- مقدمه 1
- مقدمه 12
- اشاره 12
- بخش اوّل برخی از اسرار و آثار حج 12
- حج در شریعت عملی اسلام 12
- 1-نقش مکتبی حج 16
- الف:حج یکی از پایه ها و ارکان اسلام است 16
- ب:حج پرچم و نشانه دین اسلام است 17
- ج:کعبه ضامن بقای جامعه اسلامی است 18
- د:کعبه پناه گاه مسلمانان و خانه امن الهی است 20
- ه:حجّ عامل تقویت و نیرومندی دین است 22
- 2-فلسفه و اسرار عبادی حج 25
- اشاره 34
- 3-اسرار سیاسی حج 34
- هان ای مشرکان! 37
- 4-حج عامل تقویّت ایمان 40
- 5-اسرار اخلاقی حج 43
- 6-بعد فرهنگی حج 45
- 7-بعد اقتصادی حج 50
- اشاره 53
- بخش دوّم مقدمات و آداب سفر 53
- مقدّمات سفر 53
- 1-وصیّت کردن 56
- 2-اصلاح نیت و اخلاص در عمل 57
- 3-تحصیل مال حلال 58
- 4-طلب حلالیت 59
- 5-خلق حسن 61
- مقدمه 64
- اشاره 64
- بخش سوّم مواقف و مناسک حج و عمره 64
- مواقف و مناسک 64
- اشاره 68
- موقف اول: میقات و احرام در آن 68
- حرم 76
- موقف دوم: مطاف، طواف و نماز آن 80
- مکّه: 80
- «مسجد الحرامو کعبه» 83
- کعبه و آیات بیّنات 87
- ارکان کعبه 88
- حجر الاسود 89
- ناودان 91
- شاذِرْوان 91
- مُلْتَزَم 91
- مُسْتَجار 92
- حَطیم 92
- حِجْر اسماعیل 92
- مَقام ابراهیم 92
- زَمْزَم 93
- کعبه در طول تاریخ 93
- مَطاف 93
- راز عظمت و شرافت کعبه 99
- نماز طواف 106
- طواف 106
- موقف سوّم: مَسْعی سعی و تقصیر 109
- اشاره 109
- «ایام فراغت» 116
- «تقصیر» 116
- اشاره 120
- موقف چهارم: عرفات و وقوف در آن 120
- عرفات، سرزمین خواستن و دعا 124
- دعا: طریق مستقل برای جلب رحمت الهی 127
- بعضی از دعاهای وارده در روز عرفه 132
- موقف پنجم: مشعر الحرام و وقوف در آن 135
- موقف ششم: مِنا و اعمال پنجگانه آن 140
- اشاره 140
- واجبات روز عید 141
- 1- رمی جمره، یا سنّت طرد شیطان 141
- 2-قربانی 144
- 3-حلق و تقصیر 151
- 4-بیتوته در مِنا در شبهای تشریق 155
- 5-رمی جمرات در ایّام تشریق 161
- موقف هفتم: مکّه و انجام واجبات پنجگانه 161
- بهرهگیری از مناسک حجّ در طول زندگی 163
- مدینه، حرم رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 167
- اشاره 167
- بخش چهارم به سوی حرم رسول اللَّه صلی الله علیه و آله 167
- 1-مودّت اهل بیت، پاداشِ اجر رسالت است 173
- 2-اهل بیت پیامبر صراط مستقیم هستند 175
- 3-تمسّک به اهل بیت، راه نجات از گمراهی است 177
- 4-ولایت اهل بیت، شرط قبول عبادات است 179
- 5-پیامبر و عترت او، واسطههای فیض الهیند 182
- خاتمه تذکرات و پیشنهادهای ضروری 186
- تذکرات و پیشنهادهای ضروری 186
- فهرست منابع 198
1-نقش مکتبی حج
در اینجا به نقش مهمّ و اساسی حج در برپایی اسلام و جامعه اسلامی و تقویت و نیرومندی دین اشاره می‌شود.
الف:حج یکی از پایه ها و ارکان اسلام است
ترک عمدی حج از گناهان کبیره و انکار آن، انکار ضروری اسلام و موجب خروج از دین می‌شود.
عن ابی‌جعفر علیه السلام: «بُنِیَ الاسْلامُ عَلی خَمْسٍ: عَلَی الصَّلوةِ وَ الزَّکاةِ وَ الصَّومِ وَالْحَجِّ وَ الْولایة وَ لَمْ یُنادَ بِشَی‌ءٍ کما نُودِیَ بِالولایة». (1)
امام باقر علیه السلام فرمودند: «اسلام (در مرحله عمل) بر پنج پایه بنیاد شده است:
برنماز، زکات، روزه، حج و ولایت (و رهبری جامعه) و آن چنانکه برای ولایت سفارش شده است برای هیچ چیز سفارش نشده است.»
پس حج نیز همانند نماز برافراد واجد شرایط و مستطیع واجب و ترک آن از گناهان کبیره است.
ب:حج پرچم و نشانه دین اسلام است
امیر مؤمِنان علی علیه السلام در نهج البلاغه می‌فرماید:
«جَعَلَهُ سُبْحانَهُ وَ تَعالی لِلِاسْلامِ عَلَماً»؛ (2)
«خداوند سبحان، کعبه را پرچم
1- 1- اصول کافی، ج 2، کتاب الایمان والکفر، باب دعائم الاسلام، ص 18.
2- 2- نهج البلاغه، خطبه نخستین.