- مقدمه 3
- فصل اول: تعریف اعتکاف 5
- 1- مفهوم لغوی اعتکاف 5
- 2- مفهوم اصطلاحی اعتکاف 6
- 3- مفهوم اعتکاف از دیدگاه علما 6
- 4- اعتکاف در قرآن 7
- 5- اعتکاف در معنای لغوی در متون ادب فارسی 9
- اشاره 11
- فصل دوم:اعتکاف در سیره انبیاء و اولیاء الله قبل از اسلام 11
- 1-حضرت ابراهیم علیه السلام 12
- 2-حضرت سلیمان علیه السلام 12
- 3-حضرت موسی علیه السلام 12
- 6-حضرت مریم علیه السلام 13
- 4-حضرت الیاس علیه السلام 13
- اشاره 13
- 5-حضرت زکریا علیهما السلام 13
- 6-1-رهبانیّت 14
- 6-2-تفاوت رهبانیّت و اعتکاف 16
- 1)اعتکاف خاستگاه شرعی دارد نه سلیقه ای 16
- 2)اعتکاف متفاوت با تحریم طیّبات 17
- 3)اعتکاف متفاوت با انزوا 18
- 4)اعتکاف و جایگاه محوری مسجد 18
- 5)اعتکاف، عمل پسندیده امّا موقّت 18
- 7-دوران جاهلیّت و قبل از بعثت 19
- 6-3-مفاسد رهبانیّت از دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی 19
- فصل سوّم: اعتکاف در سیره و کلام معصومین و علما 21
- اشاره 21
- 1-1-حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم 21
- اشاره 21
- 1- سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه علیه السلام 21
- 1-1-1-روایاتی از اهل سنّت 24
- 1-2-امیرالمومنین علی علیه السلام 26
- 1-3-امام حسن علیه السلام 26
- 1-4-امام حسین علیه السلام 27
- 1-5-امام سجّاد علیه السلام 28
- 1-6-امام صادق علیه السلام 28
- 1-7-امام کاظم علیه السلام 28
- 1-8-امام رضا علیه السلام 29
- 2-1-سیّد بن طاووس رحمه الله (589-664ق) 29
- 2- سیره عارفان و عالمان 29
- 2-2-مقدّس اردبیلی رحمه الله (م993ق) 30
- 2-3-شیخ بهایی رحمه الله (953-1030ق) 31
- 2-4-شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی رحمه الله (م1032ق) 32
- 2-5-ملّا حسینقلی همدانی رحمه الله (1239-1311ق) 33
- 2-7-حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی رحمه الله (1279-1361ق) 33
- 2-6-آیت الله حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی رحمه الله (1230-1326) 33
- 2-9-آیت الله سیّد علی قاضی طباطبایی رحمه الله (1285-1366ق) 34
- 2-11-کاشف الغطا رحمه الله (1294-1373ق) 34
- 2-8- آیت الله سیّد ابوالحسن اصفهانی رحمه الله (1277-1365ق) 34
- 2-10-آیت الله شیخ علی قمی رحمه الله (1283-1371ق) 34
- 2-12-آیت الله ناصری 35
- 2-13-علمای تاثیر گذار در ترویج اعتکاف در ایران معاصر 35
- 2-14-آیت الله العظمی خامنه ای 38
- 2-15-آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی 42
- 2-16-آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 43
- 2-17-آیت الله العظمی مکارم شیرازی 44
- 2-18-آیت الله العظمی جوادی آملی 46
- وجوب به جا آوردن اعتکاف 49
