- پیشگفتار 1
- بیماری قرن ما 3
- ضرورت دین و عبادت از دیدگاه اندیشمندان بزرگ جهان 4
- اشاره 10
- فصل اول: فلسفه عبادت 10
- الف) خطاب به مکلّفان 11
- ب) معراج 11
- اهمیت عبادت 11
- اهمیت عبادت 11
- ج) اوّلین کلام حضرت مسیح علیه السلام 12
- د) رسالت حضرت موسی علیه السلام 12
- ه) غایت آفرینش 13
- راز وجوب عبادت 14
- و) عامل برتری انسان ها 14
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 1. امام خمینی قدس سره 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 2. فخر رازی 20
- 3. سید بن طاووس: 21
- 4. ملّاصدرا رحمه الله 21
- فلسفه تشریع نماز از منظر صدر المتألهین شیرازی 23
- نتیجه 24
- فصل دوم: ارکان عبادت 25
- تعریف عبادت 25
- حقیقت عبودیت 27
- اقسام عبودیت 28
- ارکان عبادت 30
- ارکان عبادت 30
- 1. هم سویی ظاهر و باطن 32
- 2. عابد راستین 33
- 3. معبود راستین 34
- 3. معبود راستین 34
- الف) معبود در قرآن کریم 35
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 1. برده 37
- 2. ایجاد شده و آفریده 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 3. انسان ها، اعم از فرمان بردار و متمرّد 37
- 6. دل بستگی به دنیا 38
- 5. انکار 38
- 4. حزب الهی (حزب ویژه) 38
- نتیجه 39
- اشاره 40
- فصل سوم: عوامل ارتقای عبادت 40
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- 1. معرفت 41
- 1. معرفت 41
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- عرفان از دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 43
- عرفان از دیدگاه امام خمینی قدس سره 44
- 3. اخلاص 45
- 2. تفکّر 45
- 3. اخلاص 45
- نشان اخلاص پیشگان 48
- وصیت سید مرتضی رحمه الله 50
- 4. عشق 51
- 5. تواضع 54
- تفاوت خشوع و خضوع 55
- اشاره 55
- اشاره 55
- 6. خشوع و خضوع 55
- اهمیت خشوع 56
- خشیت و اخلاص در عبادت 57
- تقدّم واجبات 58
- 7. ورع و پارسایی 59
- 8. رعایت ادب 60
- 9. خوف و رجا 61
- 10. تولّی و تبری 63
- 10. تولّی و تبری 63
- نقش اعتقادات در عبادت 64
- اسباب قبولی عبادت از دیدگاه امام صادق علیه السلام 65
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- مهم ترین موانع قبولی عبادت 67
- نوجوان بیدار دل در کنار پیامبرصلی الله علیه وآله 69
- موانع قبولی طاعت در منابع اهل سنّت 70
- نتیجه 72
- فصل چهارم: انگیزه های عبادت 73
- اشاره 73
- عبادت آزادگان 74
- رابطه عقل و عبادت 78
- دیدگاهها درباره انگیزه عبادت 78
- 1. سید بن طاووس رحمه الله 78
- 2. فخر رازی 80
- نتیجه: 81
- 3. ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی 81
- اشاره 82
- فصل پنجم: اعجاز عبادت 82
- تأثیر عبادت در زندگی 83
- 1. فرمان پذیری مخلوقات در برابر بنده خدا 83
- 3. تقرّب 84
- 2. تأمین خواسته ها 84
- 4. باز شدن چشم برزخی و دست یابی به مقامات 85
- 5. رهایی از بندها و زنجیرهای نفس 86
- 6. نجات و دستگیری 88
- اشاره 88
- سیمای عبادت 88
- 7. مایه آرامش و ورود به حزب خاصّ خدا 90
- اشاره 90
- لطف حق 90
- 8. حیات طیبه 91
- 9. استجابت دعا 93
- 10. رهایی از سلطه شیطان 93
- 11. حمایت الهی 93
- 12. امامت بر زمین (جهان) 93
- 14. موقعیت خاص 94
- 15. رفع اضطراب 94
- 16. سالم ماندن بدن در قبر 94
- 13. غفران الهی 94
- 17. احترام ویژه 95
- اشاره 96
- فصل ششم: عوامل سقوط ارزش عبادت 96
- عوامل تلخی عبادت 97
- 1. هواپرستی 97
- 2. عدم توفیق 97
- 4. بدگمانی 98
- 3. خستگی 98
- 6. همنشینی با افراد ناباب 99
- 5. ریا 99
- 7. عُجب در عبادت 99
- 8. صدور افعال و اعمال ناپسند از عابد 100
- 9. منّت نهادن بر دیگران 100
- 10. لقمه حرام 100
- 11. حکومت باطل 101
- اشاره 104
- فصل هفتم: عابدان راستین 104
- اشاره 105
- عابد واقعی 105
- 1. مقام ربّ چیست؟ 106
- 2. منظور از «جنّتان» چیست؟ 106
- عابد راستین از دیدگاه پیامبراکرم صلی الله علیه وآله 108
- درس هایی از مکتب امام صادق علیه السلام 110
- فصل هشتم: عرصه عبادت 115
- اشاره 115
- عرصه زندگی 116
- تعطیل عبادت 118
- مرز عبادت 118
