- مقدمه 3
- فصل اول: تعریف اعتکاف 5
- 1- مفهوم لغوی اعتکاف 5
- 3- مفهوم اعتکاف از دیدگاه علما 6
- 2- مفهوم اصطلاحی اعتکاف 6
- 4- اعتکاف در قرآن 7
- 5- اعتکاف در معنای لغوی در متون ادب فارسی 9
- فصل دوم:اعتکاف در سیره انبیاء و اولیاء الله قبل از اسلام 11
- اشاره 11
- 2-حضرت سلیمان علیه السلام 12
- 3-حضرت موسی علیه السلام 12
- 1-حضرت ابراهیم علیه السلام 12
- 5-حضرت زکریا علیهما السلام 13
- 4-حضرت الیاس علیه السلام 13
- اشاره 13
- 6-حضرت مریم علیه السلام 13
- 6-1-رهبانیّت 14
- 1)اعتکاف خاستگاه شرعی دارد نه سلیقه ای 16
- 6-2-تفاوت رهبانیّت و اعتکاف 16
- 2)اعتکاف متفاوت با تحریم طیّبات 17
- 3)اعتکاف متفاوت با انزوا 18
- 4)اعتکاف و جایگاه محوری مسجد 18
- 5)اعتکاف، عمل پسندیده امّا موقّت 18
- 7-دوران جاهلیّت و قبل از بعثت 19
- 6-3-مفاسد رهبانیّت از دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی 19
- فصل سوّم: اعتکاف در سیره و کلام معصومین و علما 21
- 1-1-حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم 21
- اشاره 21
- اشاره 21
- 1- سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه علیه السلام 21
- 1-1-1-روایاتی از اهل سنّت 24
- 1-2-امیرالمومنین علی علیه السلام 26
- 1-3-امام حسن علیه السلام 26
- 1-4-امام حسین علیه السلام 27
- 1-5-امام سجّاد علیه السلام 28
- 1-7-امام کاظم علیه السلام 28
- 1-6-امام صادق علیه السلام 28
- 2-1-سیّد بن طاووس رحمه الله (589-664ق) 29
- 1-8-امام رضا علیه السلام 29
- 2- سیره عارفان و عالمان 29
- 2-2-مقدّس اردبیلی رحمه الله (م993ق) 30
- 2-3-شیخ بهایی رحمه الله (953-1030ق) 31
- 2-4-شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی رحمه الله (م1032ق) 32
- 2-5-ملّا حسینقلی همدانی رحمه الله (1239-1311ق) 33
- 2-7-حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی رحمه الله (1279-1361ق) 33
- 2-6-آیت الله حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی رحمه الله (1230-1326) 33
- 2-9-آیت الله سیّد علی قاضی طباطبایی رحمه الله (1285-1366ق) 34
- 2-11-کاشف الغطا رحمه الله (1294-1373ق) 34
- 2-10-آیت الله شیخ علی قمی رحمه الله (1283-1371ق) 34
- 2-8- آیت الله سیّد ابوالحسن اصفهانی رحمه الله (1277-1365ق) 34
- 2-12-آیت الله ناصری 35
- 2-13-علمای تاثیر گذار در ترویج اعتکاف در ایران معاصر 35
- 2-14-آیت الله العظمی خامنه ای 38
- 2-15-آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی 42
- 2-16-آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 43
- 2-17-آیت الله العظمی مکارم شیرازی 44
- 2-18-آیت الله العظمی جوادی آملی 46