- اشاره 49
- فصل چهارم: آداب، احکام و شرایط اعتکاف 49
- اقسام اعتکاف 50
- اشاره 50
- 1-اقسام اعتکاف از لحاظ مستحب یا واجب بودن 50
- اقسام اعتکاف نیابتی 50
- 2-اقسام اعتکاف از لحاظ اصالتی یا نیابتی بودن 50
- 1-ایمان 52
- اشاره 52
- شرایط صحّت اعتکاف 52
- اشاره 53
- 2-عقل 53
- 3-نیّت و قصد قربت 54
- 2-1-اعتکاف کودک ممیّز 54
- 3-1-قصد قربت 54
- 3-2-قصدِ وجه 55
- 3-3-وقت نیّت 56
- 3-4-ماندن در مسجد 57
- 3-5-شرط رجوع یا عُدول 58
- اشاره 58
- 3-5-1-صیغه نذر یا نیّت اعتکاف مشروط (دارای شرط رجوع) 61
- 1)عدول از اعتکافی به اعتکافی دیگر 62
- 3-6-عُدول از نیّت اعتکاف 62
- 2)عدول از نیابت شخصی به نیابت شخص دیگر 62
- 4-1-مبطلات روزه 63
- اشاره 63
- 4-روزه 63
- اشاره 63
- 3) عدول از اعتکاف اصالتی به اعتکاف نیابتی 63
- 2)مصادف شدن اعتکاف با عید فطر یا قربان 64
- 1)افطار اجباری در اعتکاف 64
- اشاره 65
- 4-2-چه روزه ای را ﻣﻲتوان در اعتکاف گرفت؟ 65
- 2)روزه قضا در اعتکاف 66
- 1)روزه استیجاری در اعتکاف 66
- 3)روزه مستحبی در اعتکاف، در صورت داشتن روزه واجب 67
- 4-3-اعتکاف بیمار 68
- 4-5-نذر روزه در سفر 70
- 4-4-روزه در سفر 70
- 4-6-نذر روزه و اعتکاف در حین سفر 72
- 4-8-اعتکاف در سفر 73
- اشاره 73
- 4-7-روزه قضا در سفر 73
- 4-8-1-احکام اعتکاف در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلی الله علیه و آله و سلم 76
- اشاره 78
- 5-مدّت اعتکاف 78
- 5-2-شروع اعتکاف پس از طلوع فجر 80
- 5-1-اعتکاف ناپیوسته 80
- 5-3-محدوده روز در اعتکاف 80
- 5-4-اضافه نمودن بخشی از روز به اعتکاف 81
- 5-5-اعتکاف به صورت تلفیقی 82
- 5-6-اعتکاف یک ماهه 83
- اشاره 84
- 6-حضور در مسجد جامع 84
- 6-2-غیر عادل بودن امام جماعت مسجد جامع 86
- 6-1-تعدّد مساجد جامع 86
- 6-3-اعتکاف در غیر مسجد جامع 87
- 6-4-اعتکاف در غیر مسجد 89
- 6-5-تعریف مسجد جامع 89
- اشاره 89
- 1)مساجد جامع متروک 91
- 3)تشخیص عدم داشتن شرایط مسجد، پس از اعتکاف 92
- 2)اعتکاف در مسجد جمکران 92
- 4)احراز جامعیت مسجد 93
- 6-6-اعتکاف در دو مسجد 94
- 6-7-اعتکاف در محل غصبی یا مشخص شده توسط دیگری 95
- 6-8-اعتکاف در مکان معیّنی از مسجد 98
- 6-9-محدوده مسجد 98
- 7-اجازه از صاحب اجازه 101
- اشاره 101
- 7-1-اجازه والدین 101
- 7-2-اجازه زن از شوهر 102
- 7-3-اجازه صاحب کار 104
- اشاره 105
- 8-پیوستگی توقّف 105
- 8-1-موارد مجاز خروج معتکف از مسجد 106
- 8-2-حکم خروج معتکف جهت 109
- 8-3-ملاک ضرورت و میزان خروج مجاز از مسجد 119
- 8-4-مواردی که واجب است، معتکف از مسجد خارج شود 120
- 8-5-خارج نشدن از مسجد، در صورت وجوب خروج 122
- 8-6-اموری که معتکف در بیرون از مسجد باید رعایت کند 123
