- مقدمه 3
- 1- مفهوم لغوی اعتکاف 5
- فصل اول: تعریف اعتکاف 5
- 2- مفهوم اصطلاحی اعتکاف 6
- 3- مفهوم اعتکاف از دیدگاه علما 6
- 4- اعتکاف در قرآن 7
- 5- اعتکاف در معنای لغوی در متون ادب فارسی 9
- اشاره 11
- فصل دوم:اعتکاف در سیره انبیاء و اولیاء الله قبل از اسلام 11
- 1-حضرت ابراهیم علیه السلام 12
- 3-حضرت موسی علیه السلام 12
- 2-حضرت سلیمان علیه السلام 12
- 5-حضرت زکریا علیهما السلام 13
- 6-حضرت مریم علیه السلام 13
- اشاره 13
- 4-حضرت الیاس علیه السلام 13
- 6-1-رهبانیّت 14
- 6-2-تفاوت رهبانیّت و اعتکاف 16
- 1)اعتکاف خاستگاه شرعی دارد نه سلیقه ای 16
- 2)اعتکاف متفاوت با تحریم طیّبات 17
- 3)اعتکاف متفاوت با انزوا 18
- 4)اعتکاف و جایگاه محوری مسجد 18
- 5)اعتکاف، عمل پسندیده امّا موقّت 18
- 7-دوران جاهلیّت و قبل از بعثت 19
- 6-3-مفاسد رهبانیّت از دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی 19
- 1- سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه علیه السلام 21
- فصل سوّم: اعتکاف در سیره و کلام معصومین و علما 21
- اشاره 21
- اشاره 21
- 1-1-حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم 21
- 1-1-1-روایاتی از اهل سنّت 24
- 1-2-امیرالمومنین علی علیه السلام 26
- 1-3-امام حسن علیه السلام 26
- 1-4-امام حسین علیه السلام 27
- 1-5-امام سجّاد علیه السلام 28
- 1-6-امام صادق علیه السلام 28
- 1-7-امام کاظم علیه السلام 28
- 1-8-امام رضا علیه السلام 29
- 2-1-سیّد بن طاووس رحمه الله (589-664ق) 29
- 2- سیره عارفان و عالمان 29
- 2-2-مقدّس اردبیلی رحمه الله (م993ق) 30
- 2-3-شیخ بهایی رحمه الله (953-1030ق) 31
- 2-4-شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی رحمه الله (م1032ق) 32
- 2-5-ملّا حسینقلی همدانی رحمه الله (1239-1311ق) 33
- 2-7-حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی رحمه الله (1279-1361ق) 33
- 2-6-آیت الله حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی رحمه الله (1230-1326) 33
- 2-9-آیت الله سیّد علی قاضی طباطبایی رحمه الله (1285-1366ق) 34
- 2-8- آیت الله سیّد ابوالحسن اصفهانی رحمه الله (1277-1365ق) 34
- 2-11-کاشف الغطا رحمه الله (1294-1373ق) 34
- 2-10-آیت الله شیخ علی قمی رحمه الله (1283-1371ق) 34
- 2-12-آیت الله ناصری 35
- 2-13-علمای تاثیر گذار در ترویج اعتکاف در ایران معاصر 35
- 2-14-آیت الله العظمی خامنه ای 38
- 2-15-آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی 42
- 2-16-آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 43
- 2-17-آیت الله العظمی مکارم شیرازی 44
- 2-18-آیت الله العظمی جوادی آملی 46
- فصل چهارم: آداب، احکام و شرایط اعتکاف 49
- وجوب به جا آوردن اعتکاف 49
- اشاره 49
- 1-اقسام اعتکاف از لحاظ مستحب یا واجب بودن 50
- اقسام اعتکاف 50
- اشاره 50
- اقسام اعتکاف نیابتی 50
- 2-اقسام اعتکاف از لحاظ اصالتی یا نیابتی بودن 50
- شرایط صحّت اعتکاف 52
- اشاره 52
- 1-ایمان 52
- 2-عقل 53
- اشاره 53
- 3-1-قصد قربت 54
- 3-نیّت و قصد قربت 54
- 2-1-اعتکاف کودک ممیّز 54
- 3-2-قصدِ وجه 55
- 3-3-وقت نیّت 56
- 3-4-ماندن در مسجد 57
- 3-5-شرط رجوع یا عُدول 58
- اشاره 58
- 3-5-1-صیغه نذر یا نیّت اعتکاف مشروط (دارای شرط رجوع) 61
- 1)عدول از اعتکافی به اعتکافی دیگر 62
- 2)عدول از نیابت شخصی به نیابت شخص دیگر 62
- 3-6-عُدول از نیّت اعتکاف 62
- اشاره 63
- 3) عدول از اعتکاف اصالتی به اعتکاف نیابتی 63
- 4-روزه 63
- 4-1-مبطلات روزه 63
- اشاره 63
- 2)مصادف شدن اعتکاف با عید فطر یا قربان 64
- 1)افطار اجباری در اعتکاف 64
- 4-2-چه روزه ای را ﻣﻲتوان در اعتکاف گرفت؟ 65
- اشاره 65
- 2)روزه قضا در اعتکاف 66
- 1)روزه استیجاری در اعتکاف 66
- 3)روزه مستحبی در اعتکاف، در صورت داشتن روزه واجب 67
- 4-3-اعتکاف بیمار 68
- 4-4-روزه در سفر 70
- 4-5-نذر روزه در سفر 70
- 4-6-نذر روزه و اعتکاف در حین سفر 72
- 4-7-روزه قضا در سفر 73
- اشاره 73
- 4-8-اعتکاف در سفر 73
- 4-8-1-احکام اعتکاف در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلی الله علیه و آله و سلم 76
- اشاره 78
- 5-مدّت اعتکاف 78
- 5-3-محدوده روز در اعتکاف 80
- 5-2-شروع اعتکاف پس از طلوع فجر 80
- 5-1-اعتکاف ناپیوسته 80
- 5-4-اضافه نمودن بخشی از روز به اعتکاف 81
- 5-5-اعتکاف به صورت تلفیقی 82
- 5-6-اعتکاف یک ماهه 83
- 6-حضور در مسجد جامع 84
- اشاره 84
- 6-1-تعدّد مساجد جامع 86
- 6-2-غیر عادل بودن امام جماعت مسجد جامع 86
- 6-3-اعتکاف در غیر مسجد جامع 87
- 6-4-اعتکاف در غیر مسجد 89
- اشاره 89
- 6-5-تعریف مسجد جامع 89
- 1)مساجد جامع متروک 91
- 2)اعتکاف در مسجد جمکران 92
- 3)تشخیص عدم داشتن شرایط مسجد، پس از اعتکاف 92
- 4)احراز جامعیت مسجد 93
- 6-6-اعتکاف در دو مسجد 94
- 6-7-اعتکاف در محل غصبی یا مشخص شده توسط دیگری 95
- 6-8-اعتکاف در مکان معیّنی از مسجد 98
- 6-9-محدوده مسجد 98
- 7-1-اجازه والدین 101
- اشاره 101
- 7-اجازه از صاحب اجازه 101
- 7-2-اجازه زن از شوهر 102
- 7-3-اجازه صاحب کار 104
- 8-پیوستگی توقّف 105
- اشاره 105
- 8-1-موارد مجاز خروج معتکف از مسجد 106
- 8-2-حکم خروج معتکف جهت 109
- 8-3-ملاک ضرورت و میزان خروج مجاز از مسجد 119
- 8-4-مواردی که واجب است، معتکف از مسجد خارج شود 120
- 8-5-خارج نشدن از مسجد، در صورت وجوب خروج 122
- 8-6-اموری که معتکف در بیرون از مسجد باید رعایت کند 123
- 8-7-طولانی شدن خروج از مسجد در موارد مجاز 125
- 8-8-ایجاد مانع جهت ادامه اعتکاف 125
- اشاره 126
- 1-لذّتهای جنسی 126
- محرّمات اعتکاف 126
- 2-بوییدن عطر و هر بوی خوش و گیاه معطّر همراه با لذت 128
- 2-1-بوییدن بوی خوش توسط فرد فاقد حس بویایی 128
- اشاره 128
- 2-2-استفاده از مواد بهداشتی، آرایشی و خوراکی های معطّر 129
- 2-3-استعمال عطر جهت نماز و مسجد 130
- 2-4-بطلان اعتکاف در صورت بوییدن بوی خوش 131
- 4-مبطلات روزه 133
- 3-مجادله و مناقشه 133
- 5-خرید و فروش 134
- اشاره 134
- 5-1-موارد مجاز خرید و فروش در اعتکاف 135
- 5-2-گرفتن و دادن قرض در اعتکاف 137
- 5-3-عقود دیگر در اعتکاف 138
- حکم انجام محرّمات اعتکاف به صورت عمد 138
- حکم محرّمات اعتکاف در صورت انجام سهوی یا از روی جهل 142
- مبطلات اعتکاف 142
- قطع اعتکاف 143
- تکلیف معتکف پس از قطع یا باطل شدن اعتکاف 145
- قطع روزه 147
- قضای اعتکاف 148
- 1)زمان ادای قضای اعتکاف 148
- 2)قضای اعتکافِ معتکفِ فوت شده 148
- نذر اعتکاف 149
- 1-چگونگی خواندن صیغه نذر اعتکاف 149
- 3-نذر اعتکاف در شهر خاص 150
- 2-عدم وفا به نذر اعتکاف 150
- 5-نذر اعتکاف جهت حاجات 151
- 4-انجام اعتکاف نذری در ماه رمضان 151
- کفّاره اعتکاف 151
- 1)خوردن قرص ضدبارداری جهت شرکت در اعتکاف 154
- احکام خاصّ بانوان 154
- اشاره 154
- 2)آرایش نمودن 155
- 4)وظیفه حایض در اعتکاف 155
- 3)طلاق 155
- برخی اعمال مباح در اعتکاف 159
- برخی مستحبات و مکروهات اعتکاف 160
- 1)جنب شدن قبل از اعتکاف 163
- متفرقه 163
- 2)تعریف عُرف 163
- 3)برخی احکام اعمال امّ داود 165
- زمان اعتکاف 166
- اشاره 166
- فصل پنجم: زمان، اعمال، آداب و ادعیه اعتکاف 166
- فضیلت ماه رجب 167
- اعمال مشترک ماه رجب 168
- 1-غسل 168
- اشاره 168
- 2-نماز 169
- 3-روزه 172
- اشاره 174
- 4-دعا 174
- 4-1-دعایی از امام سجّاد علیه السلام 174
- 4-2-دعاهایی از امام صادق علیه السلام 174
- 4-3-دعاهایی از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 176
- 5-استغفار 178
- 6-تهلیل 179
- 7-خواندن سوره توحید 180
- اشاره 181
- 8-خواندن زیارت امام حسین علیه السلام 181
- فضیلت و اعمال اختصاصی ایّام البیض ماه رجب 181
- 1-اعمال اختصاصی شب سیزدهم 182
- 4-فضیلت و اعمال اختصاصی شب پانزدهم 183
- 3-اعمال اختصاصی شب چهاردهم 183
- 2-اعمال اختصاصی روز سیزدهم 183
- 5-فضیلت و اعمال اختصاصی روز پانزدهم رجب 185
- اشاره 189
- 6-1-امّ داود کیست؟ 189
- 6-2-تعلیم دعا به امّ داود توسط امام صادق علیه السلام 189
- 6-اعمال امّ داود (دعای استفتاح) 189
- 6-3-مراحل اعمال امّ داود 192
- اشاره 202
