- مقدمه 3
- فصل اول: تعریف اعتکاف 5
- 1- مفهوم لغوی اعتکاف 5
- 2- مفهوم اصطلاحی اعتکاف 6
- 3- مفهوم اعتکاف از دیدگاه علما 6
- 4- اعتکاف در قرآن 7
- 5- اعتکاف در معنای لغوی در متون ادب فارسی 9
- اشاره 11
- فصل دوم:اعتکاف در سیره انبیاء و اولیاء الله قبل از اسلام 11
- 2-حضرت سلیمان علیه السلام 12
- 3-حضرت موسی علیه السلام 12
- 1-حضرت ابراهیم علیه السلام 12
- 6-حضرت مریم علیه السلام 13
- اشاره 13
- 4-حضرت الیاس علیه السلام 13
- 5-حضرت زکریا علیهما السلام 13
- 6-1-رهبانیّت 14
- 1)اعتکاف خاستگاه شرعی دارد نه سلیقه ای 16
- 6-2-تفاوت رهبانیّت و اعتکاف 16
- 2)اعتکاف متفاوت با تحریم طیّبات 17
- 3)اعتکاف متفاوت با انزوا 18
- 4)اعتکاف و جایگاه محوری مسجد 18
- 5)اعتکاف، عمل پسندیده امّا موقّت 18
- 7-دوران جاهلیّت و قبل از بعثت 19
- 6-3-مفاسد رهبانیّت از دیدگاه آیت الله مکارم شیرازی 19
- فصل سوّم: اعتکاف در سیره و کلام معصومین و علما 21
- اشاره 21
- 1-1-حضرت محمّد صلی الله علیه و آله و سلم 21
- اشاره 21
- 1- سیره پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه علیه السلام 21
- 1-1-1-روایاتی از اهل سنّت 24
- 1-2-امیرالمومنین علی علیه السلام 26
- 1-3-امام حسن علیه السلام 26
- 1-4-امام حسین علیه السلام 27
- 1-7-امام کاظم علیه السلام 28
- 1-6-امام صادق علیه السلام 28
- 1-5-امام سجّاد علیه السلام 28
- 1-8-امام رضا علیه السلام 29
- 2- سیره عارفان و عالمان 29
- 2-1-سیّد بن طاووس رحمه الله (589-664ق) 29
- 2-2-مقدّس اردبیلی رحمه الله (م993ق) 30
- 2-3-شیخ بهایی رحمه الله (953-1030ق) 31
- 2-4-شیخ لطف الله میسی عاملی اصفهانی رحمه الله (م1032ق) 32
- 2-5-ملّا حسینقلی همدانی رحمه الله (1239-1311ق) 33
- 2-7-حاج شیخ حسنعلی نخودکی اصفهانی رحمه الله (1279-1361ق) 33
- 2-6-آیت الله حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی رحمه الله (1230-1326) 33
- 2-9-آیت الله سیّد علی قاضی طباطبایی رحمه الله (1285-1366ق) 34
- 2-8- آیت الله سیّد ابوالحسن اصفهانی رحمه الله (1277-1365ق) 34
- 2-11-کاشف الغطا رحمه الله (1294-1373ق) 34
- 2-10-آیت الله شیخ علی قمی رحمه الله (1283-1371ق) 34
- 2-12-آیت الله ناصری 35
- 2-13-علمای تاثیر گذار در ترویج اعتکاف در ایران معاصر 35
- 2-14-آیت الله العظمی خامنه ای 38
- 2-15-آیت الله العظمی میرزا جواد تبریزی 42
- 2-16-آیت الله العظمی صافی گلپایگانی 43
- 2-17-آیت الله العظمی مکارم شیرازی 44
- 2-18-آیت الله العظمی جوادی آملی 46
- فصل چهارم: آداب، احکام و شرایط اعتکاف 49
- وجوب به جا آوردن اعتکاف 49
- اشاره 49
- اشاره 50
- اقسام اعتکاف 50
- 2-اقسام اعتکاف از لحاظ اصالتی یا نیابتی بودن 50
- اقسام اعتکاف نیابتی 50
- 1-اقسام اعتکاف از لحاظ مستحب یا واجب بودن 50
- 1-ایمان 52
