- پیشگفتار 1
- بیماری قرن ما 3
- ضرورت دین و عبادت از دیدگاه اندیشمندان بزرگ جهان 4
- اشاره 10
- فصل اول: فلسفه عبادت 10
- الف) خطاب به مکلّفان 11
- اهمیت عبادت 11
- اهمیت عبادت 11
- ب) معراج 11
- د) رسالت حضرت موسی علیه السلام 12
- ج) اوّلین کلام حضرت مسیح علیه السلام 12
- ه) غایت آفرینش 13
- راز وجوب عبادت 14
- و) عامل برتری انسان ها 14
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 1. امام خمینی قدس سره 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 2. فخر رازی 20
- 4. ملّاصدرا رحمه الله 21
- 3. سید بن طاووس: 21
- فلسفه تشریع نماز از منظر صدر المتألهین شیرازی 23
- نتیجه 24
- فصل دوم: ارکان عبادت 25
- تعریف عبادت 25
- حقیقت عبودیت 27
- اقسام عبودیت 28
- ارکان عبادت 30
- ارکان عبادت 30
- 1. هم سویی ظاهر و باطن 32
- 2. عابد راستین 33
- 3. معبود راستین 34
- 3. معبود راستین 34
- الف) معبود در قرآن کریم 35
- 2. ایجاد شده و آفریده 37
- 3. انسان ها، اعم از فرمان بردار و متمرّد 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 1. برده 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 5. انکار 38
- 4. حزب الهی (حزب ویژه) 38
- 6. دل بستگی به دنیا 38
- نتیجه 39
- فصل سوم: عوامل ارتقای عبادت 40
- اشاره 40
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- 1. معرفت 41
- 1. معرفت 41
- عرفان از دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 43
- عرفان از دیدگاه امام خمینی قدس سره 44
- 3. اخلاص 45
- 3. اخلاص 45
- 2. تفکّر 45
- نشان اخلاص پیشگان 48
- وصیت سید مرتضی رحمه الله 50
- 4. عشق 51
- 5. تواضع 54
- اشاره 55
- اشاره 55
- 6. خشوع و خضوع 55
- تفاوت خشوع و خضوع 55
- اهمیت خشوع 56
- خشیت و اخلاص در عبادت 57
- تقدّم واجبات 58
- 7. ورع و پارسایی 59
- 8. رعایت ادب 60
- 9. خوف و رجا 61
- 10. تولّی و تبری 63
- 10. تولّی و تبری 63
- نقش اعتقادات در عبادت 64
- اسباب قبولی عبادت از دیدگاه امام صادق علیه السلام 65
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- مهم ترین موانع قبولی عبادت 67
- نوجوان بیدار دل در کنار پیامبرصلی الله علیه وآله 69
- موانع قبولی طاعت در منابع اهل سنّت 70
- نتیجه 72
- اشاره 73
- فصل چهارم: انگیزه های عبادت 73
- عبادت آزادگان 74
- 1. سید بن طاووس رحمه الله 78
- رابطه عقل و عبادت 78
- دیدگاهها درباره انگیزه عبادت 78
- 2. فخر رازی 80
- نتیجه: 81
- 3. ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی 81
- اشاره 82
- فصل پنجم: اعجاز عبادت 82
- 1. فرمان پذیری مخلوقات در برابر بنده خدا 83
- تأثیر عبادت در زندگی 83
- 3. تقرّب 84
- 2. تأمین خواسته ها 84
- 4. باز شدن چشم برزخی و دست یابی به مقامات 85
- 5. رهایی از بندها و زنجیرهای نفس 86
- 6. نجات و دستگیری 88
- سیمای عبادت 88
- اشاره 88
- اشاره 90
- 7. مایه آرامش و ورود به حزب خاصّ خدا 90
- لطف حق 90
- 8. حیات طیبه 91
- 10. رهایی از سلطه شیطان 93
- 11. حمایت الهی 93
- 12. امامت بر زمین (جهان) 93
- 9. استجابت دعا 93
- 15. رفع اضطراب 94
- 16. سالم ماندن بدن در قبر 94
- 13. غفران الهی 94
- 14. موقعیت خاص 94
- 17. احترام ویژه 95
- فصل ششم: عوامل سقوط ارزش عبادت 96
- اشاره 96
- 2. عدم توفیق 97
- 1. هواپرستی 97
- عوامل تلخی عبادت 97
- 4. بدگمانی 98
- 3. خستگی 98
- 7. عُجب در عبادت 99
- 5. ریا 99
- 6. همنشینی با افراد ناباب 99
- 8. صدور افعال و اعمال ناپسند از عابد 100
- 10. لقمه حرام 100
- 9. منّت نهادن بر دیگران 100
- 11. حکومت باطل 101
- فصل هفتم: عابدان راستین 104
- اشاره 104
- اشاره 105
- عابد واقعی 105
- 2. منظور از «جنّتان» چیست؟ 106
- 1. مقام ربّ چیست؟ 106
- عابد راستین از دیدگاه پیامبراکرم صلی الله علیه وآله 108
- درس هایی از مکتب امام صادق علیه السلام 110
- فصل هشتم: عرصه عبادت 115
- اشاره 115
