصتی برای خدایی شدن 314
- 1-18-انس با خوبان و یافتن دوستانی اهل معنا 315
- 1-16-رهایی از تعلقات مادّی 315
- 1-17- تنظیم کننده حقوق اجتماعی معتکف 315
- 1-20-تضعیف مادّی گرایی و تعلقات مادّی 316
- 1-19-بهره گیری از اندیشه ها و تجربیات معنوی و اخلاقی بزرگان 316
- 1-21- دستیابی به گنجینه هایی از رحمت خاصّ خدا 316
- 1-22- توفیق تلاوت بیشتر قرآن و بهره مندی از برکات آن 317
- 1-24-جلب محبّت خدا و تحصیل بهشت الهی و تقرّب به او 317
- 1-23-ذکر و یاد خدا و چشیدن شیرینی آن 317
- 1-25-انس با معنویات 318
- 1-26-دوری از غفلت 318
- 1-30-برآورده شدن حاجت ها و دریافت پاداش بی پایان 319
- 1-29- مهمان شدن بر خدا درخانه اش 319
- 1-27-افزایش تواضع و فروتنی 319
- 1-28-تجمیع ثواب اعمال عبادی و دریافت پاداش بسیار 319
- 1-32-بهره گیری از آثار روزه 320
- 1-31-بهره گیری از آثار نماز 320
- 2-1-نوسازی معنوی جامعه و مقاوم سازی اندیشه فرهنگی 321
- 2- برخی آثار اجتماعی اعتکاف 321
- 2-3-درمان ناهنجاری ها و لغزش های فردی و اجتماعی 322
- 2-2-کاهش جرم و فساد 322
- 2-5-مقابله با تهاجم فرهنگی و دفاع از ارزش ها 323
- 2-4-تاثیر اعتکاف در کاهش بلایای عمومی 323
- 2-7-سنّتی نیکو برای جامعه 324
- 2-6-دعوت به خوبی ها 324
- فصل یازدهم: عبادات همسان اعتکاف از جنبه ثواب 325
- اشاره 325
- 1- حل مشکلات و برآورده کردن حاجات دیگران 325
- 3-زیارت سیّد الشهداء 328
- 2-همنشینی با علما 328
- 1-1- از جنبه محرّمات 329
- فصل دوازدهم: اعتکاف پرتوی از حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- 1-مقایسه اعتکاف با حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- اشاره 329
- 1-3-از جنبه هدف 330
- 1-4-از جنبه ثواب 330
- 1-2-مهمان خدا بودن 330
- 1-5-از جنبه خودسازی 331
- 2-جملات ادبی 331
- 1-6-از جنبه جامعیّت 331
- 1-اعتکاف در آینه شعر 333
- فصل سیزدهم: اعتکاف در آینه شعر و نثر 333
- 2-اعتکاف در آیینه نثر 335
- 2-1-نجوای اعتکاف 335
- 2-2-جملات ادبی 336
- 2-3-1-مهمانی 345
- 2-3-قطعه های ادبی 345
- 2-3-2-راهی برای انس با خدا 346
- 2-3-3-پایان اعتکاف 347
- 2-4-2-سقف آبی مسجد 349
- 2-4-1-خاطره ای از آیت الله نجم الدین طبسی 349
- 2-4-خاطرات 349
- 2-4-3-غریبه آشَن 351
- 2-4-4-اعتکاف در غربت 351
- 2-4-5-چرا اعتکاف؟ 353
- 2-4-6- دنیایی از نور و صفا 354
- لغت نامه 355
- منابع 358
- چکیده 373
- سیر مطالعاتی کتاب براساس فرصت زمانی مطالعه 375
رهبانیّت و انزوا نیست؛ بلکه تمام امیال و خواسته های بشر بر اساس حکمت و مصلحت است و خداوند از طریق دین، این امیال و خواسته ها را تعدیل کرده و در راه درست و صحیح قرار داده است.(1)
3)اعتکاف متفاوت با انزوا
اعتکاف نوعی آمادگی برای تلاش و کوشش اجتماعی در مسیر رضایت الهی است، در حالی که رهبانیّت، چنین اهدافی ندارد.
حضور در میان اجتماع بزرگی از مسلمانان که هدفی جز نزدیکی پروردگار و خودسازی اخلاقی ندارند، باعث ایجاد روحیه تعاون و دعوت به خودسازی همگانی دارد.
از دیگر ابعاد اجتماعی این اتّفاق بزرگ، این است که سعی در افزایش قدرت رویارویی مومنین با فرهنگ های تحریف شده بیگانه دارد؛ درحالی که قوام رهبانیّت به انزوا و گوشه گیری و دور بودن از مردم است.
4)اعتکاف و جایگاه محوری مسجد
در اسلام، مسجد جایگاه خاصّی دارد و از تفاوت های رهبانیّت و اعتکاف حضور در مسجد جامع است؛ برخلاف رهبانیّت که گاه دور از مردم انجام
ﻣﻲگیرد.
5)اعتکاف، عمل پسندیده امّا موقّت
اسلام، اعتکاف را عملی پسندیده می شمارد، اما به طور موقّت، نه دایم؛ یعنی مستحب می داند که فرد چند روز از سال را به اعتکاف بپردازد و از مسجد جامع شهر بیرون نیاید؛ امّا موافق آن نیست که فردی بیشتر عمر خود را در مسجد به
1- قرآن کریم و شرح آیات منتخب، ترجمه حضرت آیت الله مکارم شیرازی ص122.