- دیباچه 1
- مقدمه 3
- اشاره 5
- فصل اول: کلیات 5
- اشاره 7
- مفهومشناسی 7
- سحر 7
- احیاء 8
- سحرخیزی و شبزندهداری 8
- تهجد 9
- بیتوته 10
- مشروعیت شبزندهداری در تمام شبهای سال 11
- اشاره 11
- نقد و بررسی دیدگاه 13
- اعتدال در عبادت 15
- اشاره 17
- فصل دوم: اهمیت سحرخیزی شبزندهداری 17
- شب بهترین زمان خلوتگزینی 19
- اهمیت شب در فرهنگ قرآنی 20
- اهمیت سحرخیزی در قرآن 22
- همه در تسبیح خدا 31
- اهمیت و ارزش سحرخیزی در روایات 33
- اشاره 36
- حضرت موسی (ع) 36
- اسوههای سحرخیزی 36
- حضرت ابراهیم (ع) 36
- حضرت داوود (ع) 37
- حضرت سلیمان (ع) 37
- حضرت یعقوب (ع) 38
- شب زندهداری، سیره عملی پیشوایان معصوم (علیهم السلام) 39
- اشاره 39
- پیامبر اکرم (ص) 39
- امیرمؤمنان علی (ع) 40
- فاطمه (علیها السلام) 41
- سیره عالمان و صالحان 41
- فصل سوم: ویژگیهای سحر 45
- اشاره 45
- ویژه بودن وقت سحر 47
- گشودهشدن درهای رحمت 48
- لحظه استجابت دعا 48
- توزیع روزی 51
- اشاره 53
- فصل چهارم: سحرخیزی و شبزندهداری در حج و زیارت 53
- دهه اول ذیحجه 55
- شبزندهداری در ایام حج 55
- شب ترویه 56
- شب عرفه 56
- شب عید قربان 57
- بیتوته در منا 59
- ایام تشریق 59
- اشاره 60
- شبزندهداری در مسجد الحرام و مکه در ایام تشریق 60
- سحرخیزی و شبزندهداری در ایام عمره 60
- شب اول ماه رجب 61
- شب نیمه ماه رجب 62
- شب مبعث پیامبر (ص) 63
- شب نیمه ماه شعبان 63
- شب جمعه 66
- شب قدر 68
- شبهای دهه آخر ماه رمضان 70
- شب عید فطر 72
- شبهای خاص در دیدگاه شیعه 73
- اشاره 73
- شب اول محرم 73
- شب عاشورا 74
- قضای سحرخیزی و شبزندهداری 75
- اشاره 77
- فصل پنجم: آداب حضور و کسب فیض در سحرگاهان 77
- اشاره 79
- استراحت روز 79
- آداب و شرایط ظاهری 79
- تغذیه حلال 80
- طهارت ظاهری 80
- مواظبت رفتار روزانه 81
- جبران حقوق مردم 82
- اشاره 83
- توبه 83
- بهرهگیری از موقعیت زمان و مکان 83
- آداب و شرایط باطنی (معنوی) 83
- امید به خدا و قطع امید از غیر 85
- تضرع و زاری 86
- اخلاص گوهر عمل 87
- اشاره 88
- اهمیت و جایگاه نماز شب 88
- اهتمام به نماز شب در سیره علما 90
- آداب و کیفیت نماز شب 91
- مباهات به نمازگزاران در دل شب 91
- اشاره 91
- گریه نیمه شب 93
- اعتراف به گناه 93
- دعا برای دیگران 94
- استجابت دعای حجگزار و عمرهگزار 97
- مکانهای مناسب برای دعا 97
- مسجدالنبی جلوهگاه سحرخیزان 98
- مسجدالنبی یادآور سحرخیزی پیامبر (ص) و یاران 98
- روضه شریفه 99
- استوانه توبه 100
- محراب تهجد 100
- استوانه سریر 100
- استوانه حرس 101
- تلاوت قرآن 101
- ذکر و یاد خدا 102
- استغفار 103
- رابطه آمرزش گناهان و زیارت پیامبر (ص) و ائمه علیهم السلام 104
- فصل ششم: آثار سحرخیزی و شبزندهداری 107
- اشاره 107
- اشاره 109
- آرامش روح و روان 109
- آثار دنیوی 109
- زیبایی چهره 110
- صحت و سلامت جسم 110
- نورانی شدن ظاهر و باطن 111
- نورانی شدن خانهها 115
- ضمانت روزی 116
- عزت و شرافت 116
- طول عمر 117
- رفع مشکلات 118
- آثار اخروی 119
- آمرزش گناهان 119
- روشنایی قبر 120
- زینت آخرت 122
- بهشت پاداش سحرخیزان 122
- اشاره 125
- فصل هفتم: عوامل سلب توفیق سحرخیزی 125
- محرومیت از نماز شب 127
- گناه و معصیت 128
- اشاره 128
- عوامل محرومیت از سحرخیزی 128
- عجب و خودبزرگبینی 129
- ترجیح خواهشهای مادی بر معنوی 131
- خوشیهای کاذب 132
- پرخوری 133
- ناآگاهی از برکات سحر 134
- نتیجهگیری 135
- اشاره 135
- معذوران و پاداش سحرخیزی 135
- کتابنامه 137
ص:101
داشت. ایشان را مکرر در فصل زمستان میدیدند که در نیمه شب به پشتبام مسجد خود میرود، درحالیکه به شدت برف میبارد و ایشان با پوستینی بر دوش و عمامهای بر سر، مشغول نماز و مناجات است. در حالت ایستاده دستها را به سوی آسمان بلند میکرد تا اینکه برف سراسر قامت مبارکش را از سر تا نوک پا سفیدپوش میکرد. سرانجام در یکی از شبها، به دست فرقه گمراه بابیه، به شهادت رسید. (1)
مباهات به نمازگزاران در دل شب
رسول اکرم (ص) میفرماید:
هنگامی که انسانی از بستر لذتبخش خود برمیخیزد، درحالیکه چشمانش خواب آلوده است برای اینکه با نماز مستحبی، پروردگار را خشنود کند، خداوند مقابل فرشتگان به آن بنده مینازد و میفرماید: «آیا بنده مرا نمیبینید که از رختخواب گوارایش برخاسته است برای نمازی که من بر او واجب نکردم. گواه باشید که او را بخشودم» .(2)
آداب و کیفیت نماز شب
اشاره
وقت نماز شب از اول نیمه شب تا اذان صبح است. نماز شب هرچه نزدیکتر به طلوع فجر خوانده شود، فضیلت بیشتری دارد.
نماز شب را میتوان به دو صورت مفصل و خلاصه خواند. برای
1- سیمای فرزانگان، رضا مختاری، ص١٧٠.
2- بحارالانوار، ج٧٧، ص١۵۶.