- اشاره 52
- شرایط صحّت اعتکاف 52
- اشاره 53
- 2-عقل 53
- 3-1-قصد قربت 54
- 3-نیّت و قصد قربت 54
- 2-1-اعتکاف کودک ممیّز 54
- 3-2-قصدِ وجه 55
- 3-3-وقت نیّت 56
- 3-4-ماندن در مسجد 57
- 3-5-شرط رجوع یا عُدول 58
- اشاره 58
- 3-5-1-صیغه نذر یا نیّت اعتکاف مشروط (دارای شرط رجوع) 61
- 1)عدول از اعتکافی به اعتکافی دیگر 62
- 2)عدول از نیابت شخصی به نیابت شخص دیگر 62
- 3-6-عُدول از نیّت اعتکاف 62
- 4-1-مبطلات روزه 63
- اشاره 63
- اشاره 63
- 4-روزه 63
- 3) عدول از اعتکاف اصالتی به اعتکاف نیابتی 63
- 2)مصادف شدن اعتکاف با عید فطر یا قربان 64
- 1)افطار اجباری در اعتکاف 64
- اشاره 65
- 4-2-چه روزه ای را ﻣﻲتوان در اعتکاف گرفت؟ 65
- 2)روزه قضا در اعتکاف 66
- 1)روزه استیجاری در اعتکاف 66
- 3)روزه مستحبی در اعتکاف، در صورت داشتن روزه واجب 67
- 4-3-اعتکاف بیمار 68
- 4-5-نذر روزه در سفر 70
- 4-4-روزه در سفر 70
- 4-6-نذر روزه و اعتکاف در حین سفر 72
- 4-8-اعتکاف در سفر 73
- اشاره 73
- 4-7-روزه قضا در سفر 73
- 4-8-1-احکام اعتکاف در مسجدالحرام و مسجدالنبی صلی الله علیه و آله و سلم 76
- اشاره 78
- 5-مدّت اعتکاف 78
- 5-2-شروع اعتکاف پس از طلوع فجر 80
- 5-1-اعتکاف ناپیوسته 80
- 5-3-محدوده روز در اعتکاف 80
- 5-4-اضافه نمودن بخشی از روز به اعتکاف 81
- 5-5-اعتکاف به صورت تلفیقی 82
- 5-6-اعتکاف یک ماهه 83
- اشاره 84
- 6-حضور در مسجد جامع 84
- 6-2-غیر عادل بودن امام جماعت مسجد جامع 86
- 6-1-تعدّد مساجد جامع 86
- 6-3-اعتکاف در غیر مسجد جامع 87
- 6-4-اعتکاف در غیر مسجد 89
- 6-5-تعریف مسجد جامع 89
- اشاره 89
- 1)مساجد جامع متروک 91
- 3)تشخیص عدم داشتن شرایط مسجد، پس از اعتکاف 92
- 2)اعتکاف در مسجد جمکران 92
- 4)احراز جامعیت مسجد 93
- 6-6-اعتکاف در دو مسجد 94
- 6-7-اعتکاف در محل غصبی یا مشخص شده توسط دیگری 95
- 6-9-محدوده مسجد 98
- 6-8-اعتکاف در مکان معیّنی از مسجد 98
- 7-اجازه از صاحب اجازه 101
- اشاره 101
- 7-1-اجازه والدین 101
- 7-2-اجازه زن از شوهر 102
- 7-3-اجازه صاحب کار 104
- اشاره 105
- 8-پیوستگی توقّف 105
- 8-1-موارد مجاز خروج معتکف از مسجد 106
- 8-2-حکم خروج معتکف جهت 109
- 8-3-ملاک ضرورت و میزان خروج مجاز از مسجد 119
- 8-4-مواردی که واجب است، معتکف از مسجد خارج شود 120
- 8-5-خارج نشدن از مسجد، در صورت وجوب خروج 122
- 8-6-اموری که معتکف در بیرون از مسجد باید رعایت کند 123
- 8-8-ایجاد مانع جهت ادامه اعتکاف 125
- 8-7-طولانی شدن خروج از مسجد در موارد مجاز 125
- محرّمات اعتکاف 126
- 1-لذّتهای جنسی 126
- اشاره 126
- اشاره 128
- 2-بوییدن عطر و هر بوی خوش و گیاه معطّر همراه با لذت 128
- 2-1-بوییدن بوی خوش توسط فرد فاقد حس بویایی 128
- 2-2-استفاده از مواد بهداشتی، آرایشی و خوراکی های معطّر 129
