- پیشگفتار 1
- بیماری قرن ما 3
- ضرورت دین و عبادت از دیدگاه اندیشمندان بزرگ جهان 4
- فصل اول: فلسفه عبادت 10
- اشاره 10
- الف) خطاب به مکلّفان 11
- اهمیت عبادت 11
- اهمیت عبادت 11
- ب) معراج 11
- ج) اوّلین کلام حضرت مسیح علیه السلام 12
- د) رسالت حضرت موسی علیه السلام 12
- ه) غایت آفرینش 13
- و) عامل برتری انسان ها 14
- راز وجوب عبادت 14
- 1. امام خمینی قدس سره 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 2. فخر رازی 20
- 3. سید بن طاووس: 21
- 4. ملّاصدرا رحمه الله 21
- فلسفه تشریع نماز از منظر صدر المتألهین شیرازی 23
- نتیجه 24
- تعریف عبادت 25
- فصل دوم: ارکان عبادت 25
- حقیقت عبودیت 27
- اقسام عبودیت 28
- ارکان عبادت 30
- ارکان عبادت 30
- 1. هم سویی ظاهر و باطن 32
- 2. عابد راستین 33
- 3. معبود راستین 34
- 3. معبود راستین 34
- الف) معبود در قرآن کریم 35
- 3. انسان ها، اعم از فرمان بردار و متمرّد 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 2. ایجاد شده و آفریده 37
- 1. برده 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 6. دل بستگی به دنیا 38
- 5. انکار 38
- 4. حزب الهی (حزب ویژه) 38
- نتیجه 39
- اشاره 40
- فصل سوم: عوامل ارتقای عبادت 40
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- 1. معرفت 41
- 1. معرفت 41
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- عرفان از دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 43
- عرفان از دیدگاه امام خمینی قدس سره 44
- 3. اخلاص 45
- 3. اخلاص 45
- 2. تفکّر 45
- نشان اخلاص پیشگان 48
- وصیت سید مرتضی رحمه الله 50
- 4. عشق 51
- 5. تواضع 54
- تفاوت خشوع و خضوع 55
- اشاره 55
- 6. خشوع و خضوع 55
- اشاره 55
- اهمیت خشوع 56
- خشیت و اخلاص در عبادت 57
- تقدّم واجبات 58
- 7. ورع و پارسایی 59
- 8. رعایت ادب 60
- 9. خوف و رجا 61
- 10. تولّی و تبری 63
- 10. تولّی و تبری 63
- نقش اعتقادات در عبادت 64
- اسباب قبولی عبادت از دیدگاه امام صادق علیه السلام 65
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- مهم ترین موانع قبولی عبادت 67
- نوجوان بیدار دل در کنار پیامبرصلی الله علیه وآله 69
- موانع قبولی طاعت در منابع اهل سنّت 70
- نتیجه 72
- فصل چهارم: انگیزه های عبادت 73
- اشاره 73
- عبادت آزادگان 74
- رابطه عقل و عبادت 78
- 1. سید بن طاووس رحمه الله 78
- دیدگاهها درباره انگیزه عبادت 78
- 2. فخر رازی 80
- نتیجه: 81
- 3. ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی 81
- اشاره 82
- فصل پنجم: اعجاز عبادت 82
- تأثیر عبادت در زندگی 83
- 1. فرمان پذیری مخلوقات در برابر بنده خدا 83
- 3. تقرّب 84
- 2. تأمین خواسته ها 84
- 4. باز شدن چشم برزخی و دست یابی به مقامات 85
- 5. رهایی از بندها و زنجیرهای نفس 86
- 6. نجات و دستگیری 88
- سیمای عبادت 88
- اشاره 88
- 7. مایه آرامش و ورود به حزب خاصّ خدا 90
- لطف حق 90
- اشاره 90
- 8. حیات طیبه 91
- 11. حمایت الهی 93
- 9. استجابت دعا 93
- 12. امامت بر زمین (جهان) 93
- 10. رهایی از سلطه شیطان 93
- 15. رفع اضطراب 94
- 16. سالم ماندن بدن در قبر 94
- 13. غفران الهی 94
- 14. موقعیت خاص 94
- 17. احترام ویژه 95
- اشاره 96
- فصل ششم: عوامل سقوط ارزش عبادت 96
- عوامل تلخی عبادت 97
- 1. هواپرستی 97
- 2. عدم توفیق 97
- 4. بدگمانی 98
- 3. خستگی 98
- 5. ریا 99
- 7. عُجب در عبادت 99
- 6. همنشینی با افراد ناباب 99
- 10. لقمه حرام 100
- 8. صدور افعال و اعمال ناپسند از عابد 100
- 9. منّت نهادن بر دیگران 100
- 11. حکومت باطل 101
- اشاره 104
- فصل هفتم: عابدان راستین 104
- اشاره 105
- عابد واقعی 105
- 1. مقام ربّ چیست؟ 106
- 2. منظور از «جنّتان» چیست؟ 106
- عابد راستین از دیدگاه پیامبراکرم صلی الله علیه وآله 108
- درس هایی از مکتب امام صادق علیه السلام 110
- فصل هشتم: عرصه عبادت 115
- اشاره 115
- عرصه زندگی 116
- مرز عبادت 118
- تعطیل عبادت 118