- 8-7-طولانی شدن خروج از مسجد در موارد مجاز 125
- 8-8-ایجاد مانع جهت ادامه اعتکاف 125
- اشاره 126
- محرّمات اعتکاف 126
- 1-لذّتهای جنسی 126
- اشاره 128
- 2-بوییدن عطر و هر بوی خوش و گیاه معطّر همراه با لذت 128
- 2-1-بوییدن بوی خوش توسط فرد فاقد حس بویایی 128
- 2-2-استفاده از مواد بهداشتی، آرایشی و خوراکی های معطّر 129
- 2-3-استعمال عطر جهت نماز و مسجد 130
- 2-4-بطلان اعتکاف در صورت بوییدن بوی خوش 131
- 4-مبطلات روزه 133
- 3-مجادله و مناقشه 133
- 5-خرید و فروش 134
- اشاره 134
- 5-1-موارد مجاز خرید و فروش در اعتکاف 135
- 5-2-گرفتن و دادن قرض در اعتکاف 137
- حکم انجام محرّمات اعتکاف به صورت عمد 138
- 5-3-عقود دیگر در اعتکاف 138
- حکم محرّمات اعتکاف در صورت انجام سهوی یا از روی جهل 142
- مبطلات اعتکاف 142
- قطع اعتکاف 143
- تکلیف معتکف پس از قطع یا باطل شدن اعتکاف 145
- قطع روزه 147
- قضای اعتکاف 148
- 1)زمان ادای قضای اعتکاف 148
- 2)قضای اعتکافِ معتکفِ فوت شده 148
- نذر اعتکاف 149
- 1-چگونگی خواندن صیغه نذر اعتکاف 149
- 3-نذر اعتکاف در شهر خاص 150
- 2-عدم وفا به نذر اعتکاف 150
- 5-نذر اعتکاف جهت حاجات 151
- 4-انجام اعتکاف نذری در ماه رمضان 151
- کفّاره اعتکاف 151
- 1)خوردن قرص ضدبارداری جهت شرکت در اعتکاف 154
- احکام خاصّ بانوان 154
- اشاره 154
- 3)طلاق 155
- 4)وظیفه حایض در اعتکاف 155
- 2)آرایش نمودن 155
- برخی اعمال مباح در اعتکاف 159
- برخی مستحبات و مکروهات اعتکاف 160
- 2)تعریف عُرف 163
- متفرقه 163
- 1)جنب شدن قبل از اعتکاف 163
- 3)برخی احکام اعمال امّ داود 165
- زمان اعتکاف 166
- اشاره 166
- فصل پنجم: زمان، اعمال، آداب و ادعیه اعتکاف 166
- فضیلت ماه رجب 167
- اعمال مشترک ماه رجب 168
- 1-غسل 168
- اشاره 168
- 2-نماز 169
- 3-روزه 172
- 4-دعا 174
- اشاره 174
- 4-2-دعاهایی از امام صادق علیه السلام 174
- 4-1-دعایی از امام سجّاد علیه السلام 174
- 4-3-دعاهایی از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 176
- 5-استغفار 178
- 6-تهلیل 179
- 7-خواندن سوره توحید 180
- اشاره 181
- 8-خواندن زیارت امام حسین علیه السلام 181
- فضیلت و اعمال اختصاصی ایّام البیض ماه رجب 181
- 1-اعمال اختصاصی شب سیزدهم 182
- 4-فضیلت و اعمال اختصاصی شب پانزدهم 183
- 2-اعمال اختصاصی روز سیزدهم 183
- 3-اعمال اختصاصی شب چهاردهم 183
- 5-فضیلت و اعمال اختصاصی روز پانزدهم رجب 185
- 6-1-امّ داود کیست؟ 189
- اشاره 189
- 6-اعمال امّ داود (دعای استفتاح) 189
- 6-2-تعلیم دعا به امّ داود توسط امام صادق علیه السلام 189
- 6-3-مراحل اعمال امّ داود 192
- اشاره 202
- فضیلت ماه مبارک رمضان 202
- 1-اعتکاف در ماه مبارک رمضان 202
