- پیشگفتار 1
- بیماری قرن ما 3
- ضرورت دین و عبادت از دیدگاه اندیشمندان بزرگ جهان 4
- فصل اول: فلسفه عبادت 10
- اشاره 10
- ب) معراج 11
- اهمیت عبادت 11
- الف) خطاب به مکلّفان 11
- اهمیت عبادت 11
- ج) اوّلین کلام حضرت مسیح علیه السلام 12
- د) رسالت حضرت موسی علیه السلام 12
- ه) غایت آفرینش 13
- و) عامل برتری انسان ها 14
- راز وجوب عبادت 14
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 1. امام خمینی قدس سره 18
- اهمّیت عبادت از منظر متفکران اسلامی 18
- 2. فخر رازی 20
- 3. سید بن طاووس: 21
- 4. ملّاصدرا رحمه الله 21
- فلسفه تشریع نماز از منظر صدر المتألهین شیرازی 23
- نتیجه 24
- تعریف عبادت 25
- فصل دوم: ارکان عبادت 25
- حقیقت عبودیت 27
- اقسام عبودیت 28
- ارکان عبادت 30
- ارکان عبادت 30
- 1. هم سویی ظاهر و باطن 32
- 2. عابد راستین 33
- 3. معبود راستین 34
- 3. معبود راستین 34
- الف) معبود در قرآن کریم 35
- 1. برده 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 2. ایجاد شده و آفریده 37
- ب) کاربردهای واژه عبد 37
- 3. انسان ها، اعم از فرمان بردار و متمرّد 37
- 6. دل بستگی به دنیا 38
- 4. حزب الهی (حزب ویژه) 38
- 5. انکار 38
- نتیجه 39
- اشاره 40
- فصل سوم: عوامل ارتقای عبادت 40
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- 1. معرفت 41
- ملاک های ارزش و ارتقای عبادت ها 41
- 1. معرفت 41
- عرفان از دیدگاه شیخ بهایی رحمه الله 43
- عرفان از دیدگاه امام خمینی قدس سره 44
- 3. اخلاص 45
- 3. اخلاص 45
- 2. تفکّر 45
- نشان اخلاص پیشگان 48
- وصیت سید مرتضی رحمه الله 50
- 4. عشق 51
- 5. تواضع 54
- 6. خشوع و خضوع 55
- اشاره 55
- اشاره 55
- تفاوت خشوع و خضوع 55
- اهمیت خشوع 56
- خشیت و اخلاص در عبادت 57
- تقدّم واجبات 58
- 7. ورع و پارسایی 59
- 8. رعایت ادب 60
- 9. خوف و رجا 61
- 10. تولّی و تبری 63
- 10. تولّی و تبری 63
- نقش اعتقادات در عبادت 64
- اسباب قبولی عبادت از دیدگاه امام صادق علیه السلام 65
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- 11. انتظار فرج و آثار آن 66
- مهم ترین موانع قبولی عبادت 67
- نوجوان بیدار دل در کنار پیامبرصلی الله علیه وآله 69
- موانع قبولی طاعت در منابع اهل سنّت 70
- نتیجه 72
- فصل چهارم: انگیزه های عبادت 73
- اشاره 73
- عبادت آزادگان 74
- 1. سید بن طاووس رحمه الله 78
- رابطه عقل و عبادت 78
- دیدگاهها درباره انگیزه عبادت 78
- 2. فخر رازی 80
- نتیجه: 81
- 3. ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی 81
- اشاره 82
- فصل پنجم: اعجاز عبادت 82
- تأثیر عبادت در زندگی 83
- 1. فرمان پذیری مخلوقات در برابر بنده خدا 83
- 3. تقرّب 84
- 2. تأمین خواسته ها 84
- 4. باز شدن چشم برزخی و دست یابی به مقامات 85
- 5. رهایی از بندها و زنجیرهای نفس 86
- سیمای عبادت 88
- 6. نجات و دستگیری 88
- اشاره 88
- اشاره 90
- 7. مایه آرامش و ورود به حزب خاصّ خدا 90
- لطف حق 90
- 8. حیات طیبه 91
- 9. استجابت دعا 93
- 10. رهایی از سلطه شیطان 93
- 11. حمایت الهی 93
- 12. امامت بر زمین (جهان) 93
- 16. سالم ماندن بدن در قبر 94
- 14. موقعیت خاص 94
- 13. غفران الهی 94
- 15. رفع اضطراب 94
- 17. احترام ویژه 95
- فصل ششم: عوامل سقوط ارزش عبادت 96
- اشاره 96
- 1. هواپرستی 97
- عوامل تلخی عبادت 97
- 2. عدم توفیق 97
- 3. خستگی 98
- 4. بدگمانی 98
- 7. عُجب در عبادت 99
- 5. ریا 99
- 6. همنشینی با افراد ناباب 99
- 9. منّت نهادن بر دیگران 100
- 10. لقمه حرام 100
- 8. صدور افعال و اعمال ناپسند از عابد 100
- 11. حکومت باطل 101
- فصل هفتم: عابدان راستین 104