- دیدگاهها 121
- 1. صدرالمتألهین شیرازی رحمه الله 121
- 2. علّامه طباطبایی رحمه الله 122
- 3. امام خمینی قدس سره 123
- فصل نهم: مصادیق عبادت 126
- ملاک عبادت 126
- 2. تفکر در معرفت به خدا 128
- مصادیق عبادت 128
- 1. اجرای دستورات خدا 128
- 3. کار و تلاش خداپسندانه 129
- 4. تواضع در پیشگاه خداوند 130
- 5. زهد پیشگی 131
- 6. ذکر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 133
- 8. نگاه کردن به قرآن 134
- اشاره 134
- 7. ذکر انبیا و پیامبران الهی علیهم السلام 135
- 10. خضوع 135
- 9. انتظار ظهور 135
- 11. نرم خویی و نرم گفتاری 135
- 14. زیرپا نهادن خواسته های دل 136
- 12. مبارزه با عادت های ناروا 136
- 13. سکوت حکیمانه 136
- اشاره 137
- 15. صبر در برابر سختی ها 137
- 16. یقین 137
- سؤالی از علامه طباطبایی رحمه الله 138
- 17. شب زنده داری 139
- 18. ایثار و از خود گذشتگی 140
- 20. خوف و خشیت الهی 141
- 21. اخلاص 141
- 19. ذکر خدا 141
- 22. پرهیزکاری 142
- 23. رکوع و سجود 142
- 24. سلام کردن و ابراز برادری با دیگران 143
- 25. همگامی با مؤمنان 143
- 26. شنیدن سخن حق 143
- 28. گوشه نشینی حکیمانه 144
- اشاره 144
- 30. سخن گفتن حکیمانه 145
- 27. دعا و درخواست از خدا 145
- 31. یاد مرگ و زندگی پس از آن 145
- 29. انصاف 145
- 32. رو خوانی قرآن 146
- 33. پاکدامنی 146
- 34. ازدواج 147
- اشاره 149
- 35. فراگیری علوم 149
- احترام به عالم 150
- اشاره 154
- 36. استغفار و طلب مغفرت 154
- اشاره 155
- 38. بوسه بر پدر و مادر 155
- 39. خوشحال کردن دیگران 155
- خوش گمانی به خدا 155
- نگاه کردن به مؤمنان 156
- انگیزه های فرار 157
- فصل دهم: رانده شدگان از درگاه عبادت 157
- اشاره 157
- رانده شدگان از درگاه حق 158
- اشاره 158
- 1. ابلیس 158
- هشدارهای ابلیس به حضرت موسی علیه السلام 161
- بدترین عمل شیطانی 161
- قیافه شیطان 162
- 2. قابیل 163
- 3. قوم نوح علیه السلام 165
- 4. قوم صالح پیامبرعلیه السلام 166
- اشاره 166
- داستان ناقه صالح پیامبرعلیه السلام 167
- 5. قوم حضرت موسی علیه السلام 168
- اشاره 168
- ترفند دشمن 169
- اشاره 170
- 6. عابد بنی اسرائیل 170
- نکات این داستان 173
- 7. بلعم باعورا 174
- 8. سامری 176
- 9. قارون 177
- 10. برصیصای عابد 178
- 11. ثعلبه انصاری 182
- 13. شلمغانی 186
- 12. علی بن أبی حمزه بطائنی 186
- 14. رئیس فرقه بابیت و بهاییت 188
- سرانجام زندگی خفت بار کسروی 189
- 15. احمد کسروی 189
- اشاره 189
- 16. شریعت سنگلجی 191
- فهرست منابع 193
با عبادت و پرستش است که روح صیقل و تجلّی پیدا می کند، زنگارها از دل و جان می رود، و لحظه به لحظه نورانی و نورانی تر می شود و حجاب ها را پاره می کند و به لقای دوست نایل می شود و بهترین و طبیعی ترین سروده هستی، همین است که او خدایی کند و ما اطاعت و بندگی.
صاحب نظران در حقیقت عبادت گفته اند: «العبودیه إظهار التذلّل … ولا یستحقّها إلّا مَن کان له غایه الإفضال؛(1) عبودیت، ابزار تذلل در پیشگاه خداوند متعال است و أحدی مستحق پرستش نیست، جز کسی که نهایت درجه برتری را داراست» و چنین کسی جز خداوند متعال نیست.
شایان توجه است که: وقتی نفس آدمی بدین حقیقت دست یافت که چه کسی شایستگی پرستش و مصداق «غایه الإفضال» است، در برابر عظمت او سر به خاک می ساید و پرستش و سرسپردگی خویش را در برابر او به نمایش می گذارد؛ از این رو، ریشه اصلی سرسپردگی در برابر خدا را، می توان وجوب شکر در برابر منعم دانست، که عبادت، شیوه شکرگزاری و تجلّی این سرسپردگی است، که بالاترین تجلی و ظهور آن در عبادت الهی است؛ زیرا از این راه (عبادت) تقرّب، حاصل می گردد.
امام صادق علیه السلام فرمود: «أشرف الأعمال التقرّب بعباده اللَّه؛(2) ارزشمندترین اعمال، تقرّب جستن به خدا در پرتو عبادت است».
از این حدیث دو نکته استنباط می شود:
1. تقرّب به خدا از راه عبادت.
2. تقرّب به خود عبادت.
1- 3. مفردات راغب، مادّه عبد.
2- 4. مستدرک وسائل الشیعه، ج 1، ص 101، ح 91.