- فصل چهارم: آداب، احکام و شرایط اعتکاف 49
- اشاره 49
- وجوب به جا آوردن اعتکاف 49
- اشاره 50
- اقسام اعتکاف 50
- 2-اقسام اعتکاف از لحاظ اصالتی یا نیابتی بودن 50
- اقسام اعتکاف نیابتی 50
- 1-اقسام اعتکاف از لحاظ مستحب یا واجب بودن 50
- 1-ایمان 52
- شرایط صحّت اعتکاف 52
- اشاره 52
- اشاره 53
- 2-عقل 53
- 3-1-قصد قربت 54
- 3-نیّت و قصد قربت 54
- 2-1-اعتکاف کودک ممیّز 54
- 3-2-قصدِ وجه 55
- 3-3-وقت نیّت 56
- 3-4-ماندن در مسجد 57
- 3-5-شرط رجوع یا عُدول 58
- اشاره 58
- 3-5-1-صیغه نذر یا نیّت اعتکاف مشروط (دارای شرط رجوع) 61
- 1)عدول از اعتکافی به اعتکافی دیگر 62
- 3-6-عُدول از نیّت اعتکاف 62
- 2)عدول از نیابت شخصی به نیابت شخص دیگر 62
- اشاره 63
- 4-1-مبطلات روزه 63
- 4-روزه 63
- اشاره 63
- 3) عدول از اعتکاف اصالتی به اعتکاف نیابتی 63
- 1)افطار اجباری در اعتکاف 64
- 2)مصادف شدن اعتکاف با عید فطر یا قربان 64
- اشاره 65
- 4-2-چه روزه ای را ﻣﻲتوان در اعتکاف گرفت؟ 65
- 1)روزه استیجاری در اعتکاف 66
- 2)روزه قضا در اعتکاف 66
- 3)روزه مستحبی در اعتکاف، در صورت داشتن روزه واجب 67
- 4-3-اعتکاف بیمار 68
- 4-4-روزه در سفر 70
- 4-5-نذر روزه در سفر 70
- 4-6-نذر روزه و اعتکاف در حین سفر 72
- اشاره 73
- 4-8-اعتکاف در سفر 73
- 4-7-روزه قضا در سفر 73
- 4-8-1-احکام اعتکاف در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلی الله علیه و آله و سلم 76
- اشاره 78
- 5-مدّت اعتکاف 78
- 5-2-شروع اعتکاف پس از طلوع فجر 80
- 5-3-محدوده روز در اعتکاف 80
- 5-1-اعتکاف ناپیوسته 80
- 5-4-اضافه نمودن بخشی از روز به اعتکاف 81
- 5-5-اعتکاف به صورت تلفیقی 82
- 5-6-اعتکاف یک ماهه 83
- اشاره 84
- 6-حضور در مسجد جامع 84
- 6-2-غیر عادل بودن امام جماعت مسجد جامع 86
- 6-1-تعدّد مساجد جامع 86
- 6-3-اعتکاف در غیر مسجد جامع 87
- 6-4-اعتکاف در غیر مسجد 89
- اشاره 89
- 6-5-تعریف مسجد جامع 89
- 1)مساجد جامع متروک 91
- 3)تشخیص عدم داشتن شرایط مسجد، پس از اعتکاف 92
- 2)اعتکاف در مسجد جمکران 92
- 4)احراز جامعیت مسجد 93
- 6-6-اعتکاف در دو مسجد 94
- 6-7-اعتکاف در محل غصبی یا مشخص شده توسط دیگری 95
- 6-8-اعتکاف در مکان معیّنی از مسجد 98
- 6-9-محدوده مسجد 98
- اشاره 101
- 7-اجازه از صاحب اجازه 101
- 7-1-اجازه والدین 101
- 7-2-اجازه زن از شوهر 102
- 7-3-اجازه صاحب کار 104
- اشاره 105
- 8-پیوستگی توقّف 105
- 8-1-موارد مجاز خروج معتکف از مسجد 106
- 8-2-حکم خروج معتکف جهت 109
- 8-3-ملاک ضرورت و میزان خروج مجاز از مسجد 119
- 8-4-مواردی که واجب است، معتکف از مسجد خارج شود 120
- 8-5-خارج نشدن از مسجد، در صورت وجوب خروج 122
- 8-6-اموری که معتکف در بیرون از مسجد باید رعایت کند 123
