ص:35
1 بالغ باشد.(1)
2 عاقل باشد.
3 مسافر نباشد، مگر بعض سفرها که روزه در آنها صحیح است و گاهی هم واجب است.
4 اگر از بانوان است در حال حیض و نفاس نباشد.
5 روزه موجب بیماری و یا شدت بیماری نشود.
ضمناً روزه بر مردان و زنان پیر و بر کسی که بیماری عطش دارد و بر ایشان روزه طاقت فرسا و پرمشقت است، و نیز بر بانوان باردار و شیردهنده اطفال که روزه برای خودشان یا طفلشان ضرر داشته باشد واجب نیست.
ثبوت هلال
هلال ماه رمضان و ماه شوال به چند چیز ثابت می شود:
1 خود انسان هلال ماه را ببیند.
2 تواتر و شیاع: یعنی در میان مردم رؤیت هلال ثابت شود و خبر آن چنان همگانی و متواتر باشد که انسان یقین کند.
3 دو شاهد عادل شهادت دهند که خودشان هلال را رؤیت کرده اند.
4(بنابر مشهور) حاکم شرع حکم کند که ماه آغاز شده یا پایان یافته است.