- پیشگفتار 1
- بیماری قرن ما 3
- ضرورت دین و عبادت از دیدگاه اندیشمندان بزرگ جهان 4
- اشاره 10
- فصل اول: فلسفه عبادت 10
- الف) خطاب به مکلّفان 11
- اهمیت عبادت 11
- اهمیت عبادت 11
- ب) معراج 11
- د) رسالت حضرت موسی علیه السلام 12
- ج) اوّلین کلام حضرت مسیح علیه السلام 12
- ه) غایت آفرینش 13
- و) عامل برتری انسان ها 14
- راز وجوب عبادت 14
- 1. امام خمینی قدس سره 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 2. فخر رازی 20
- 3. سید بن طاووس: 21
- 4. ملّاصدرا رحمه الله 21
- فلسفه تشریع نماز از منظر صدر المتألهین شیرازی 23
- نتیجه 24
- فصل دوم: ارکان عبادت 25
- تعریف عبادت 25
- حقیقت عبودیت 27
- اقسام عبودیت 28
- ارکان عبادت 30
- ارکان عبادت 30
- 1. هم سویی ظاهر و باطن 32
- 2. عابد راستین 33
- 3. معبود راستین 34
- 3. معبود راستین 34
- الف) معبود در قرآن کریم 35
- 3. انسان ها، اعم از فرمان بردار و متمرّد 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 1. برده 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 2. ایجاد شده و آفریده 37
- 4. حزب الهی (حزب ویژه) 38
- 5. انکار 38
- 6. دل بستگی به دنیا 38
- نتیجه 39
- اشاره 40
- فصل سوم: عوامل ارتقای عبادت 40
- 1. معرفت 41
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- 1. معرفت 41
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- عرفان از دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 43
- عرفان از دیدگاه امام خمینی قدس سره 44
- 3. اخلاص 45
- 3. اخلاص 45
- 2. تفکّر 45
- نشان اخلاص پیشگان 48
- وصیت سید مرتضی رحمه الله 50
- 4. عشق 51
- 5. تواضع 54
- 6. خشوع و خضوع 55
- اشاره 55
- اشاره 55
- تفاوت خشوع و خضوع 55
- اهمیت خشوع 56
- خشیت و اخلاص در عبادت 57
- تقدّم واجبات 58
- 7. ورع و پارسایی 59
- 8. رعایت ادب 60
- 9. خوف و رجا 61
- 10. تولّی و تبری 63
- 10. تولّی و تبری 63
- نقش اعتقادات در عبادت 64
- اسباب قبولی عبادت از دیدگاه امام صادق علیه السلام 65
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- مهم ترین موانع قبولی عبادت 67
- نوجوان بیدار دل در کنار پیامبرصلی الله علیه وآله 69
- موانع قبولی طاعت در منابع اهل سنّت 70
- نتیجه 72
- فصل چهارم: انگیزه های عبادت 73
- اشاره 73
- عبادت آزادگان 74
- رابطه عقل و عبادت 78
- 1. سید بن طاووس رحمه الله 78
- دیدگاهها درباره انگیزه عبادت 78
- 2. فخر رازی 80
- نتیجه: 81
- 3. ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی 81
- اشاره 82
- فصل پنجم: اعجاز عبادت 82
- تأثیر عبادت در زندگی 83
- 1. فرمان پذیری مخلوقات در برابر بنده خدا 83
- 3. تقرّب 84
- 2. تأمین خواسته ها 84
- 4. باز شدن چشم برزخی و دست یابی به مقامات 85
- 5. رهایی از بندها و زنجیرهای نفس 86
- سیمای عبادت 88
- اشاره 88
- 6. نجات و دستگیری 88
- لطف حق 90
- 7. مایه آرامش و ورود به حزب خاصّ خدا 90
- اشاره 90
- 8. حیات طیبه 91
- 10. رهایی از سلطه شیطان 93
- 11. حمایت الهی 93
- 9. استجابت دعا 93
- 12. امامت بر زمین (جهان) 93
- 14. موقعیت خاص 94
- 15. رفع اضطراب 94
- 13. غفران الهی 94
- 16. سالم ماندن بدن در قبر 94
- 17. احترام ویژه 95
- اشاره 96
- فصل ششم: عوامل سقوط ارزش عبادت 96
- عوامل تلخی عبادت 97
- 1. هواپرستی 97
- 2. عدم توفیق 97
- 3. خستگی 98
- 4. بدگمانی 98
- 6. همنشینی با افراد ناباب 99
- 7. عُجب در عبادت 99
- 5. ریا 99
- 8. صدور افعال و اعمال ناپسند از عابد 100
- 10. لقمه حرام 100
- 9. منّت نهادن بر دیگران 100
- 11. حکومت باطل 101
- فصل هفتم: عابدان راستین 104
- اشاره 104
- عابد واقعی 105
- اشاره 105
- 1. مقام ربّ چیست؟ 106
- 2. منظور از «جنّتان» چیست؟ 106
- عابد راستین از دیدگاه پیامبراکرم صلی الله علیه وآله 108
- درس هایی از مکتب امام صادق علیه السلام 110
- فصل هشتم: عرصه عبادت 115
- اشاره 115
- عرصه زندگی 116
- تعطیل عبادت 118
- مرز عبادت 118