- 1-اعتکاف در ماه مبارک رمضان 202
- فضیلت ماه مبارک رمضان 202
- 1-1-تعریف لغوی مسجد 203
- 1-کلیّات و تعریف مفاهیم مسجد 203
- فصل ششم: مسجد و اعتکاف 203
- اشاره 203
- 1-2-تعریف اصطلاحی و عرفی مسجد 204
- 1-3-تعریف مصطلح شرعی مسجد 204
- 2-تاریخچه ساخت مسجد 204
- 4-1-مسجد در کلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم 205
- 3-آیات قرآن در خصوص مسجد 205
- 4-مسجد در کلام معصومین علیهم السلام 205
- 4-2-مسجد در کلام امیرالمؤمنین علی علیه السلام 212
- 4-3-مسجد در کلام امام حسین علیه السلام 213
- 4-4-مسجد در کلام امام باقر علیه السلام 213
- 4-5-مسجد در کلام امام صادق علیه السلام 213
- 4-6-مسجد در کلام امام موسی کاظم علیه السلام 214
- 5-توصیه هایی در خصوص مسجد و اعتکاف 215
- 5-1-1-آیات قران کریم 215
- اشاره 215
- 5-1-رعایت آداب و اعمال حضور در مسجد در آیات و روایات 215
- 4-7-مسجد در کلام امام رضا علیه السلام 215
- 5-1-2-روایاتی از معصومین 216
- 1- 5-1-2-توصیه هایی مربوط به ورود و خروج به مسجد 216
- 2- 5-1-2-برخی اعمال توصیه شده در مسجد 220
- 1-1-تولّد حضرت علی علیه السلام در کعبه معظّمه 227
- فصل هفتم: برخی مناسبت های ایّام البیض ماه رجب 227
- 1-ولادت امیرالمومنین علیه السلام 227
- وقایع روز سیزدهم 227
- اشاره 227
- 1-2-برخی منزلت های امیرالمومنین علیه السلام در قرآن 228
- اشاره 228
- 1-2-1- آیه لیله المبیت (بقره: 207) 228
- 1-2-3-آیه تبلیغ (مائده: 67) 229
- 1-2-2-آیه ولایت (مائده: 55) 229
- 1-3-برخی منزلت های حضرت امیرالمومنین علیه السلام در روایات 230
- وقایع روز پانزدهم 231
- 1-وفات حضرت زینب علیها السلام 231
- 3-شهادت شیخ فضل الله نوری (1259-1327ق) 231
- 2-ولادت امام علی النّقی علیه السلام 231
- اشاره 231
- 1)علم 232
- 1-1-فضایل حضرت زینب علیها السلام 232
- 2)حلم و صبر وصف نشدنی 232
- 3)شجاعت 235
- 4)فصاحت و بلاغت 236
- 4-ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه علیهما السلام 237
- 3-تغییر قبله 237
- 2-شهادت حضرت امام صادق علیه السلام 237
- 5-تنظیم برنامه روزانه 238
- 1-گرفتن حلالیّت از اطرافیان و رفع کدورت ها 238
- فصل هشتم: توصیه هایی به معتکفین 238
- 2-ادای حقوق مالی 238
- 4-آگاهی کامل از احکام اعتکاف و مطالعه دقیق آن ها 238
- اشاره 238
- 3-داشتن حضور قلب 238
- مراقبت های قبل از اعتکاف 238
- 9-گذراندن مرحله اوّل سیر عرفانی (سیر من الخلق الی الحق) 239
- 7-آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف 239
- 8-هدیه کردن ثواب اعتکاف 239
- 6-گذاشتن شرط رجوع 239
- اشاره 239
- 9-1-منزل بیداری (یقظه یا توجّه) 240
- 9-2-منزل توبه 240
- اشاره 240