- فصل ششم: مسجد و اعتکاف 203
- اشاره 203
- 1-کلیّات و تعریف مفاهیم مسجد 203
- 1-1-تعریف لغوی مسجد 203
- 1-2-تعریف اصطلاحی و عرفی مسجد 204
- 2-تاریخچه ساخت مسجد 204
- 1-3-تعریف مصطلح شرعی مسجد 204
- 3-آیات قرآن در خصوص مسجد 205
- 4-1-مسجد در کلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم 205
- 4-مسجد در کلام معصومین علیهم السلام 205
- 4-2-مسجد در کلام امیرالمؤمنین علی علیه السلام 212
- 4-3-مسجد در کلام امام حسین علیه السلام 213
- 4-5-مسجد در کلام امام صادق علیه السلام 213
- 4-4-مسجد در کلام امام باقر علیه السلام 213
- 4-6-مسجد در کلام امام موسی کاظم علیه السلام 214
- 5-1-1-آیات قران کریم 215
- 5-توصیه هایی در خصوص مسجد و اعتکاف 215
- اشاره 215
- 5-1-رعایت آداب و اعمال حضور در مسجد در آیات و روایات 215
- 4-7-مسجد در کلام امام رضا علیه السلام 215
- 5-1-2-روایاتی از معصومین 216
- 1- 5-1-2-توصیه هایی مربوط به ورود و خروج به مسجد 216
- 2- 5-1-2-برخی اعمال توصیه شده در مسجد 220
- 1-1-تولّد حضرت علی علیه السلام در کعبه معظّمه 227
- 1-ولادت امیرالمومنین علیه السلام 227
- وقایع روز سیزدهم 227
- اشاره 227
- فصل هفتم: برخی مناسبت های ایّام البیض ماه رجب 227
- 1-2-برخی منزلت های امیرالمومنین علیه السلام در قرآن 228
- اشاره 228
- 1-2-1- آیه لیله المبیت (بقره: 207) 228
- 1-2-2-آیه ولایت (مائده: 55) 229
- 1-2-3-آیه تبلیغ (مائده: 67) 229
- 1-3-برخی منزلت های حضرت امیرالمومنین علیه السلام در روایات 230
- اشاره 231
- وقایع روز پانزدهم 231
- 1-وفات حضرت زینب علیها السلام 231
- 3-شهادت شیخ فضل الله نوری (1259-1327ق) 231
- 2-ولادت امام علی النّقی علیه السلام 231
- 1-1-فضایل حضرت زینب علیها السلام 232
- 2)حلم و صبر وصف نشدنی 232
- 1)علم 232
- 3)شجاعت 235
- 4)فصاحت و بلاغت 236
- 2-شهادت حضرت امام صادق علیه السلام 237
- 3-تغییر قبله 237
- 4-ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه علیهما السلام 237
- 5-تنظیم برنامه روزانه 238
- 3-داشتن حضور قلب 238
- 1-گرفتن حلالیّت از اطرافیان و رفع کدورت ها 238
- فصل هشتم: توصیه هایی به معتکفین 238
- مراقبت های قبل از اعتکاف 238
- 4-آگاهی کامل از احکام اعتکاف و مطالعه دقیق آن ها 238
- اشاره 238
- 2-ادای حقوق مالی 238
- 7-آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف 239
- 8-هدیه کردن ثواب اعتکاف 239
- اشاره 239
- 6-گذاشتن شرط رجوع 239
- 9-گذراندن مرحله اوّل سیر عرفانی (سیر من الخلق الی الحق) 239
- اشاره 240
- 9-1-منزل بیداری (یقظه یا توجّه) 240
- 9-2-منزل توبه 240
- 9-2-1-چگونگی توبه 242
- 9-3-منزل تقوا 243
- 9-5-منزل تحلیه 244