- 8-8-ایجاد مانع جهت ادامه اعتکاف 125
- 8-7-طولانی شدن خروج از مسجد در موارد مجاز 125
- 1-لذّتهای جنسی 126
- محرّمات اعتکاف 126
- اشاره 126
- اشاره 128
- 2-بوییدن عطر و هر بوی خوش و گیاه معطّر همراه با لذت 128
- 2-1-بوییدن بوی خوش توسط فرد فاقد حس بویایی 128
- 2-2-استفاده از مواد بهداشتی، آرایشی و خوراکی های معطّر 129
- 2-3-استعمال عطر جهت نماز و مسجد 130
- 2-4-بطلان اعتکاف در صورت بوییدن بوی خوش 131
- 4-مبطلات روزه 133
- 3-مجادله و مناقشه 133
- 5-خرید و فروش 134
- اشاره 134
- 5-1-موارد مجاز خرید و فروش در اعتکاف 135
- 5-2-گرفتن و دادن قرض در اعتکاف 137
- حکم انجام محرّمات اعتکاف به صورت عمد 138
- 5-3-عقود دیگر در اعتکاف 138
- حکم محرّمات اعتکاف در صورت انجام سهوی یا از روی جهل 142
- مبطلات اعتکاف 142
- قطع اعتکاف 143
- تکلیف معتکف پس از قطع یا باطل شدن اعتکاف 145
- قطع روزه 147
- 1)زمان ادای قضای اعتکاف 148
- 2)قضای اعتکافِ معتکفِ فوت شده 148
- قضای اعتکاف 148
- نذر اعتکاف 149
- 1-چگونگی خواندن صیغه نذر اعتکاف 149
- 3-نذر اعتکاف در شهر خاص 150
- 2-عدم وفا به نذر اعتکاف 150
- 5-نذر اعتکاف جهت حاجات 151
- کفّاره اعتکاف 151
- 4-انجام اعتکاف نذری در ماه رمضان 151
- اشاره 154
- 1)خوردن قرص ضدبارداری جهت شرکت در اعتکاف 154
- احکام خاصّ بانوان 154
- 3)طلاق 155
- 2)آرایش نمودن 155
- 4)وظیفه حایض در اعتکاف 155
- برخی اعمال مباح در اعتکاف 159
- برخی مستحبات و مکروهات اعتکاف 160
- متفرقه 163
- 1)جنب شدن قبل از اعتکاف 163
- 2)تعریف عُرف 163
- 3)برخی احکام اعمال امّ داود 165
- زمان اعتکاف 166
- اشاره 166
- فصل پنجم: زمان، اعمال، آداب و ادعیه اعتکاف 166
- فضیلت ماه رجب 167
- اعمال مشترک ماه رجب 168
- 1-غسل 168
- اشاره 168
- 2-نماز 169
- 3-روزه 172
- 4-دعا 174
- 4-1-دعایی از امام سجّاد علیه السلام 174
- اشاره 174
- 4-2-دعاهایی از امام صادق علیه السلام 174
- 4-3-دعاهایی از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 176
- 5-استغفار 178
- 6-تهلیل 179
- 7-خواندن سوره توحید 180
- 8-خواندن زیارت امام حسین علیه السلام 181
- اشاره 181
- فضیلت و اعمال اختصاصی ایّام البیض ماه رجب 181
- 1-اعمال اختصاصی شب سیزدهم 182
- 3-اعمال اختصاصی شب چهاردهم 183
- 4-فضیلت و اعمال اختصاصی شب پانزدهم 183
- 2-اعمال اختصاصی روز سیزدهم 183
- 5-فضیلت و اعمال اختصاصی روز پانزدهم رجب 185
- 6-1-امّ داود کیست؟ 189
- 6-2-تعلیم دعا به امّ داود توسط امام صادق علیه السلام 189
- اشاره 189
- 6-اعمال امّ داود (دعای استفتاح) 189
- 6-3-مراحل اعمال امّ داود 192
- اشاره 202
- فضیلت ماه مبارک رمضان 202