- 2-3-استعمال عطر جهت نماز و مسجد 130
- 2-4-بطلان اعتکاف در صورت بوییدن بوی خوش 131
- 4-مبطلات روزه 133
- 3-مجادله و مناقشه 133
- 5-خرید و فروش 134
- اشاره 134
- 5-1-موارد مجاز خرید و فروش در اعتکاف 135
- 5-2-گرفتن و دادن قرض در اعتکاف 137
- 5-3-عقود دیگر در اعتکاف 138
- حکم انجام محرّمات اعتکاف به صورت عمد 138
- حکم محرّمات اعتکاف در صورت انجام سهوی یا از روی جهل 142
- مبطلات اعتکاف 142
- قطع اعتکاف 143
- تکلیف معتکف پس از قطع یا باطل شدن اعتکاف 145
- قطع روزه 147
- قضای اعتکاف 148
- 2)قضای اعتکافِ معتکفِ فوت شده 148
- 1)زمان ادای قضای اعتکاف 148
- نذر اعتکاف 149
- 1-چگونگی خواندن صیغه نذر اعتکاف 149
- 3-نذر اعتکاف در شهر خاص 150
- 2-عدم وفا به نذر اعتکاف 150
- 4-انجام اعتکاف نذری در ماه رمضان 151
- 5-نذر اعتکاف جهت حاجات 151
- کفّاره اعتکاف 151
- 1)خوردن قرص ضدبارداری جهت شرکت در اعتکاف 154
- احکام خاصّ بانوان 154
- اشاره 154
- 3)طلاق 155
- 4)وظیفه حایض در اعتکاف 155
- 2)آرایش نمودن 155
- برخی اعمال مباح در اعتکاف 159
- برخی مستحبات و مکروهات اعتکاف 160
- متفرقه 163
- 2)تعریف عُرف 163
- 1)جنب شدن قبل از اعتکاف 163
- 3)برخی احکام اعمال امّ داود 165
- فصل پنجم: زمان، اعمال، آداب و ادعیه اعتکاف 166
- زمان اعتکاف 166
- اشاره 166
- فضیلت ماه رجب 167
- اعمال مشترک ماه رجب 168
- 1-غسل 168
- اشاره 168
- 2-نماز 169
- 3-روزه 172
- 4-دعا 174
- اشاره 174
- 4-2-دعاهایی از امام صادق علیه السلام 174
- 4-1-دعایی از امام سجّاد علیه السلام 174
- 4-3-دعاهایی از امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف 176
- 5-استغفار 178
- 6-تهلیل 179
- 7-خواندن سوره توحید 180
- فضیلت و اعمال اختصاصی ایّام البیض ماه رجب 181
- اشاره 181
- 8-خواندن زیارت امام حسین علیه السلام 181
- 1-اعمال اختصاصی شب سیزدهم 182
- 4-فضیلت و اعمال اختصاصی شب پانزدهم 183
- 2-اعمال اختصاصی روز سیزدهم 183
- 3-اعمال اختصاصی شب چهاردهم 183
- 5-فضیلت و اعمال اختصاصی روز پانزدهم رجب 185
- 6-1-امّ داود کیست؟ 189
- اشاره 189
- 6-2-تعلیم دعا به امّ داود توسط امام صادق علیه السلام 189
- 6-اعمال امّ داود (دعای استفتاح) 189
- 6-3-مراحل اعمال امّ داود 192
- فضیلت ماه مبارک رمضان 202
- اشاره 202
- 1-اعتکاف در ماه مبارک رمضان 202
- فصل ششم: مسجد و اعتکاف 203
- 1-کلیّات و تعریف مفاهیم مسجد 203
- 1-1-تعریف لغوی مسجد 203
- اشاره 203
- 1-2-تعریف اصطلاحی و عرفی مسجد 204
- 1-3-تعریف مصطلح شرعی مسجد 204
- 2-تاریخچه ساخت مسجد 204
- 4-1-مسجد در کلام حضرت محمّد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم 205
- 3-آیات قرآن در خصوص مسجد 205
- 4-مسجد در کلام معصومین علیهم السلام 205
- 4-2-مسجد در کلام امیرالمؤمنین علی علیه السلام 212
- 4-3-مسجد در کلام امام حسین علیه السلام 213
- 4-4-مسجد در کلام امام باقر علیه السلام 213
- 4-5-مسجد در کلام امام صادق علیه السلام 213
- 4-6-مسجد در کلام امام موسی کاظم علیه السلام 214
- 5-1-1-آیات قران کریم 215
- 5-توصیه هایی در خصوص مسجد و اعتکاف 215
- اشاره 215
- 5-1-رعایت آداب و اعمال حضور در مسجد در آیات و روایات 215
- 4-7-مسجد در کلام امام رضا علیه السلام 215
- 5-1-2-روایاتی از معصومین 216
- 1- 5-1-2-توصیه هایی مربوط به ورود و خروج به مسجد 216
- 2- 5-1-2-برخی اعمال توصیه شده در مسجد 220
- 1-1-تولّد حضرت علی علیه السلام در کعبه معظّمه 227
- 1-ولادت امیرالمومنین علیه السلام 227
- وقایع روز سیزدهم 227
- اشاره 227
- فصل هفتم: برخی مناسبت های ایّام البیض ماه رجب 227
- 1-2-برخی منزلت های امیرالمومنین علیه السلام در قرآن 228
- اشاره 228
- 1-2-1- آیه لیله المبیت (بقره: 207) 228
- 1-2-2-آیه ولایت (مائده: 55) 229
- 1-2-3-آیه تبلیغ (مائده: 67) 229
- 1-3-برخی منزلت های حضرت امیرالمومنین علیه السلام در روایات 230
- اشاره 231
- وقایع روز پانزدهم 231
- 1-وفات حضرت زینب علیها السلام 231
- 3-شهادت شیخ فضل الله نوری (1259-1327ق) 231
- 2-ولادت امام علی النّقی علیه السلام 231
- 1-1-فضایل حضرت زینب علیها السلام 232
- 2)حلم و صبر وصف نشدنی 232
- 1)علم 232
- 3)شجاعت 235
- 4)فصاحت و بلاغت 236
- 2-شهادت حضرت امام صادق علیه السلام 237
- 4-ازدواج حضرت علی با حضرت فاطمه علیهما السلام 237
- 3-تغییر قبله 237
- 1-گرفتن حلالیّت از اطرافیان و رفع کدورت ها 238
- فصل هشتم: توصیه هایی به معتکفین 238
- 5-تنظیم برنامه روزانه 238
- 3-داشتن حضور قلب 238
- مراقبت های قبل از اعتکاف 238
- 4-آگاهی کامل از احکام اعتکاف و مطالعه دقیق آن ها 238
- اشاره 238
- 2-ادای حقوق مالی 238
- 7-آماده کردن وسایل مورد نیاز در اعتکاف 239
- 8-هدیه کردن ثواب اعتکاف 239
- اشاره 239
- 6-گذاشتن شرط رجوع 239
- 9-گذراندن مرحله اوّل سیر عرفانی (سیر من الخلق الی الحق) 239
- 9-2-منزل توبه 240
- اشاره 240
- 9-1-منزل بیداری (یقظه یا توجّه) 240
- 9-2-1-چگونگی توبه 242
- 9-3-منزل تقوا 243
- 9-5-منزل تحلیه 244
- 9-6-منزل تجلیه 244
- 9-4-منزل تخلیه 244
- 1-تنظیم برنامه روزانه 245
- مراقبت های هنگام اعتکاف 245
- 2-اخلاص در انجام عبادات 245
- 3-حضور قلب در اعتکاف 247
- 7-به جا آوردن نماز در وقت فضیلت 249
- 4-نظارت و مراقبت 249
- 5-رعایت حرمت و احکام مسجد 249
- 6-تلاش در دستیابی به هدف نهایی اعتکاف (وصول کمال) 249
- 8-محاسبه نفس 250
- اشاره 250
- 9-تفکّر و اندیشه 250
- 9-1-محورهای اصلی تفکّر 251
- 9-2-برخی از موارد تفکّر و نتایج آن 252
- 10-ترک گناه و توبه از آن 253
- اشاره 254
- 11-انجام عاشقانه عبادات مستحبی 254
- 12-اقامه نماز جماعت و نمازهای مستحبی 254