- 9-6-منزل تجلیه 244
- 9-4-منزل تخلیه 244
- 1-تنظیم برنامه روزانه 245
- 2-اخلاص در انجام عبادات 245
- مراقبت های هنگام اعتکاف 245
- 3-حضور قلب در اعتکاف 247
- 4-نظارت و مراقبت 249
- 7-به جا آوردن نماز در وقت فضیلت 249
- 5-رعایت حرمت و احکام مسجد 249
- 6-تلاش در دستیابی به هدف نهایی اعتکاف (وصول کمال) 249
- 8-محاسبه نفس 250
- اشاره 250
- 9-تفکّر و اندیشه 250
- 9-1-محورهای اصلی تفکّر 251
- 9-2-برخی از موارد تفکّر و نتایج آن 252
- 10-ترک گناه و توبه از آن 253
- اشاره 254
- 12-اقامه نماز جماعت و نمازهای مستحبی 254
- 11-انجام عاشقانه عبادات مستحبی 254
- 12-1-نماز جعفر طیّار 255
- 13-اقامه نماز شب 256
- اشاره 256
- 13-1-آثار نماز شب 259
- اشاره 259
- 3)برخی آثار پس از مرگِ نماز شب 260
- 1)برخی آثار دنیوی نماز شب 260
- 2)برخی آثار معنوی نماز شب 260
- 13-2-کیفیّت نماز شب 260
- 13-3-وقت نماز شب 261
- 13-4-برخی روش های بیدار شدن برای نماز شب 261
- 15-قرائت قرآن کریم 262
- 14-انجام تعقیبات بعد از نماز 262
- 16-دایم الوضو بودن 263
- 18-رعایت حال دیگر معتکفین 263
- 17-گنجاندن برنامه های آموزشی، مطالعه و جلسات علمی 263
- 20-صرف افطار و سحری به صورت دسته جمعی 264
- 21-چگونگی اطّلاع از اخبار جامعه 264
- 19-احسان، همکاری و کمک به عوامل اجرایی 264
- 25-رعایت پاکی 265
- 26-توصیه های بهداشتی ویژه معتکفین 265
- 23-انجام نرمش صبحگاهی 265
- 24-تمرین حضور در مسجد 265
- 22-سادگی در انتخاب نوع غذا 265
- 27-رعایت اصول تغذیه در اعتکاف 267
- 28-پرهیز از امور دنیوی 268
- 29-پرهیز از زیاده روی در شوخی 268
- 34-مطالعه شرح حال بزرگان معنوی 269
- 31-پرهیز از زیاده روی درخواب 269
- 30-عدم انجام کارهای لغو 269
- 33-خاطره نویسی 269
- 35-انس با خوبان و مشورت با علما در این فرصت مناسب 269
- 32-حتی الامکان استفاده نکردن از تلفن همراه 269
- 36-تصمیم گیری برای مسایل کلان زندگی 270
- 38-شناخت آسیب های وارده به اعتکاف 270
- 37-شکرگذاری به درگاه خداوند 270
- 39-رعایت آداب اعتکاف مهدوی و معتکفین منتظر 271
- 40-گذراندن مرحله دوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الحق) 274
- اشاره 274
- 40-1-صُمت و دوری از پرگویی و کلام لغو 275
- 40-3-سحرخیزی 276
- 40-2-جوع 276
- 40-4-عُزلت 277
- اشاره 279
- 40-5-ذکر و تسبیح 279
- 1)مرتبه اوّل: ذکر لفظی 282
- 2)مرتبه دوّم: ذکر قلبی 282
- 40-6-دعا 283
- اشاره 283
- 3)مرتبه سوّم: ذکر عملی 283
- 40-6-1-از خدا چه بخواهیم؟ 286
- 1-ارزشیابی و جمع بندی 287
- 2-آوردن یادگاری و سوغاتی 287
- مراقبت های بعد از اعتکاف 287
- 3-شکرگذاری 287
- 5-حفظ دوستان 288
- 4-حفظ اُنس خود با مسجد 288