- 1-اعتکاف در ماه مبارک رمضان 202
- فصل ششم: مسجد و اعتکاف 203
- 1-کلیّات و تعریف مفاهیم مسجد 203
- اشاره 203
- 1-1-تعریف لغوی مسجد 203
- 1-2-تعریف اصطلاحی و عرفی مسجد 204
- 1-3-تعریف مصطلح شرعی مسجد 204
- 2-تاریخچه ساخت مسجد 204
- 4-1-مسجد در کلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم 205
- 3-آیات قرآن در خصوص مسجد 205
- 4-مسجد در کلام معصومین علیهم السلام 205
- 4-2-مسجد در کلام امیرالمؤمنین علی علیه السلام 212
- 4-3-مسجد در کلام امام حسین علیه السلام 213
- 4-4-مسجد در کلام امام باقر علیه السلام 213
- 4-5-مسجد در کلام امام صادق علیه السلام 213
- 4-6-مسجد در کلام امام موسی کاظم علیه السلام 214
- 5-1-1-آیات قران کریم 215
- 5-توصیه هایی در خصوص مسجد و اعتکاف 215
- 5-1-رعایت آداب و اعمال حضور در مسجد در آیات و روایات 215
- اشاره 215
- 4-7-مسجد در کلام امام رضا علیه السلام 215
- 5-1-2-روایاتی از معصومین 216
- 1- 5-1-2-توصیه هایی مربوط به ورود و خروج به مسجد 216
- 2- 5-1-2-برخی اعمال توصیه شده در مسجد 220
- 1-1-تولّد حضرت علی علیه السلام در کعبه معظّمه 227
- 1-ولادت امیرالمومنین علیه السلام 227
- فصل هفتم: برخی مناسبت های ایّام البیض ماه رجب 227
- اشاره 227
- وقایع روز سیزدهم 227
- 1-2-برخی منزلت های امیرالمومنین علیه السلام در قرآن 228
- اشاره 228
- 1-2-1- آیه لیله المبیت (بقره: 207) 228
- 1-2-2-آیه ولایت (مائده: 55) 229
- 1-2-3-آیه تبلیغ (مائده: 67) 229
- 1-3-برخی منزلت های حضرت امیرالمومنین علیه السلام در روایات 230
- 3-شهادت شیخ فضل الله نوری (1259-1327ق) 231
- وقایع روز پانزدهم 231
- 1-وفات حضرت زینب علیها السلام 231
- 2-ولادت امام علی النّقی علیه السلام 231
- اشاره 231
- 2)حلم و صبر وصف نشدنی 232
- 1-1-فضایل حضرت زینب علیها السلام 232
- 1)علم 232
- 3)شجاعت 235
- 4)فصاحت و بلاغت 236
- 2-شهادت حضرت امام صادق علیه السلام 237
- 4-ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه علیهما السلام 237
- 3-تغییر قبله 237
- 1-گرفتن حلالیّت از اطرافیان و رفع کدورت ها 238
- 5-تنظیم برنامه روزانه 238
- فصل هشتم: توصیه هایی به معتکفین 238
- 3-داشتن حضور قلب 238
- مراقبت های قبل از اعتکاف 238
- اشاره 238
- 4-آگاهی کامل از احکام اعتکاف و مطالعه دقیق آن ها 238
- 2-ادای حقوق مالی 238
- 8-هدیه کردن ثواب اعتکاف 239
- 7-آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف 239
- اشاره 239
- 6-گذاشتن شرط رجوع 239
- 9-گذراندن مرحله اوّل سیر عرفانی (سیر من الخلق الی الحق) 239
- 9-2-منزل توبه 240
- اشاره 240
- 9-1-منزل بیداری (یقظه یا توجّه) 240
- 9-2-1-چگونگی توبه 242
- 9-3-منزل تقوا 243
- 9-5-منزل تحلیه 244
