احکام مقدمات نماز صفحه 50

8 - فقها گفته‌اند: وقت نماز جمعه از زوال است تا هنگامیکه سایه‌شاخص به اندازه خود آن برسد، ولی احوط این است که بعداز زوال به‌نماز جمعه و خطبه آن اقدام و مبادرت شود. البتّه این مبادرت معنای عرفی‌دارد، امّا اگر نماز جمعه را به تأخیر انداخت تا اینکه سایه شاخص به اندازه‌خود آن شد، وقت جمعه گذشته است و واجب است نماز ظهر برپا شود.

9 - اگر در وقت مشترک و از باب سهو، نماز عصر را قبل از ظهر بجاآورد و بعد به اشتباه خود پی ببرد نماز او صحیح است و ظهر حساب‌می‌شود و بر او لازم است که نماز عصر را بخواند و احوط این است که‌چهار رکعت به نیّت ما فی‌الذّمّه بخواند، و اگر -دراین صورت- نماز ظهررا در وقت اختصاصی عصر در آخر وقت بجا آورد، باز هم نماز او صحیح‌است و نماز عصر را باید قضا کند و احوط این است که هر دو را قضانماید، ولی بنابر احتیاط نباید در نیّت، متعرّض ادا یا قضا شود، بلکه درنمازی که می‌خواند، نیّت ظهر یا عصر هم نکند و تنها با نیّت )مافی‌الذمّه(یعنی: آنچه بر عهده‌اش بوده، نماز بخواند.

10 - اگر مشغول نماز عصر شود، به گمان اینکه نماز ظهر را قبل از آن‌بجا آورده است ولی قبل از فراغت، متوجّه شود که نماز ظهر را نخوانده‌است، باید نیّت خود را تبدیل به ظهر کند و نماز را تمام نماید و چیزی براو نیست.

11 - اگر مشغول نماز عشاء شود، به گمان اینکه مغرب را بجا آورده‌است و در اثنای نماز متوجّه شود که مغرب را نخوانده است، باید به نیّت‌مغرب عدول کند اگر رکوع رکعت چهارم را هنوز انجام نداده باشد، و گرنه‌احوط این است که آن نماز را تمام کند و سپس هر دو نماز مغرب و عشاء رابجا آورد.

دوّم - وقت نمازهای مغرب و عشاء

حدیث شریف

1 - از امام صادق‌علیه السلام روایت شده که فرمود:

»وقت المغرب إذا غربت الشمس فغاب قرصها«(139).

»وقت نماز مغرب زمانی است که خورشید غروب کند و قرص آن از نظرها ناپدیدشود.«

2 - امام صادق‌علیه السلام در روایت دیگر می‌فرماید: