حج از میقات تا میعاد صفحه 128

نمی‌آید، تباکی کند و سعی نماید از چشمش، اگرچه به اندازه بال مگسی هم شده اشک بیرون بیاید و تا می‌تواند دعا و نیایش انجام بدهد. (1)

هم‌چنین، در دعای دیگری که به هنگام سعی مورد سفارش قرار گرفته، می‌خوانیم: اللَّهُمَّ اسْتَعْمِلْنا بِطاعَتِکَ، واحْیِنا عَلی سُنَّةِ نَبِیّکَ، وَتَوَفَّنا عَلی مِلَّةِ رَسُولِکَ، وَأَعِذْنا مِنْ مُعْضَلاتِ الْفِتَنِ. (2)

خدایا! ما را در راه اطاعت خویش وادار ساز، و بر سنّت پیامبرت زنده بدار، و بر شریعت و آیین رسولت بمیران، و ما را از مشکلات و دشواری‌های آشوب‌ها و گمراهی‌ها محفوظ بدار.

تواضع و تربیت‌

توجّه به مضمون دعاها و ذکرها و شعارها و فضای معنوی و نورانی «مسعی روح تربیت را در انسان زنده می‌گرداند و همسانی و همراهی و همگامی با انسان‌های سفید و سیاه، مرد و زن، با ملیّت‌ها و نژادهای مختلف از شرق و غرب عالم، که همچون سیلی خروشان موج می‌آفرینند، انسان را به تواضع و کوچکی و قطره بودن، در دریای گسترده اهل ایمان وا می‌دارد.

هیچ فکر کرده‌ای، رفت و آمد میان دو کوه ساده، بدون هیچ بقعه و بارگاهی، گلدسته و علامتی، نقش و نوشته‌ای و پیرایه و زینتی، چه معنا و پیامی دارد؟

از صفا حرکت کن، وسط راه هروله کن، آن جا آرام و متین، آن جا