- 9-4-منزل تخلیه 244
- 9-6-منزل تجلیه 244
- 1-تنظیم برنامه روزانه 245
- 2-اخلاص در انجام عبادات 245
- مراقبت های هنگام اعتکاف 245
- 3-حضور قلب در اعتکاف 247
- 4-نظارت و مراقبت 249
- 5-رعایت حرمت و احکام مسجد 249
- 6-تلاش در دستیابی به هدف نهایی اعتکاف (وصول کمال) 249
- 7-به جا آوردن نماز در وقت فضیلت 249
- اشاره 250
- 9-تفکّر و اندیشه 250
- 8-محاسبه نفس 250
- 9-1-محورهای اصلی تفکّر 251
- 9-2-برخی از موارد تفکّر و نتایج آن 252
- 10-ترک گناه و توبه از آن 253
- اشاره 254
- 12-اقامه نماز جماعت و نمازهای مستحبی 254
- 11-انجام عاشقانه عبادات مستحبی 254
- 12-1-نماز جعفر طیّار 255
- اشاره 256
- 13-اقامه نماز شب 256
- اشاره 259
- 13-1-آثار نماز شب 259
- 3)برخی آثار پس از مرگِ نماز شب 260
- 1)برخی آثار دنیوی نماز شب 260
- 13-2-کیفیّت نماز شب 260
- 2)برخی آثار معنوی نماز شب 260
- 13-3-وقت نماز شب 261
- 13-4-برخی روش های بیدار شدن برای نماز شب 261
- 15-قرائت قرآن کریم 262
- 14-انجام تعقیبات بعد از نماز 262
- 16-دایم الوضو بودن 263
- 18-رعایت حال دیگر معتکفین 263
- 17-گنجاندن برنامه های آموزشی، مطالعه و جلسات علمی 263
- 20-صرف افطار و سحری به صورت دسته جمعی 264
- 19-احسان، همکاری و کمک به عوامل اجرایی 264
- 21-چگونگی اطّلاع از اخبار جامعه 264
- 25-رعایت پاکی 265
- 26-توصیه های بهداشتی ویژه معتکفین 265
- 23-انجام نرمش صبحگاهی 265
- 22-سادگی در انتخاب نوع غذا 265
- 24-تمرین حضور در مسجد 265
- 27-رعایت اصول تغذیه در اعتکاف 267
- 29-پرهیز از زیاده روی در شوخی 268
- 28-پرهیز از امور دنیوی 268
- 33-خاطره نویسی 269
- 31-پرهیز از زیاده روی درخواب 269
- 32-حتی الامکان استفاده نکردن از تلفن همراه 269
- 35-انس با خوبان و مشورت با علما در این فرصت مناسب 269
- 30-عدم انجام کارهای لغو 269
- 34-مطالعه شرح حال بزرگان معنوی 269
- 36-تصمیم گیری برای مسایل کلان زندگی 270
- 38-شناخت آسیب های وارده به اعتکاف 270
- 37-شکرگذاری به درگاه خداوند 270
- 39-رعایت آداب اعتکاف مهدوی و معتکفین منتظر 271
- 40-گذراندن مرحله دوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الحق) 274
- اشاره 274
- 40-1-صُمت و دوری از پرگویی و کلام لغو 275
- 40-3-سحرخیزی 276
- 40-2-جوع 276
- 40-4-عُزلت 277
- اشاره 279
- 40-5-ذکر و تسبیح 279
- 1)مرتبه اوّل: ذکر لفظی 282
- 2)مرتبه دوّم: ذکر قلبی 282
- 40-6-دعا 283
- اشاره 283
- 3)مرتبه سوّم: ذکر عملی 283
- 40-6-1-از خدا چه بخواهیم؟ 286
- 2-آوردن یادگاری و سوغاتی 287
- 1-ارزشیابی و جمع بندی 287
- 3-شکرگذاری 287
- مراقبت های بعد از اعتکاف 287
- 6-1-حفظ آثار و دستاوردهای معنوی 288
- 4-حفظ اُنس خود با مسجد 288
- 5-حفظ دوستان 288
- اشاره 288
- 6-گذراندن مرحله سوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الخلق) 288
- 6-1-1-کنترل اعضا و جوارح 290
- 6-1-2-برنامه اجتماعی 291
- 6-2-خدمت به خلق 291
- 6-4-دیگرسازی، بعد از خودسازی 292
- 6-3-تبلیغ عملی و گسترش فرهنگ اعتکاف 292
- فصل نهم: توصیه هایی به متولّیان اعتکاف 293
- 1-آموزه های بهداشتی 293
- 2-آموزه های فرهنگی و مدیریتی 294
- 3-گسترش فرهنگ اعتکاف 299
- 4-2-عدم حضور بزرگان و مسوولین در اعتکاف 301
- 4- شناخت برخی آسیب های وارده بر عملکرد متولیان اعتکاف 301
- 4-1- تبدیل اعتکاف به مراسمی مشابه سمینار 301
- 5-آمار معتکفین 302
- فصل دهم: فلسفه و آثار اعتکاف 304
- اشاره 304
- 1-1- گریز از غفلت و روزمرگی 305
- 1- برخی از آثار فردی اعتکاف 305
- اشاره 305
- 1-2- تمرین عمل گرایی 306
- 1-4-ایجاد آرامش روانی در معتکف 307
- 1-5-پیشگیری از بدی ها و دوری از آتش جهنّم 307
- 1-3- تمرین انقطاع از غیر 307
- 1-6- زمینه ساز اخلاص و انس با خدا 307
- 1-7-زمینه ساز توجّه قلبی به خدا 309
- 1-8- زمینه ساز خودشناسی و دستیابی به توانایی و کمال 310
- 1-9-زمینه ساز پاکی و عاقبت نیکو 311
- 1-10-زمینه ساز توبه و بخشش گناهان 311
- 1-12- فراهم نمودن زمینه برای تامّل و تفکّر در درون 312
- 1-11- زمینه ساز استقامت در عبادت و تفکّر 312
- 1-13- رسیدن به آثار خلوت گزینی و پرهیز از اجتماع زدگی 312
- 1-14-تقویت اراده 313
- 1-15-تحوّل درونی معتکف و فرصتی برای خدایی شدن 314
- 1-17- تنظیم کننده حقوق اجتماعی معتکف 315
- 1-18-انس با خوبان و یافتن دوستانی اهل معنا 315
- 1-16-رهایی از تعلقات مادّی 315
- 1-20-تضعیف مادّی گرایی و تعلقات مادّی 316
- 1-19-بهره گیری از اندیشه ها و تجربیات معنوی و اخلاقی بزرگان 316
- 1-21- دستیابی به گنجینه هایی از رحمت خاصّ خدا 316
- 1-22- توفیق تلاوت بیشتر قرآن و بهره مندی از برکات آن 317
- 1-23-ذکر و یاد خدا و چشیدن شیرینی آن 317
- 1-24-جلب محبّت خدا و تحصیل بهشت الهی و تقرّب به او 317
- 1-26-دوری از غفلت 318
- 1-25-انس با معنویات 318
- 1-30-برآورده شدن حاجت ها و دریافت پاداش بی پایان 319
- 1-28-تجمیع ثواب اعمال عبادی و دریافت پاداش بسیار 319
- 1-27-افزایش تواضع و فروتنی 319
- 1-29- مهمان شدن بر خدا درخانه اش 319
- 1-32-بهره گیری از آثار روزه 320
- 1-31-بهره گیری از آثار نماز 320
- 2-1-نوسازی معنوی جامعه و مقاوم سازی اندیشه فرهنگی 321
- 2- برخی آثار اجتماعی اعتکاف 321
- 2-3-درمان ناهنجاری ها و لغزش های فردی و اجتماعی 322
- 2-2-کاهش جرم و فساد 322
- 2-5-مقابله با تهاجم فرهنگی و دفاع از ارزش ها 323
- 2-4-تاثیر اعتکاف در کاهش بلایای عمومی 323
- 2-6-دعوت به خوبی ها 324
- 2-7-سنّتی نیکو برای جامعه 324
- فصل یازدهم: عبادات همسان اعتکاف از جنبه ثواب 325
- اشاره 325
- 1- حل مشکلات و برآورده کردن حاجات دیگران 325
- 3-زیارت سیّد الشهداء 328
- 2-همنشینی با علما 328
- 1-1- از جنبه محرّمات 329
- فصل دوازدهم: اعتکاف پرتوی از حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- 1-مقایسه اعتکاف با حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- اشاره 329
- 1-2-مهمان خدا بودن 330
- 1-4-از جنبه ثواب 330
- 1-3-از جنبه هدف 330
- 1-6-از جنبه جامعیّت 331
- 2-جملات ادبی 331
- 1-5-از جنبه خودسازی 331
- فصل سیزدهم: اعتکاف در آینه شعر و نثر 333
- 1-اعتکاف در آینه شعر 333
- 2-1-نجوای اعتکاف 335
- 2-اعتکاف در آیینه نثر 335
- 2-2-جملات ادبی 336
- 2-3-1-مهمانی 345
- 2-3-قطعه های ادبی 345
- 2-3-2-راهی برای انس با خدا 346
- 2-3-3-پایان اعتکاف 347
- 2-4-2-سقف آبی مسجد 349
- 2-4-خاطرات 349
- 2-4-1-خاطره ای از آیت الله نجم الدین طبسی 349
- 2-4-4-اعتکاف در غربت 351
- 2-4-3-غریبه آشَن 351
- 2-4-5-چرا اعتکاف؟ 353
- 2-4-6- دنیایی از نور و صفا 354
- لغت نامه 355
- منابع 358
- چکیده 373
- سیر مطالعاتی کتاب براساس فرصت زمانی مطالعه 375
در شرق تهران (جنب دانشگاه امام حسین علیه السلام)ساکنیم که درمحدوده چند شهرک مسکونی قرار گرفته است. هر یک از این شهرک ها دارای یک نمازخانه و یکی از این شهرک ها دارای مسجد ﻣﻲباشد. حال با عنایت به اینکه این مجموعه مسکونی فاقد مسجد جامع ﻣﻲباشد، آیا ﻣﻲتوان در مسجد فوق الاشاره (که محور برنامه های عبادی همه این شهرک ها است) اعتکاف نمود؟
مسجد جامع همین است و ﻣﻲتوانند در آن اعتکاف کنند.(1)
1)مساجد جامع متروک
برخی از مسجدهای جامع در شهرها، در قدیم مرکزیّت و جامعیّت داشته و فعلًا به حالت نیمه متروک درآمده و جامعیّت خود را از دست داده اند هر چند هنوز به آن مسجد جامع اطلاق می شود و در عوض مسجدهای بزرگ با مرکزیّت بیشتری ساخته شده است، آیا اعتکاف در اینگونه مساجد
جدید التأسیس، بدون عنوان مسجد جامع صحیح است؟
ملاک، زمان حال است و اگر مسجدی از جامع بودن خارج شده باشد، دیگر ﻧﻤﻲتوان در آن اعتکاف کرد.(2)
مسجد معروف و جامعی تا چند سال پیش محل اقامه نماز جمعه بود، امّا حالا دیگر محل اجتماع اقشار مختلف مردم نمی باشد و معمولاً کسانی که در آن حوالی زندگی یا کار ﻣﻲکنند، در آنجا اقامه نماز ﻣﻲکنند آیا آن مسجد، مسجد جامع محسوب می شود و آیا اعتکاف در آن صحیح است؟
1- خامنه ای.
2- خامنه ای/فاضل (اعتکاف و احکام آن، ص38و39) /مکارم (اعتکاف عبادتی کامل، ص111نقل به مضمون) . بهجت (استفتائات، ج 2، ص443، م3139/سایت) : باید عنوان مسجد جامع صدق کند.