- 6-1-حفظ آثار و دستاوردهای معنوی 288
- 6-گذراندن مرحله سوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الخلق) 288
- اشاره 288
- 6-1-1-کنترل اعضا و جوارح 290
- 6-2-خدمت به خلق 291
- 6-1-2-برنامه اجتماعی 291
- 6-4-دیگرسازی، بعد از خودسازی 292
- 6-3-تبلیغ عملی و گسترش فرهنگ اعتکاف 292
- 1-آموزه های بهداشتی 293
- فصل نهم: توصیه هایی به متولّیان اعتکاف 293
- 2-آموزه های فرهنگی و مدیریتی 294
- 3-گسترش فرهنگ اعتکاف 299
- 4-2-عدم حضور بزرگان و مسوولین در اعتکاف 301
- 4- شناخت برخی آسیب های وارده بر عملکرد متولیان اعتکاف 301
- 4-1- تبدیل اعتکاف به مراسمی مشابه سمینار 301
- 5-آمار معتکفین 302
- فصل دهم: فلسفه و آثار اعتکاف 304
- اشاره 304
- 1- برخی از آثار فردی اعتکاف 305
- اشاره 305
- 1-1- گریز از غفلت و روزمرگی 305
- 1-2- تمرین عمل گرایی 306
- 1-4-ایجاد آرامش روانی در معتکف 307
- 1-5-پیشگیری از بدی ها و دوری از آتش جهنّم 307
- 1-3- تمرین انقطاع از غیر 307
- 1-6- زمینه ساز اخلاص و انس با خدا 307
- 1-7-زمینه ساز توجّه قلبی به خدا 309
- 1-8- زمینه ساز خودشناسی و دستیابی به توانایی و کمال 310
- 1-9-زمینه ساز پاکی و عاقبت نیکو 311
- 1-10-زمینه ساز توبه و بخشش گناهان 311
- 1-12- فراهم نمودن زمینه برای تامّل و تفکّر در درون 312
- 1-13- رسیدن به آثار خلوت گزینی و پرهیز از اجتماع زدگی 312
- 1-11- زمینه ساز استقامت در عبادت و تفکّر 312
- 1-14-تقویت اراده 313
- 1-15-تحوّل درونی معتکف و فرصتی برای خدایی شدن 314
- 1-17- تنظیم کننده حقوق اجتماعی معتکف 315
- 1-18-انس با خوبان و یافتن دوستانی اهل معنا 315
- 1-16-رهایی از تعلقات مادّی 315
- 1-20-تضعیف مادّی گرایی و تعلقات مادّی 316
- 1-21- دستیابی به گنجینه هایی از رحمت خاصّ خدا 316
- 1-19-بهره گیری از اندیشه ها و تجربیات معنوی و اخلاقی بزرگان 316
- 1-22- توفیق تلاوت بیشتر قرآن و بهره مندی از برکات آن 317
- 1-24-جلب محبّت خدا و تحصیل بهشت الهی و تقرّب به او 317
- 1-23-ذکر و یاد خدا و چشیدن شیرینی آن 317
- 1-25-انس با معنویات 318
- 1-26-دوری از غفلت 318
- 1-30-برآورده شدن حاجت ها و دریافت پاداش بی پایان 319
- 1-29- مهمان شدن بر خدا درخانه اش 319
- 1-28-تجمیع ثواب اعمال عبادی و دریافت پاداش بسیار 319
- 1-27-افزایش تواضع و فروتنی 319
- 1-32-بهره گیری از آثار روزه 320
- 1-31-بهره گیری از آثار نماز 320
- 2-1-نوسازی معنوی جامعه و مقاوم سازی اندیشه فرهنگی 321
- 2- برخی آثار اجتماعی اعتکاف 321
- 2-3-درمان ناهنجاری ها و لغزش های فردی و اجتماعی 322
- 2-2-کاهش جرم و فساد 322
- 2-5-مقابله با تهاجم فرهنگی و دفاع از ارزش ها 323
- 2-4-تاثیر اعتکاف در کاهش بلایای عمومی 323