- دیدگاهها 121
- 1. صدرالمتألهین شیرازی رحمه الله 121
- 2. علّامه طباطبایی رحمه الله 122
- 3. امام خمینی قدس سره 123
- ملاک عبادت 126
- فصل نهم: مصادیق عبادت 126
- 1. اجرای دستورات خدا 128
- مصادیق عبادت 128
- 2. تفکر در معرفت به خدا 128
- 3. کار و تلاش خداپسندانه 129
- 4. تواضع در پیشگاه خداوند 130
- 5. زهد پیشگی 131
- 6. ذکر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 133
- 8. نگاه کردن به قرآن 134
- اشاره 134
- 7. ذکر انبیا و پیامبران الهی علیهم السلام 135
- 9. انتظار ظهور 135
- 10. خضوع 135
- 11. نرم خویی و نرم گفتاری 135
- 14. زیرپا نهادن خواسته های دل 136
- 13. سکوت حکیمانه 136
- 12. مبارزه با عادت های ناروا 136
- 16. یقین 137
- اشاره 137
- 15. صبر در برابر سختی ها 137
- سؤالی از علامه طباطبایی رحمه الله 138
- 17. شب زنده داری 139
- 18. ایثار و از خود گذشتگی 140
- 20. خوف و خشیت الهی 141
- 19. ذکر خدا 141
- 21. اخلاص 141
- 23. رکوع و سجود 142
- 22. پرهیزکاری 142
- 26. شنیدن سخن حق 143
- 25. همگامی با مؤمنان 143
- 24. سلام کردن و ابراز برادری با دیگران 143
- اشاره 144
- 28. گوشه نشینی حکیمانه 144
- 30. سخن گفتن حکیمانه 145
- 27. دعا و درخواست از خدا 145
- 29. انصاف 145
- 31. یاد مرگ و زندگی پس از آن 145
- 33. پاکدامنی 146
- 32. رو خوانی قرآن 146
- 34. ازدواج 147
- 35. فراگیری علوم 149
- اشاره 149
- احترام به عالم 150
- اشاره 154
- 36. استغفار و طلب مغفرت 154
- 38. بوسه بر پدر و مادر 155
- خوش گمانی به خدا 155
- 39. خوشحال کردن دیگران 155
- اشاره 155
- نگاه کردن به مؤمنان 156
- انگیزه های فرار 157
- فصل دهم: رانده شدگان از درگاه عبادت 157
- اشاره 157
- 1. ابلیس 158
- اشاره 158
- رانده شدگان از درگاه حق 158
- بدترین عمل شیطانی 161
- هشدارهای ابلیس به حضرت موسی علیه السلام 161
- قیافه شیطان 162
- 2. قابیل 163
- 3. قوم نوح علیه السلام 165
- 4. قوم صالح پیامبرعلیه السلام 166
- اشاره 166
- داستان ناقه صالح پیامبرعلیه السلام 167
- 5. قوم حضرت موسی علیه السلام 168
- اشاره 168
- ترفند دشمن 169
- 6. عابد بنی اسرائیل 170
- اشاره 170
- نکات این داستان 173
- 7. بلعم باعورا 174
- 8. سامری 176
- 9. قارون 177
- 10. برصیصای عابد 178
- 11. ثعلبه انصاری 182
- 13. شلمغانی 186
- 12. علی بن أبی حمزه بطائنی 186
- 14. رئیس فرقه بابیت و بهاییت 188
- سرانجام زندگی خفت بار کسروی 189
- 15. احمد کسروی 189
- اشاره 189
- 16. شریعت سنگلجی 191
- فهرست منابع 193
مسجد الحرام به مسجد الاقصی - که گردا گردش را پربرکت ساخته ایم - برد …
کلمه «عبده» در این آیه، اهمیت عبادت را می رساند و نشان می دهد که از کانال عبودیت می توان به نبوّت رسید و از نردبان بندگی به معراج رفت. در سلام نماز، که معراج مؤمن شمرده شده؛ «الصلاه معراج المؤمن» (1) می گوییم: «أشهد أنّ محمداً عبده ورسوله» که باز «عبده» بر «رسوله» مقدم شده، چرا که راه رسیدن به رسالت، عبودیت خداست. پیامبر؛ نخست عبدِ اعظم خداست، سپس پیامبرِ اعظم او.
ج) اوّلین کلام حضرت مسیح علیه السلام
حضرت عیسی علیه السلام در اولین کلام خود به مردم می گوید: «إِنِّی عَبُدْ اللَّهِ … » (2)، این تعبیر نشان دهنده ارزش و عظمت عبودیت است.
د) رسالت حضرت موسی علیه السلام
در صدر رسالت حضرت موسی علیه السلام به او ندا می رسد:
«إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلّا أَنَا فَاعْبُدْنِی وَأَقِمِ الصَّلوهَ لِذِکْرِی»؛(3) همانا منم خدایی که نیست خدایی جز من؛ پس بپرست مرا و برپا دار نماز را برای ذکر من.
در این آیه شریفه، خداوند متعال اولین چیزی که از حضرت موسی علیه السلام می خواهد، عبادت و بندگی اوست.
در حدیثی آمده است:
إذا أحبّ اللَّه عبداً، ألهمه حسن العباده؛(4) هنگامی که خدا کسی را دوست بدارد، عبادت صحیح را به او الهام می کند.
1- 25. وسائل الشیعه، ج 4، ص 108.
2- 26. سوره مریم، آیه 31.
3- 27. سوره طه، آیه 14.
4- 28. غررالحکم، ج 3، ص 138