- 9-2-1-چگونگی توبه 242
- 9-3-منزل تقوا 243
- 9-5-منزل تحلیه 244
- 9-6-منزل تجلیه 244
- 9-4-منزل تخلیه 244
- 1-تنظیم برنامه روزانه 245
- مراقبت های هنگام اعتکاف 245
- 2-اخلاص در انجام عبادات 245
- 3-حضور قلب در اعتکاف 247
- 7-به جا آوردن نماز در وقت فضیلت 249
- 4-نظارت و مراقبت 249
- 6-تلاش در دستیابی به هدف نهایی اعتکاف (وصول کمال) 249
- 5-رعایت حرمت و احکام مسجد 249
- 8-محاسبه نفس 250
- اشاره 250
- 9-تفکّر و اندیشه 250
- 9-1-محورهای اصلی تفکّر 251
- 9-2-برخی از موارد تفکّر و نتایج آن 252
- 10-ترک گناه و توبه از آن 253
- اشاره 254
- 12-اقامه نماز جماعت و نمازهای مستحبی 254
- 11-انجام عاشقانه عبادات مستحبی 254
- 12-1-نماز جعفر طیّار 255
- 13-اقامه نماز شب 256
- اشاره 256
- اشاره 259
- 13-1-آثار نماز شب 259
- 1)برخی آثار دنیوی نماز شب 260
- 3)برخی آثار پس از مرگِ نماز شب 260
- 2)برخی آثار معنوی نماز شب 260
- 13-2-کیفیّت نماز شب 260
- 13-4-برخی روش های بیدار شدن برای نماز شب 261
- 13-3-وقت نماز شب 261
- 15-قرائت قرآن کریم 262
- 14-انجام تعقیبات بعد از نماز 262
- 16-دایم الوضو بودن 263
- 18-رعایت حال دیگر معتکفین 263
- 17-گنجاندن برنامه های آموزشی، مطالعه و جلسات علمی 263
- 21-چگونگی اطّلاع از اخبار جامعه 264
- 19-احسان، همکاری و کمک به عوامل اجرایی 264
- 20-صرف افطار و سحری به صورت دسته جمعی 264
- 26-توصیه های بهداشتی ویژه معتکفین 265
- 25-رعایت پاکی 265
- 24-تمرین حضور در مسجد 265
- 23-انجام نرمش صبحگاهی 265
- 22-سادگی در انتخاب نوع غذا 265
- 27-رعایت اصول تغذیه در اعتکاف 267
- 28-پرهیز از امور دنیوی 268
- 29-پرهیز از زیاده روی در شوخی 268
- 30-عدم انجام کارهای لغو 269
- 33-خاطره نویسی 269
- 35-انس با خوبان و مشورت با علما در این فرصت مناسب 269
- 32-حتی الامکان استفاده نکردن از تلفن همراه 269
- 31-پرهیز از زیاده روی درخواب 269
- 34-مطالعه شرح حال بزرگان معنوی 269
- 36-تصمیم گیری برای مسایل کلان زندگی 270
- 38-شناخت آسیب های وارده به اعتکاف 270
- 37-شکرگذاری به درگاه خداوند 270
- 39-رعایت آداب اعتکاف مهدوی و معتکفین منتظر 271
- اشاره 274
- 40-گذراندن مرحله دوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الحق) 274
- 40-1-صُمت و دوری از پرگویی و کلام لغو 275
- 40-3-سحرخیزی 276
- 40-2-جوع 276
- 40-4-عُزلت 277
- اشاره 279
- 40-5-ذکر و تسبیح 279
- 2)مرتبه دوّم: ذکر قلبی 282
- 1)مرتبه اوّل: ذکر لفظی 282
- 40-6-دعا 283
- اشاره 283
- 3)مرتبه سوّم: ذکر عملی 283
- 40-6-1-از خدا چه بخواهیم؟ 286
- مراقبت های بعد از اعتکاف 287
- 3-شکرگذاری 287
- 1-ارزشیابی و جمع بندی 287