- 12-1-نماز جعفر طیّار 255
- 13-اقامه نماز شب 256
- اشاره 256
- 13-1-آثار نماز شب 259
- اشاره 259
- 1)برخی آثار دنیوی نماز شب 260
- 3)برخی آثار پس از مرگِ نماز شب 260
- 2)برخی آثار معنوی نماز شب 260
- 13-2-کیفیّت نماز شب 260
- 13-3-وقت نماز شب 261
- 13-4-برخی روش های بیدار شدن برای نماز شب 261
- 15-قرائت قرآن کریم 262
- 14-انجام تعقیبات بعد از نماز 262
- 16-دایم الوضو بودن 263
- 17-گنجاندن برنامه های آموزشی، مطالعه و جلسات علمی 263
- 18-رعایت حال دیگر معتکفین 263
- 20-صرف افطار و سحری به صورت دسته جمعی 264
- 21-چگونگی اطّلاع از اخبار جامعه 264
- 19-احسان، همکاری و کمک به عوامل اجرایی 264
- 25-رعایت پاکی 265
- 26-توصیه های بهداشتی ویژه معتکفین 265
- 22-سادگی در انتخاب نوع غذا 265
- 24-تمرین حضور در مسجد 265
- 23-انجام نرمش صبحگاهی 265
- 27-رعایت اصول تغذیه در اعتکاف 267
- 28-پرهیز از امور دنیوی 268
- 29-پرهیز از زیاده روی در شوخی 268
- 34-مطالعه شرح حال بزرگان معنوی 269
- 30-عدم انجام کارهای لغو 269
- 31-پرهیز از زیاده روی درخواب 269
- 33-خاطره نویسی 269
- 35-انس با خوبان و مشورت با علما در این فرصت مناسب 269
- 32-حتی الامکان استفاده نکردن از تلفن همراه 269
- 36-تصمیم گیری برای مسایل کلان زندگی 270
- 38-شناخت آسیب های وارده به اعتکاف 270
- 37-شکرگذاری به درگاه خداوند 270
- 39-رعایت آداب اعتکاف مهدوی و معتکفین منتظر 271
- 40-گذراندن مرحله دوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الحق) 274
- اشاره 274
- 40-1-صُمت و دوری از پرگویی و کلام لغو 275
- 40-3-سحرخیزی 276
- 40-2-جوع 276
- 40-4-عُزلت 277
- اشاره 279
- 40-5-ذکر و تسبیح 279
- 1)مرتبه اوّل: ذکر لفظی 282
- 2)مرتبه دوّم: ذکر قلبی 282
- 40-6-دعا 283
- اشاره 283
- 3)مرتبه سوّم: ذکر عملی 283
- 40-6-1-از خدا چه بخواهیم؟ 286
- 1-ارزشیابی و جمع بندی 287
- 2-آوردن یادگاری و سوغاتی 287
- مراقبت های بعد از اعتکاف 287
- 3-شکرگذاری 287
- 4-حفظ اُنس خود با مسجد 288
- 5-حفظ دوستان 288
- اشاره 288
- 6-گذراندن مرحله سوّم سیر عرفانی (سیر من الحق الی الخلق) 288
- 6-1-حفظ آثار و دستاوردهای معنوی 288
- 6-1-1-کنترل اعضا و جوارح 290
- 6-2-خدمت به خلق 291
- 6-1-2-برنامه اجتماعی 291
- 6-4-دیگرسازی، بعد از خودسازی 292
- 6-3-تبلیغ عملی و گسترش فرهنگ اعتکاف 292
- 1-آموزه های بهداشتی 293
- فصل نهم: توصیه هایی به متولّیان اعتکاف 293
- 2-آموزه های فرهنگی و مدیریتی 294
- 3-گسترش فرهنگ اعتکاف 299
- 4-2-عدم حضور بزرگان و مسوولین در اعتکاف 301
- 4-1- تبدیل اعتکاف به مراسمی مشابه سمینار 301
- 4- شناخت برخی آسیب های وارده بر عملکرد متولیان اعتکاف 301
- 5-آمار معتکفین 302
- فصل دهم: فلسفه و آثار اعتکاف 304
- اشاره 304
- اشاره 305