- اشاره 104
- اشاره 105
- عابد واقعی 105
- 1. مقام ربّ چیست؟ 106
- 2. منظور از «جنّتان» چیست؟ 106
- عابد راستین از دیدگاه پیامبراکرم صلی الله علیه وآله 108
- درس هایی از مکتب امام صادق علیه السلام 110
- فصل هشتم: عرصه عبادت 115
- اشاره 115
- عرصه زندگی 116
- مرز عبادت 118
- تعطیل عبادت 118
- 1. صدرالمتألهین شیرازی رحمه الله 121
- دیدگاهها 121
- 2. علّامه طباطبایی رحمه الله 122
- 3. امام خمینی قدس سره 123
- ملاک عبادت 126
- فصل نهم: مصادیق عبادت 126
- 1. اجرای دستورات خدا 128
- مصادیق عبادت 128
- 2. تفکر در معرفت به خدا 128
- 3. کار و تلاش خداپسندانه 129
- 4. تواضع در پیشگاه خداوند 130
- 5. زهد پیشگی 131
- 6. ذکر پیامبر و اهل بیت علیهم السلام 133
- 8. نگاه کردن به قرآن 134
- اشاره 134
- 11. نرم خویی و نرم گفتاری 135
- 7. ذکر انبیا و پیامبران الهی علیهم السلام 135
- 10. خضوع 135
- 9. انتظار ظهور 135
- 12. مبارزه با عادت های ناروا 136
- 14. زیرپا نهادن خواسته های دل 136
- 13. سکوت حکیمانه 136
- 15. صبر در برابر سختی ها 137
- 16. یقین 137
- اشاره 137
- سؤالی از علامه طباطبایی رحمه الله 138
- 17. شب زنده داری 139
- 18. ایثار و از خود گذشتگی 140
- 19. ذکر خدا 141
- 20. خوف و خشیت الهی 141
- 21. اخلاص 141
- 22. پرهیزکاری 142
- 23. رکوع و سجود 142
- 25. همگامی با مؤمنان 143
- 26. شنیدن سخن حق 143
- 24. سلام کردن و ابراز برادری با دیگران 143
- 28. گوشه نشینی حکیمانه 144
- اشاره 144
- 27. دعا و درخواست از خدا 145
- 29. انصاف 145
- 31. یاد مرگ و زندگی پس از آن 145
- 30. سخن گفتن حکیمانه 145
- 32. رو خوانی قرآن 146
- 33. پاکدامنی 146
- 34. ازدواج 147
- 35. فراگیری علوم 149
- اشاره 149
- احترام به عالم 150
- 36. استغفار و طلب مغفرت 154
- اشاره 154
- 38. بوسه بر پدر و مادر 155
- 39. خوشحال کردن دیگران 155
- خوش گمانی به خدا 155
- اشاره 155
- نگاه کردن به مؤمنان 156
- انگیزه های فرار 157
- فصل دهم: رانده شدگان از درگاه عبادت 157
- اشاره 157
- اشاره 158
- 1. ابلیس 158
- رانده شدگان از درگاه حق 158
- بدترین عمل شیطانی 161
- هشدارهای ابلیس به حضرت موسی علیه السلام 161
- قیافه شیطان 162
- 2. قابیل 163
- 3. قوم نوح علیه السلام 165
- اشاره 166
- 4. قوم صالح پیامبرعلیه السلام 166
- داستان ناقه صالح پیامبرعلیه السلام 167
- اشاره 168
- 5. قوم حضرت موسی علیه السلام 168
- ترفند دشمن 169
- 6. عابد بنی اسرائیل 170
- اشاره 170
- نکات این داستان 173
- 7. بلعم باعورا 174
- 8. سامری 176
- 9. قارون 177
- 10. برصیصای عابد 178
- 11. ثعلبه انصاری 182
- 12. علی بن أبی حمزه بطائنی 186
- 13. شلمغانی 186
- 14. رئیس فرقه بابیت و بهاییت 188
- 15. احمد کسروی 189
- اشاره 189
- سرانجام زندگی خفت بار کسروی 189
- 16. شریعت سنگلجی 191
- فهرست منابع 193
در تفسیر «اَلَّذِینَ هُمْ عَلی صَلاتِهِمْ دائِمُونَ … » آمده است: کسانی که به طور مستمر، دل به نماز سپارند، و در حال نماز دارای آرامش و طمأنینه و سکونند؛ هو سکون الأطراف والطمأنینه. از سلطه شیطان باید دور ماند، که اگر شیطان از حوزه دل آدمی دور شود، چشم باطن انسان بازمی گردد. لولا أنّ الشیاطین یحومون علی قلوب بنی آدم لنظروا إلی ملکوت السماء.(1)
اهمیت خشوع
امیر مؤمنان علی علیه السلام درباره اهمّیت خشوع می فرماید:
لا خیر فی قلب لا یخشع؛(2) دلی که خشوع ندارد، خیری در آن نیست.
و نیز آن بزرگوار فرمود:
السجود الجسمانی مع خشوع القلب؛(3) سجود واقعی آن است که همراه با خشوع باشد.
1- 135. احیاء علوم الدین، ج 5، ص 166 - 169.
2- 129. غررالحکم، ج 6، ص 436.
3- 130. همان، ج 2، ص 165.