- 2-آوردن یادگاری و سوغاتی 287
- 5-حفظ دوستان 288
- 4-حفظ اُنس خود با مسجد 288
- اشاره 288
- 6-1-حفظ آثار و دستاوردهای معنوی 288
- 6-گذراندن مرحله سوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الخلق) 288
- 6-1-1-کنترل اعضا و جوارح 290
- 6-2-خدمت به خلق 291
- 6-1-2-برنامه اجتماعی 291
- 6-4-دیگرسازی، بعد از خودسازی 292
- 6-3-تبلیغ عملی و گسترش فرهنگ اعتکاف 292
- فصل نهم: توصیه هایی به متولّیان اعتکاف 293
- 1-آموزه های بهداشتی 293
- 2-آموزه های فرهنگی و مدیریتی 294
- 3-گسترش فرهنگ اعتکاف 299
- 4-2-عدم حضور بزرگان و مسوولین در اعتکاف 301
- 4- شناخت برخی آسیب های وارده بر عملکرد متولیان اعتکاف 301
- 4-1- تبدیل اعتکاف به مراسمی مشابه سمینار 301
- 5-آمار معتکفین 302
- فصل دهم: فلسفه و آثار اعتکاف 304
- اشاره 304
- اشاره 305
- 1- برخی از آثار فردی اعتکاف 305
- 1-1- گریز از غفلت و روزمرگی 305
- 1-2- تمرین عمل گرایی 306
- 1-4-ایجاد آرامش روانی در معتکف 307
- 1-5-پیشگیری از بدی ها و دوری از آتش جهنّم 307
- 1-3- تمرین انقطاع از غیر 307
- 1-6- زمینه ساز اخلاص و انس با خدا 307
- 1-7-زمینه ساز توجّه قلبی به خدا 309
- 1-8- زمینه ساز خودشناسی و دستیابی به توانایی و کمال 310
- 1-9-زمینه ساز پاکی و عاقبت نیکو 311
- 1-10-زمینه ساز توبه و بخشش گناهان 311
- 1-11- زمینه ساز استقامت در عبادت و تفکّر 312
- 1-13- رسیدن به آثار خلوت گزینی و پرهیز از اجتماع زدگی 312
- 1-12- فراهم نمودن زمینه برای تامّل و تفکّر در درون 312
- 1-14-تقویت اراده 313
- 1-15-تحوّل درونی معتکف و فرصتی برای خدایی شدن 314
- 1-17- تنظیم کننده حقوق اجتماعی معتکف 315
- 1-18-انس با خوبان و یافتن دوستانی اهل معنا 315
- 1-16-رهایی از تعلقات مادّی 315
- 1-20-تضعیف مادّی گرایی و تعلقات مادّی 316
- 1-19-بهره گیری از اندیشه ها و تجربیات معنوی و اخلاقی بزرگان 316
- 1-21- دستیابی به گنجینه هایی از رحمت خاصّ خدا 316
- 1-22- توفیق تلاوت بیشتر قرآن و بهره مندی از برکات آن 317
- 1-23-ذکر و یاد خدا و چشیدن شیرینی آن 317
- 1-24-جلب محبّت خدا و تحصیل بهشت الهی و تقرّب به او 317
- 1-26-دوری از غفلت 318
- 1-25-انس با معنویات 318
- 1-28-تجمیع ثواب اعمال عبادی و دریافت پاداش بسیار 319
- 1-29- مهمان شدن بر خدا درخانه اش 319
- 1-30-برآورده شدن حاجت ها و دریافت پاداش بی پایان 319
- 1-27-افزایش تواضع و فروتنی 319
- 1-31-بهره گیری از آثار نماز 320
- 1-32-بهره گیری از آثار روزه 320
- 2-1-نوسازی معنوی جامعه و مقاوم سازی اندیشه فرهنگی 321
- 2- برخی آثار اجتماعی اعتکاف 321
- 2-3-درمان ناهنجاری ها و لغزش های فردی و اجتماعی 322
- 2-2-کاهش جرم و فساد 322
