- سخن مجمع 1
- مقدّمه 5
- اشاره 13
- پیشگفتار 13
- الف: روزه مسافر از دیدگاه قرآن 14
- ب: روزه مسافر از دیدگاه سنّت نبوی 18
- دلیل اوّل: 20
- بررسی نظریّۀ قایلین به جواز روزۀ مسافر 20
- اشاره 20
- نقد استنباط قرآنی: 24
- اشاره 28
- دلیل دوّم: 28
- نقد دلایل حدیثی 33
- دلیل نظریّۀ وجوب افطار در سفر 47
- بررسی و نقد تأویلهای اهل سنّت 60
- چکیدۀ بحث 73
ص:20
پیشگفتار
اشاره
از جمله مسائل فقهی که مکتب اهل بیت(علیهم السلام) را از دیگر مذاهب جدا ساخته این است که «آنان قایل به وجوب افطار روزه و عدم جواز آن برای مسافر» هستند. و از صحابه نیز افرادی مانند عبدالرحمان بن عوف، عمر و فرزندش عبدالله، ابو هریره، عائشه و ابن عبّاس و از تابعان، سعید بن مسیب، عطا، عروه بن زبیر، شعبه، زهری، قاسم بن محمّد بن ابوبکر، یونس بن عبید و اصحابش، این نظریّه را پذیرفته اند. فقهای ظاهریّه هم همین نظریّه را دارند. (1)
ولی در عین حال، فقهای مذاهب چهارگانه «افطار» را برای مسافر جایز می دانند؛ یعنی مسافر، هم می تواند روزه بگیرد و هم اختیار دارد که افطار کند. سپس در مورد این که آیا روزه گرفتن در سفر، بهتر است یا افطار کردن روزه، اختلاف دارند.
لازمۀ تحقیق در این مسأله این است که: ابتدا ادلّۀ هر دو گروه را بررسی و سپس ارزشیابی کنیم، ولی قبل از آن، لازم است این مسأله را به عنوان مقدّمه از دو دیدگاه مورد بررسی قرار دهیم:
الف: روزۀ مسافر از دیدگاه قرآن.
ب: روزۀ مسافر از دیدگاه حدیث.