حج وحرمین شریفین در تفسیر نمونه صفحه 422

میانه قرار دادیم»؛ وَ کَذلِکَ جَعَلْناکُمْ أُمَّةً وَسَطاً ....

امتی که از هر نظر در حد اعتدال باشد، نه کندرو و نه تندرو، نه در حد افراط و نه تفریط، الگو و نمونه.

اما چرا قبله مسلمانان، قبله میانه است؟ زیرا مسیحیان تقریبا به سمت مشرق می‌ایستادند، به خاطر اینکه بیشتر ملل مسیحی در کشورهای عربی زندگی می‌کردند و برای ایستادن به سوی محل تولد عیسی علیه السلام که در بیت‌المقدس بود، ناچار بودند به سمت مشرق بایستند و به این ترتیب جهت مشرق، قبله آنان محسوب می‌شد ولی یهود که بیشتر در شامات و بابل و مانند آن به سر می‌بردند، رو به سوی بیت‌المقدس که برای آنان تقریبا در سمت غرب بود می‌ایستادند و به این ترتیب نقطه غرب، قبله آنان بود.

اما کعبه که نسبت به مسلمانان آن روز (مسلمانان مدینه) در سمت جنوب و میان مشرق و مغرب قرار داشت یک خط میانه محسوب می‌شد.

در حقیقت تمام این مطالب را می‌توان از جمله «وَ کَذلِکَ» استفاده کرد. هر چند در تفسیر این جمله مفسران احتمالات دیگری داده‌اند که قابل بحث و ایراد است.

به هر حال گویا قرآن می‌خواهد رابطه‌ای میان همه برنامه‌های اسلامی ارائه کند و آن اینکه نه تنها قبله مسلمانان یک قبله میانه است که تمام برنامه‌هایشان این ویژگی را دارا است.

سپس اضافه می‌کند: هدف این بود که: «شما گواه بر مردم باشید و پیامبر هم گواه بر شما باشد»؛ لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَی النَّاسِ وَ یَکُونَ الرَّسُولُ عَلَیْکُمْ شَهِیداً ....

تعبیر به گواه بودن امت اسلامی بر مردم جهان و همچنین گواه بودن پیامبر صلی الله علیه و آله نسبت به مسلمانان، ممکن است اشاره به اسوه و الگو بودن باشد؛ زیرا گواهان و شاهدان را همیشه از میان افراد نمونه انتخاب می‌کنند.

یعنی شما با داشتن این عقاید و تعلیمات، امتی نمونه هستید. همانطور که پیامبر در میان شما یک فرد نمونه است. (1)

نکته‌ها:

1- اسرار تغییر قبله‌