ضیافت الهی صفحه 68

ص: 79

درون که به مراتب روشنایی درون از روشنایی و بینایی ظاهر و جسم مهمتر است. فرمود: «فَقْدُ البصر اَهْوَنُ مِنْ فقد البصره».(1) انسان اگر چشم ظاهر نداشته باشد بهتر از این است که چشم درونش کور باشد و نبیند و بصیرت نداشته باشد و بدون آگاهی زندگی کند. امام علی علیه السلام فرمود: «اگر من خدا را نبینم، خدا را عبادت نمی کنم».(2) این نه با دیدن چشم ظاهر است. این همان بصیرت داشتن و دیدن با چشم دل است. خدا را هرگز نمی توان با چشم سر دید (لا تدرکه الابصار و هُو یدرک الابصار). او لطیف و خبیر است و چشم ها نمی توانند او را درک کنند، ولی او دیده ها را درک می کند.

بیداری

مسأله مهم در این راه «بیداری» و «یقظه» است که متأسفانه این بیداری ما با همین نفس اماره و لغزشهایی که در زندگی ما اتفاق می افتد، دیر بوجود می آید. زمانی به بیداری می رسیم که مرگ می رسد. حضرت علی علیه السلام فرمود: الناس نیامٌ و اذا ماتوا انتبهوا.(3) مردم همه در خوابند و حال آنکه چشمان ایشان باز است. و زمانی که می میرند بیدار می شوند و یا وقتی بیدار می شوند که مرده اند و