- 2-5-مقابله با تهاجم فرهنگی و دفاع از ارزش ها 323
- 2-4-تاثیر اعتکاف در کاهش بلایای عمومی 323
- 2-6-دعوت به خوبی ها 324
- 2-7-سنّتی نیکو برای جامعه 324
- فصل یازدهم: عبادات همسان اعتکاف از جنبه ثواب 325
- اشاره 325
- 1- حل مشکلات و برآورده کردن حاجات دیگران 325
- 3-زیارت سیّد الشهداء 328
- 2-همنشینی با علما 328
- 1-1- از جنبه محرّمات 329
- فصل دوازدهم: اعتکاف پرتوی از حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- 1-مقایسه اعتکاف با حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- اشاره 329
- 1-2-مهمان خدا بودن 330
- 1-3-از جنبه هدف 330
- 1-4-از جنبه ثواب 330
- 2-جملات ادبی 331
- 1-6-از جنبه جامعیّت 331
- 1-5-از جنبه خودسازی 331
- فصل سیزدهم: اعتکاف در آینه شعر و نثر 333
- 1-اعتکاف در آینه شعر 333
- 2-1-نجوای اعتکاف 335
- 2-اعتکاف در آیینه نثر 335
- 2-2-جملات ادبی 336
- 2-3-1-مهمانی 345
- 2-3-قطعه های ادبی 345
- 2-3-2-راهی برای انس با خدا 346
- 2-3-3-پایان اعتکاف 347
- 2-4-2-سقف آبی مسجد 349
- 2-4-خاطرات 349
- 2-4-1-خاطره ای از آیت الله نجم الدین طبسی 349
- 2-4-4-اعتکاف در غربت 351
- 2-4-3-غریبه آشَن 351
- 2-4-5-چرا اعتکاف؟ 353
- 2-4-6- دنیایی از نور و صفا 354
- لغت نامه 355
- منابع 358
- چکیده 373
- سیر مطالعاتی کتاب براساس فرصت زمانی مطالعه 375
فصل ششم: مسجد و اعتکاف
1-کلیّات و تعریف مفاهیم مسجد
اشاره
برای انجام عبادت بزرگی چون اعتکاف، مکانی چون مسجد ﻣﻲباید که در عظمت شأن آن هیچ شبهه ای وجود ندارد و ظرفی لازم است تا گنجایش معنای مظروف را داشته باشد. تنها مسجد است که ﻣﻲتواند گنجایش و ظرف مکانی این عبادت بزرگ را دارا باشد در واقع مسجد، سکوی پرواز و اعتکاف،
بال های پرواز معتکف ﻣﻲباشند.
در اسلام، همه زمان ها و مکان ها از ارزش مساوی برخوردار نیستند. برخی از زمان ها نظیر ماه های رجب، شعبان، رمضان نسبت به سایر ماه ها از برتری خاصی برخوردارند. همچنین برخی از اماکن نیز، نسبت به سایر مکان ها، برتری دارند مانند: مسجد الحرام، مسجدالنبی، مساجد جامع و....
مسجد، جماعت و فعالیّت های عبادی، سه ضلع تشکیل دهنده مثلث هدایت و کمال اهالی مسجد ﻣﻲباشد. اگر چه مساجد دارای کارکردهای مختلف و نقش های متعدّدی ﻣﻲباشند ولی اصلی ترین کارکرد مسجد، بُعد عبادی و معنوی آن است که این مکان را ارزش ﻣﻲبخشد.
1-1-تعریف لغوی مسجد
مسجد به معنی سجده گاه و مکان سجده است که بر محل عبادت و نماز اطلاق ﻣﻲشود (اسم مکان، مشتق از ریشه ثلاثی مجرّد سجد). اینکه چرا از ریشه سجد گرفته شده است ظاهراً به این دلیل است که سجده، شریف ترین و مهم ترین ارکان نماز است و به آن بیش از دیگر افعال نماز تاکید شده است.