- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- سحر 7
- مفهومشناسی 7
- اشاره 7
- سحرخیزی و شبزندهداری 8
- احیاء 8
- تهجد 9
- بیتوته 10
- مشروعیت شبزندهداری در تمام شبهای سال 11
- اشاره 11
- نقد و بررسی دیدگاه 13
- اعتدال در عبادت 15
- اشاره 17
- فصل دوم: اهمیت سحرخیزی شبزندهداری 17
- شب بهترین زمان خلوتگزینی 19
- اهمیت شب در فرهنگ قرآنی 20
- اهمیت سحرخیزی در قرآن 22
- همه در تسبیح خدا 31
- اهمیت و ارزش سحرخیزی در روایات 33
- اسوههای سحرخیزی 36
- اشاره 36
- حضرت موسی (ع) 36
- حضرت ابراهیم (ع) 36
- حضرت سلیمان (ع) 37
- حضرت داوود (ع) 37
- حضرت یعقوب (ع) 38
- پیامبر اکرم (ص) 39
- شب زندهداری، سیره عملی پیشوایان معصوم (علیهم السلام) 39
- اشاره 39
- امیرمؤمنان علی (ع) 40
- سیره عالمان و صالحان 41
- فاطمه (علیها السلام) 41
- اشاره 45
- فصل سوم: ویژگیهای سحر 45
- ویژه بودن وقت سحر 47
- گشودهشدن درهای رحمت 48
- لحظه استجابت دعا 48
- توزیع روزی 51
- اشاره 53
- فصل چهارم: سحرخیزی و شبزندهداری در حج و زیارت 53
- شبزندهداری در ایام حج 55
- دهه اول ذیحجه 55
- شب ترویه 56
- شب عرفه 56
- شب عید قربان 57
- ایام تشریق 59
- بیتوته در منا 59
- اشاره 60
- سحرخیزی و شبزندهداری در ایام عمره 60
- شبزندهداری در مسجد الحرام و مکه در ایام تشریق 60
- شب اول ماه رجب 61
- شب نیمه ماه رجب 62
- شب مبعث پیامبر (ص) 63
- شب نیمه ماه شعبان 63
- شب جمعه 66
- شب قدر 68
- شبهای دهه آخر ماه رمضان 70
- شب عید فطر 72
- اشاره 73
- شبهای خاص در دیدگاه شیعه 73
- شب اول محرم 73
- شب عاشورا 74
- قضای سحرخیزی و شبزندهداری 75
- اشاره 77
- فصل پنجم: آداب حضور و کسب فیض در سحرگاهان 77
- آداب و شرایط ظاهری 79
- استراحت روز 79
- اشاره 79
- تغذیه حلال 80
- طهارت ظاهری 80
- مواظبت رفتار روزانه 81
- جبران حقوق مردم 82
- اشاره 83
- آداب و شرایط باطنی (معنوی) 83
- بهرهگیری از موقعیت زمان و مکان 83
- توبه 83
- امید به خدا و قطع امید از غیر 85
- تضرع و زاری 86
- اخلاص گوهر عمل 87
- اهمیت و جایگاه نماز شب 88
- اشاره 88
- اهتمام به نماز شب در سیره علما 90
- مباهات به نمازگزاران در دل شب 91
- اشاره 91
- آداب و کیفیت نماز شب 91
- گریه نیمه شب 93
- اعتراف به گناه 93
- دعا برای دیگران 94
- استجابت دعای حجگزار و عمرهگزار 97
- مکانهای مناسب برای دعا 97
- مسجدالنبی یادآور سحرخیزی پیامبر (ص) و یاران 98
- مسجدالنبی جلوهگاه سحرخیزان 98
- روضه شریفه 99
- استوانه سریر 100
- محراب تهجد 100
- استوانه توبه 100
- استوانه حرس 101
- تلاوت قرآن 101
- ذکر و یاد خدا 102
- استغفار 103
- رابطه آمرزش گناهان و زیارت پیامبر (ص) و ائمه علیهم السلام 104
- اشاره 107
- فصل ششم: آثار سحرخیزی و شبزندهداری 107
- آثار دنیوی 109
- آرامش روح و روان 109
- اشاره 109
- زیبایی چهره 110
- صحت و سلامت جسم 110
- نورانی شدن ظاهر و باطن 111
- نورانی شدن خانهها 115
- ضمانت روزی 116
- عزت و شرافت 116
- طول عمر 117
- رفع مشکلات 118
- آثار اخروی 119
- آمرزش گناهان 119
- روشنایی قبر 120
- بهشت پاداش سحرخیزان 122
- زینت آخرت 122
- اشاره 125
- فصل هفتم: عوامل سلب توفیق سحرخیزی 125
- محرومیت از نماز شب 127
- اشاره 128
- عوامل محرومیت از سحرخیزی 128
- گناه و معصیت 128
- عجب و خودبزرگبینی 129
- ترجیح خواهشهای مادی بر معنوی 131
- خوشیهای کاذب 132
- پرخوری 133
- ناآگاهی از برکات سحر 134
- نتیجهگیری 135
- معذوران و پاداش سحرخیزی 135
- اشاره 135
- کتابنامه 137
ص:131
«جابر بن اسماعیل» از امام صادق (ع) از پدر بزرگوارش علی (ع) نقل میکند که فرمود:
. . . هر فردی که یک هفتم شب را نماز بخواند، با چهره نورانی چون ماه شب چهارده از قبر خود خارج میشود تا از صراط با جماعتی که در اماناند عبور کند. . . .(1)
سرنوشت ابدی انسان، در دنیا رقم میخورد؛ یعنی هر آنچه در سرای واپسین درو میکند، محصول بذری است که در دنیا کاشته است. کسانی که با نور تهجد و شبزندهداری و با تضرع و زاری، خود را به دریای بیکران توحید و قرب حق وصل میکنند، به منبع نور چنگ میزنند و نور معنوی کسب میکنند، اشک پشیمانی و ترس از عقاب خدا و نیز اشک شوق به حق در نیمه شب میریزند. در روزی که چشمهای لذتطلبان اشکریزان است، در امان الهی خوشحال و مسرور زندگی میکنند.
کُلُّ عَیْنٍ باکِیةٌ یَومَ الْقِیامَةِ اِلّا ثَلاثَة اَعْینٍ. عَیْنٌ غَضَّت عَنْ مَحارِمِ اللهِ وَ عَیْنٌ سَهَرتْ فِی طاعَةِ الله وَ عَیْنٌ بَکَتْ فِی جَوْفِ اللَّیلِ مِنْ خَشْیَةِ الله.(2)
در روز قیامت تمام چشمها گریان است مگر سه چشم: چشمی که از محرمات الهی خود را پوشانده است و چشمی که در طاعت خدا بیدار بوده است و چشمی که در دل شب از خوف الهی گریه کرده است.
1- ثواب الاعمال، صص ١٠١ و ١٠٢.
2- بحارالانوار، ج٩٠، ص٣٣٣.