- 2-7-سنّتی نیکو برای جامعه 324
- 2-6-دعوت به خوبی ها 324
- فصل یازدهم: عبادات همسان اعتکاف از جنبه ثواب 325
- اشاره 325
- 1- حل مشکلات و برآورده کردن حاجات دیگران 325
- 3-زیارت سیّد الشهداء 328
- 2-همنشینی با علما 328
- 1-1- از جنبه محرّمات 329
- فصل دوازدهم: اعتکاف پرتوی از حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- 1-مقایسه اعتکاف با حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- اشاره 329
- 1-3-از جنبه هدف 330
- 1-4-از جنبه ثواب 330
- 1-2-مهمان خدا بودن 330
- 1-5-از جنبه خودسازی 331
- 2-جملات ادبی 331
- 1-6-از جنبه جامعیّت 331
- 1-اعتکاف در آینه شعر 333
- فصل سیزدهم: اعتکاف در آینه شعر و نثر 333
- 2-اعتکاف در آیینه نثر 335
- 2-1-نجوای اعتکاف 335
- 2-2-جملات ادبی 336
- 2-3-1-مهمانی 345
- 2-3-قطعه های ادبی 345
- 2-3-2-راهی برای انس با خدا 346
- 2-3-3-پایان اعتکاف 347
- 2-4-2-سقف آبی مسجد 349
- 2-4-خاطرات 349
- 2-4-1-خاطره ای از آیت الله نجم الدین طبسی 349
- 2-4-3-غریبه آشَن 351
- 2-4-4-اعتکاف در غربت 351
- 2-4-5-چرا اعتکاف؟ 353
- 2-4-6- دنیایی از نور و صفا 354
- لغت نامه 355
- منابع 358
- چکیده 373
- سیر مطالعاتی کتاب براساس فرصت زمانی مطالعه 375
2)دو نفر عادل بگویند.(1)
3)اگر دو نفر در جامع بودن مسجدی اختلاف داشته باشند، با حکم حاکم نیز معلوم می شود.(2)
6-6-اعتکاف در دو مسجد
اعتکاف باید در یک مسجد انجام گیرد، بنابراین انجام آن در دو مسجد جایز نیست، اگرچه به هم متّصل باشند، مگر آنکه یک مسجد حساب شوند.(3)
چنانچه مسجد دارای طبقه پایین و بالا باشد، آیا اعتکاف در آنها صحیح است؟ آیا ﻣﻲتوان در حین اعتکاف از طبقه همکف به طبقه پایین یا بالا رفت؟
اعتکاف در همه جای مسجد جامع صحیح است و جابجا شدن ذکر شده در سؤال، اشکال ندارد.(4)
1- مکارم (العروه الوثقی مع التعلیقات، ج2، ص89، م24/اعتکاف عبادتی کامل، ص81) : یک نفر عادل هم بگوید کفایت می کند.
2- مکارم (العروه الوثقی مع التعلیقات، ج2، ص89، م24/اعتکاف عبادتی کامل، ص82) : با حکم حاکم شرع معلوم ﻧﻤﻲشود.
3- امام خمینی (ترجمه تحریرالوسیله، ج1، ص348) /تبریزی (استفتائات، ج1، ص157) /سیستانی (دفتر) / صافی (استفتائات، ج2، ص238/دفتر) /نوری (دفتر) /العروه الوثقی (ج2، الاعتکاف، ص253، م18) . بهجت (استفتائات، ج 2، ص 449/وسیله النجاه، ص333) : وحدت مسجد (یک مسجد بودن) شرط است، مگر در صورت اتصال زمین دو مسجد به یکدیگر که ﻣﻲتوان در هرکدام معتکف شود، هر چند در نیّت یکی را معین کرده است. مکارم (استفتائات جدید، ج 2، ص159، س462) : بهتر است که تمام مدّت، اعتکاف در یک مسجد باشد ولی در دو مسجد متّصل به هم نیز مانعی ندارد.
4- فاضل (اعتکاف و احکام آن، ص41) .