- عرصه زندگی 116
- تعطیل عبادت 118
- مرز عبادت 118
- دیدگاهها 121
- 1. صدرالمتألهین شیرازی رحمه الله 121
- 2. علّامه طباطبایی رحمه الله 122
- 3. امام خمینی قدس سره 123
- فصل نهم: مصادیق عبادت 126
- ملاک عبادت 126
- 1. اجرای دستورات خدا 128
- مصادیق عبادت 128
- 2. تفکر در معرفت به خدا 128
- 3. کار و تلاش خداپسندانه 129
- 4. تواضع در پیشگاه خداوند 130
- 5. زهد پیشگی 131
- 6. ذکر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 133
- اشاره 134
- 8. نگاه کردن به قرآن 134
- 11. نرم خویی و نرم گفتاری 135
- 7. ذکر انبیا و پیامبران الهی علیهم السلام 135
- 10. خضوع 135
- 9. انتظار ظهور 135
- 14. زیرپا نهادن خواسته های دل 136
- 13. سکوت حکیمانه 136
- 12. مبارزه با عادت های ناروا 136
- 15. صبر در برابر سختی ها 137
- اشاره 137
- 16. یقین 137
- سؤالی از علامه طباطبایی رحمه الله 138
- 17. شب زنده داری 139
- 18. ایثار و از خود گذشتگی 140
- 20. خوف و خشیت الهی 141
- 21. اخلاص 141
- 19. ذکر خدا 141
- 23. رکوع و سجود 142
- 22. پرهیزکاری 142
- 24. سلام کردن و ابراز برادری با دیگران 143
- 26. شنیدن سخن حق 143
- 25. همگامی با مؤمنان 143
- 28. گوشه نشینی حکیمانه 144
- اشاره 144
- 29. انصاف 145
- 31. یاد مرگ و زندگی پس از آن 145
- 30. سخن گفتن حکیمانه 145
- 27. دعا و درخواست از خدا 145
- 32. رو خوانی قرآن 146
- 33. پاکدامنی 146
- 34. ازدواج 147
- 35. فراگیری علوم 149
- اشاره 149
- احترام به عالم 150
- 36. استغفار و طلب مغفرت 154
- اشاره 154
- 39. خوشحال کردن دیگران 155
- 38. بوسه بر پدر و مادر 155
- خوش گمانی به خدا 155
- اشاره 155
- نگاه کردن به مؤمنان 156
- انگیزه های فرار 157
- اشاره 157
- فصل دهم: رانده شدگان از درگاه عبادت 157
- 1. ابلیس 158
- اشاره 158
- رانده شدگان از درگاه حق 158
- هشدارهای ابلیس به حضرت موسی علیه السلام 161
- بدترین عمل شیطانی 161
- قیافه شیطان 162
- 2. قابیل 163
- 3. قوم نوح علیه السلام 165
- 4. قوم صالح پیامبرعلیه السلام 166
- اشاره 166
- داستان ناقه صالح پیامبرعلیه السلام 167
- اشاره 168
- 5. قوم حضرت موسی علیه السلام 168
- ترفند دشمن 169
- 6. عابد بنی اسرائیل 170
- اشاره 170
- نکات این داستان 173
- 7. بلعم باعورا 174
- 8. سامری 176
- 9. قارون 177
- 10. برصیصای عابد 178
- 11. ثعلبه انصاری 182
- 13. شلمغانی 186
- 12. علی بن أبی حمزه بطائنی 186
- 14. رئیس فرقه بابیت و بهاییت 188
- اشاره 189
- سرانجام زندگی خفت بار کسروی 189
- 15. احمد کسروی 189
- 16. شریعت سنگلجی 191
- فهرست منابع 193
آخرت، یا آخرت را به خاطر دنیا ترک گوید و بدون شک، عبادت هفتاد جزء دارد، که بهترین آن، به دست آوردن لقمه حلال است.
حدیث دیگری از معصوم علیه السلام نقل شده: عبادت ده جزء دارد، برترین آن، طلب لقمه حلال است.(1)
هم چنین روایت شده: کار و تلاش جهت جلب رضای خدا عبادت است.
در حدیث دیگری امام معصوم علیه السلام می فرماید:
الکادّ علی عیاله کالمجاهد فی سبیل اللَّه؛(2) کسی که به خاطر حلّ مشکلات زندگی خود، به کار و تلاش روی می آورد؛ همانند کسی است که به جهاد در راه خدا همّت می گمارد.
4. تواضع در پیشگاه خداوند
یکی از مصادیق عبادت، تواضع کامل و فروتنی عاشقانه در پیشگاه خداوند متعال است.
امام صادق علیه السلام فرمود:
أفضل العباده، العلم باللَّه والتواضع له؛(3) برترین عبادت، آگاهی و شناخت به خداوند و فروتنی و تواضع در برابر اوست.
در رهنمودی دیگر آمده است:
علیک بالتواضع، فإنّه من أعظم العباده؛(4) تو را به تواضع سفارش می کنم که تواضع از بزرگ ترین عبادت است.
ذکر این نکته خالی از لطف نیست، که اظهار تواضع در برابر دیگران، به منظور جلب رضای خدا، همچون تواضع در برابر خداست.
1- 278. بحارالانوار، ج 23، ص 5 و 8.
2- 279. مصباح الشریعه، ص 93.
3- 280. مستدرک سفینه البحار، ج 7، ص 59.
4- 281. مستدرک وسایل الشیعه، ج 11، ص 296.