- 1-1- گریز از غفلت و روزمرگی 305
- 1- برخی از آثار فردی اعتکاف 305
- 1-2- تمرین عمل گرایی 306
- 1-4-ایجاد آرامش روانی در معتکف 307
- 1-3- تمرین انقطاع از غیر 307
- 1-5-پیشگیری از بدی ها و دوری از آتش جهنّم 307
- 1-6- زمینه ساز اخلاص و انس با خدا 307
- 1-7-زمینه ساز توجّه قلبی به خدا 309
- 1-8- زمینه ساز خودشناسی و دستیابی به توانایی و کمال 310
- 1-9-زمینه ساز پاکی و عاقبت نیکو 311
- 1-10-زمینه ساز توبه و بخشش گناهان 311
- 1-12- فراهم نمودن زمینه برای تامّل و تفکّر در درون 312
- 1-11- زمینه ساز استقامت در عبادت و تفکّر 312
- 1-13- رسیدن به آثار خلوت گزینی و پرهیز از اجتماع زدگی 312
- 1-14-تقویت اراده 313
- 1-15-تحوّل درونی معتکف و فرصتی برای خدایی شدن 314
- 1-18-انس با خوبان و یافتن دوستانی اهل معنا 315
- 1-17- تنظیم کننده حقوق اجتماعی معتکف 315
- 1-16-رهایی از تعلقات مادّی 315
- 1-20-تضعیف مادّی گرایی و تعلقات مادّی 316
- 1-21- دستیابی به گنجینه هایی از رحمت خاصّ خدا 316
- 1-19-بهره گیری از اندیشه ها و تجربیات معنوی و اخلاقی بزرگان 316
- 1-22- توفیق تلاوت بیشتر قرآن و بهره مندی از برکات آن 317
- 1-24-جلب محبّت خدا و تحصیل بهشت الهی و تقرّب به او 317
- 1-23-ذکر و یاد خدا و چشیدن شیرینی آن 317
- 1-25-انس با معنویات 318
- 1-26-دوری از غفلت 318
- 1-30-برآورده شدن حاجت ها و دریافت پاداش بی پایان 319
- 1-29- مهمان شدن بر خدا درخانه اش 319
- 1-28-تجمیع ثواب اعمال عبادی و دریافت پاداش بسیار 319
- 1-27-افزایش تواضع و فروتنی 319
- 1-32-بهره گیری از آثار روزه 320
- 1-31-بهره گیری از آثار نماز 320
- 2-1-نوسازی معنوی جامعه و مقاوم سازی اندیشه فرهنگی 321
- 2- برخی آثار اجتماعی اعتکاف 321
- 2-3-درمان ناهنجاری ها و لغزش های فردی و اجتماعی 322
- 2-2-کاهش جرم و فساد 322
- 2-5-مقابله با تهاجم فرهنگی و دفاع از ارزش ها 323
- 2-4-تاثیر اعتکاف در کاهش بلایای عمومی 323
- 2-7-سنّتی نیکو برای جامعه 324
- 2-6-دعوت به خوبی ها 324
- فصل یازدهم: عبادات همسان اعتکاف از جنبه ثواب 325
- اشاره 325
- 1- حل مشکلات و برآورده کردن حاجات دیگران 325
- 3-زیارت سیّد الشهداء 328
- 2-همنشینی با علما 328
- 1-1- از جنبه محرّمات 329
- فصل دوازدهم: اعتکاف پرتوی از حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- 1-مقایسه اعتکاف با حجّ و ماه مبارک رمضان 329
- اشاره 329
- 1-3-از جنبه هدف 330
- 1-4-از جنبه ثواب 330
- 1-2-مهمان خدا بودن 330
- 1-5-از جنبه خودسازی 331
- 2-جملات ادبی 331
- 1-6-از جنبه جامعیّت 331
- 1-اعتکاف در آینه شعر 333
- فصل سیزدهم: اعتکاف در آینه شعر و نثر 333
- 2-اعتکاف در آیینه نثر 335
- 2-1-نجوای اعتکاف 335
- 2-2-جملات ادبی 336
- 2-3-1-مهمانی 345
- 2-3-قطعه های ادبی 345
- 2-3-2-راهی برای انس با خدا 346