- 1. صدرالمتألهین شیرازی رحمه الله 121
- دیدگاهها 121
- 2. علّامه طباطبایی رحمه الله 122
- 3. امام خمینی قدس سره 123
- فصل نهم: مصادیق عبادت 126
- ملاک عبادت 126
- مصادیق عبادت 128
- 2. تفکر در معرفت به خدا 128
- 1. اجرای دستورات خدا 128
- 3. کار و تلاش خداپسندانه 129
- 4. تواضع در پیشگاه خداوند 130
- 5. زهد پیشگی 131
- 6. ذکر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 133
- 8. نگاه کردن به قرآن 134
- اشاره 134
- 7. ذکر انبیا و پیامبران الهی علیهم السلام 135
- 10. خضوع 135
- 11. نرم خویی و نرم گفتاری 135
- 9. انتظار ظهور 135
- 12. مبارزه با عادت های ناروا 136
- 14. زیرپا نهادن خواسته های دل 136
- 13. سکوت حکیمانه 136
- اشاره 137
- 15. صبر در برابر سختی ها 137
- 16. یقین 137
- سؤالی از علامه طباطبایی رحمه الله 138
- 17. شب زنده داری 139
- 18. ایثار و از خود گذشتگی 140
- 19. ذکر خدا 141
- 21. اخلاص 141
- 20. خوف و خشیت الهی 141
- 22. پرهیزکاری 142
- 23. رکوع و سجود 142
- 25. همگامی با مؤمنان 143
- 24. سلام کردن و ابراز برادری با دیگران 143
- 26. شنیدن سخن حق 143
- 28. گوشه نشینی حکیمانه 144
- اشاره 144
- 31. یاد مرگ و زندگی پس از آن 145
- 29. انصاف 145
- 30. سخن گفتن حکیمانه 145
- 27. دعا و درخواست از خدا 145
- 33. پاکدامنی 146
- 32. رو خوانی قرآن 146
- 34. ازدواج 147
- اشاره 149
- 35. فراگیری علوم 149
- احترام به عالم 150
- اشاره 154
- 36. استغفار و طلب مغفرت 154
- خوش گمانی به خدا 155
- 39. خوشحال کردن دیگران 155
- اشاره 155
- 38. بوسه بر پدر و مادر 155
- نگاه کردن به مؤمنان 156
- انگیزه های فرار 157
- اشاره 157
- فصل دهم: رانده شدگان از درگاه عبادت 157
- رانده شدگان از درگاه حق 158
- اشاره 158
- 1. ابلیس 158
- هشدارهای ابلیس به حضرت موسی علیه السلام 161
- بدترین عمل شیطانی 161
- قیافه شیطان 162
- 2. قابیل 163
- 3. قوم نوح علیه السلام 165
- 4. قوم صالح پیامبرعلیه السلام 166
- اشاره 166
- داستان ناقه صالح پیامبرعلیه السلام 167
- اشاره 168
- 5. قوم حضرت موسی علیه السلام 168
- ترفند دشمن 169
- اشاره 170
- 6. عابد بنی اسرائیل 170
- نکات این داستان 173
- 7. بلعم باعورا 174
- 8. سامری 176
- 9. قارون 177
- 10. برصیصای عابد 178
- 11. ثعلبه انصاری 182
- 12. علی بن أبی حمزه بطائنی 186
- 13. شلمغانی 186
- 14. رئیس فرقه بابیت و بهاییت 188
- سرانجام زندگی خفت بار کسروی 189
- 15. احمد کسروی 189
- اشاره 189
- 16. شریعت سنگلجی 191
- فهرست منابع 193
در این هنگام من وارد جلسه آنان شدم، پیامبرصلی الله علیه وآله اشاره به من کرد و فرمود: هو منهم؛ این یکی از آنان است. حضرت موسی علیه السلام به من نگریست و فرمود: اسمت چیست؟ عرض کردم: ابو علی الفضل بن الحسن الطبرسی …
حضرت موسی علیه السلام گفت: کلامت را طولانی کردی، من فقط پرسیدم نامت چیست! گفتم: شما چرا وقتی از سوی خدا ندا رسید: «وَما تِلْکَ بِیَمِینِکَ یا مُوسی»؛(1) «آن چیست در دستت؟ ای موسی!» شما پاسخ دادید: «هِیَ عَصایَ أَتَوَکَّؤُ عَلَیْها وَأَهُشُّ بِها عَلی غَنَمِی وَلِیَ فِیها مَآرِبُ أُخْری ؛(2) «این عصای من است و بر آن تکیه می کنم و با آن کارهای چوپانی گوسفندانم را سامان می بخشم و بسیاری از کارهای روزمره زندگی خود را با کمک آن انجام می دهم.» در حالی که همان جمله اول کافی بود، چرا شما کلام خود را طولانی کردید؟!
در این هنگام، حضرت موسی علیه السلام لبخندی زد و مرا مورد نوازش و مرحمت خود قرار داد و به پیامبرصلی الله علیه وآله عرض کرد: آری به جا فرمودی، ای رسول خدا! که: عالمان امت من مانند پیامبران بنی اسرائیلند.(3)
36. استغفار و طلب مغفرت
اشاره
از دیگر موارد عبادت، طلب مغفرت و ندامت باطنی خالصانه است.
خیر العباده، الاستغفار؛(4) طلب مغفرت از خدا بهترین عبادت است.
1- 361. سوره طه، آیه 17.
2- 362. سوره طه، آیه 18.
3- 363. روضات الجنات، ج 4، ص 321، (شرح حال مرحوم طبرسی)؛ در کتاب قصص العلماء، همین خواب به نراقی نسبت داده شده است.
4- 364. مستدرک الوسایل، ج 5، ص 357.