ص:38
آنچه برشمردیم در صورتی روزه را باطل می سازد که عمداً و با اختیار انجام شود، ولی اگر فراموش کند و یا بی اختیار انجام گیرد، روزه اش باطل نیست. تنها با جنابت صبح کردن است که اگر به جهت فراموشی از غسل جنابت باشد، روزه را باطل می کند. در صورتی که فراموشی غسل یک روز یا چند روز تمام باشد، که آن یک روز یا چند روز را باید قضا کند، ولی کفاره ندارد و اگر در بین روز یادش بیاید و غسل کند آن روز قضا هم ندارد و روزه اش صحیح است.
قضای روزه
اگر در ماه رمضان به جهت بیماری یا مسافرت یا علتهای دیگر روزه نگرفته است، باید پس از ماه رمضان در صورت توانایی قضای آن را بجا آورد و تا ماه رمضان سال بعد وقت دارد و نباید قضای روزه را از یکسال تأخیر بیندازد و اگر کوتاهی کند و در عرض یک سال بجا نیاورد در سالهای بعد باید علاوه بر قضای روزه برای هر روز آن یک مُدّ طعام (یک چارک که تقریباً معادل سه چهارم یک کیلو است) باید به فقیر شرعی بدهد.
اگر کسی عمداً و بدون عذر شرعی از انجام روزه ماه مبارک رمضان خودداری کند و در روز کاری که روزه را باطل می سازد انجام دهد باید علاوه بر قضای روزه کفاره هم بدهد.
کفاره هر روز یکی از این سه چیز است:
1 - یک بنده آزاد کند.
2 - شصت مستمند را طعام بدهد.
3 - شصت روز روزه بگیرد، که 31 روز آن باید پی در پی باشد.