- 2-3-3-پایان اعتکاف 347
- 2-4-2-سقف آبی مسجد 349
- 2-4-خاطرات 349
- 2-4-1-خاطره ای از آیت الله نجم الدین طبسی 349
- 2-4-3-غریبه آشَن 351
- 2-4-4-اعتکاف در غربت 351
- 2-4-5-چرا اعتکاف؟ 353
- 2-4-6- دنیایی از نور و صفا 354
- لغت نامه 355
- منابع 358
- چکیده 373
- سیر مطالعاتی کتاب براساس فرصت زمانی مطالعه 375
بلی می شود.(1)
6-8-اعتکاف در مکان معیّنی از مسجد
اگر معتکف در نیّت خود محل خاصی از مسجد را برای اعتکاف خود معیّن کند، نیّتی که کرده لغو است و لازم نیست حتماً درآنجا معتکف شود.(2)
معتکف مکان معیّنی از مسجد را برای اعتکاف اختیار کرده است، آیا در اثنای آن می تواند جای خود را عوض کند و در مکان دیگری از همان مسجد اعتکاف را ادامه دهد؟
بلی، می تواند.(3)
6-9-محدوده مسجد
پشت بام ها و سرداب ها و محراب های مساجد [و هرچه به سبب توسعه مسجد به آن قسمت افزوده شده] جزو مساجد است مگر آنکه بدانیم، جزو مسجد نیستند.[ و در صورت شکّ، این مکان ها، حکم مسجد را دارد.](4)
1- بهجت. صافی (دفتر) : برحسب مورد فرق می کند و مجرد نام یا گذاشتن وسیله به نفسه علامت سبقت به آن مکان برای عبادت نیست. بلی، گاهی تناسب زمان یا مکان یا غیر اینها نشانه سبقت برای عبادت است. مکارم (اعتکاف عبادتی کامل، ص113) : هرگاه صدق کند که آنجا را اشغال و ذخیره کرده برای دیگران جایز نیست.
2- امام خمینی (ترجمه تحریرالوسیله، ج1، ص348) /بهجت (وسیله النجاه، ص334) /تبریزی (استفتائات جدید، ج1، س765، ص157) /سیستانی (منهاج الصالحین، ج1، ص342) /صافی (استفتائات، ج2، ص239) /مکارم (استفتائات جدید، ج 2، ص159، س464/اعتکاف عبادتی کامل، ص81) /نوری (دفتر) /العروه الوثقی (ج2، ص254، م21) .
3- فاضل (اعتکاف و احکام آن، ص40) .
4- امام خمینی (ترجمه تحریرالوسیله، ص348/التعلیقه علی العروه الوثقی، ص589) /بهجت (استفتائات، ج 2، ص 449/وسیله النجاه، ص334/جامع المسائل، ج 2، ص40و49) /سیستانی (منهاج الصالحین، ج1، ص343) /العروه الوثقی (ج2، ص254) . بهجت (استفتائات، ج 2، ص 449/وسیله النجاه، ص334/جامع المسائل، ج 2، ص40و49) /صافی (هدایه العباد، ج1، ص239/دفتر) : و اگر شکّ داشته باشید در اینکه آنچه افزوده شده به قصد مسجدیّت بوده یا نه، مسجد محسوب ﻧﻤﻲشود. مکارم (استفتاءات جدید، ج 2، ص 158 و 159) : اعتکاف در شبستان و سرداب و صحن مسجد جایز است؛ مگر در مواردی که جزو مسجد نیست، یا ظاهر حال چنین باشد، و در موارد شکّ حکم مسجد بر آنها جاری نمی شود. آنچه مشکوک است [مثل بام، سرداب و مقداری که به مسجد افزوده شده]، حکم مسجد را ندارد و اعتکاف در آن جایز نیست؛ ولی اگر مسجد، یعنی محلّ نمازگزاران را توسعه دهند، جزو مسجد محسوب می شود. نوری (دفتر) : بر مکان مشکوک (شک داریم جزو مسجد است یا نه، مثل بام وسرداب و آن قسمت هایی که به مسجد افزوده شده) حکم مسجد بار ﻧﻤﻲشود و اعتکاف در آن جایز نیست.