اعتکاف صفحه 9

1-اعتکاف در 2 آیه، در معنای مثبت و در 7 آیه در معنای منفی به کار رفته است.

2-در آیات فوق، اعتکاف به معنای عبادت و پرستش همراه با مجاورت و تداوم است و شامل پرستشی که ویژگی فوق را نداشته باشد، ﻧﻤﻲشود.

3-فقط در یک مورد از آیات فوق (آیه 187 سوره بقره)، اعتکاف در معنای اصطلاح شرعی به کار رفته و به یکی از احکام فقهی آن اشاره شده است.(1)

5- اعتکاف در معنای لغوی در متون ادب فارسی

بر بالین یحیی

معتکف بودم.

(گلستان سعدی)

بتی داشت بانوی مصر از رخام

بر او معتکف بامدادان و شام

(بوستان سعدی)

زین دامگه اعتکاف بگشای

بر عجز خود اعتراف بنمای

(نظامی)

رستنی در کشیده سر به زمین

نامیه گشته اعتکاف نشین

(نظامی)

گه نعره زنان معتکف صومعه بودیم

گه رقص کنان گوشه خمار گزیدیم

(عطار)

عشق تو کاندر میان من شد معتکف

کی فراموشش کنم گر من فراموش آمدم

(عطار)

گربه در سوراخ ار آن شد معتکف

که از آن سوراخ او شد معتلف

(مولوی)

کعبه همچون شاه زنبوران میان جا معتکف

عالمی گردش چو زنبوران غریوان آمده

کعبه که قطب هدی است، معتکف است ازسکون

خودنبودهیچ قطب منقلب ازانقلاب

پسری کارزوی جان پدر بود، گذشت

تا ابد، معتکف خاک پسر باد، پدر

این ابر بین که معتکف اوست آفتاب وین

آفتاب کابر کرم سایبان اوست

گر ز درت غایب است جسم طبیعت پذیر

معتکف صدر تست جان طریقت گزین

1- برخی فقها همچون صاحب جواهر رحمه الله و صاحب حدائق رحمه الله معتقدند که اعتکاف در آیه 125 سوره بقره نیز در معنای مصطلح به کار رفته است. (جواهر الکلام، ج 17، ص 160 و نیز تفسیر شریف لاهیجی، اطیب البیان، مواهب الرحمن) . برخی آن را به «مقیمین» و «ساکنین» (معنای لغوی) تفسیر کرده اند مانند: تفسیرهای مخزن العرفان، عاملی، نمونه، جوامع الجامع و التبیان. برخی، هر دو را در آیه احتمال داده اند مانند: منهاج الصادقین و الجوهر الثمین.