مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 145

و رشد اعمالتان می شود".(1)

هشت. سلام

واژه "سلام» از "سِلم» به معنای سلامت و دور بودن از آفات ظاهری و باطنی است.(2) در زبان و ادبیات عرب، سلام به معنای درود بوده و از این باب هم در زمان ملاقات و هم در زمان خداحافظی کاربرد دارد و مختص موقعیّتی خاص نیست؛ بدین رو استفاده از این کلمه در پایان نماز، امری عجیب نبوده و در ادبیات عرب، استفادهای رایج است.

پس از تشهد پایانی نماز، سه سلام است. سلام نخست، به رسول خدا(ص) : "اَلسَّلامُ عَلَیْک اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحْمَهُ اللّهِ وَ بَرَکاتُه». سلام دوم، به خود ما و بر بندگان شایسته خدا: "اَلسَّلامُ عَلَیْنا وَ عَلی عِبادِاللّهِ الصّالِحینَ». سلام سوم بر همه فرشتگان، مؤمنان و بندگان شایسته خدا : "اَلسَّلامُ عَلیْکُمْ وَ رَحْمَهُ اللّهِ وَ بَرَکاتُه».

امام صادق؟ع؟فرمود: «معنای سلام در هر نماز، امن و ایمنی است؛ یعنی هر که امر خدا و سنّت پیامبرش را از روی خشوع و خضوع به جا آورد، از بلاهای دنیا و عذاب آخرت در امان است».(3)

1- مجلسی، بحارالانوار، ج 91 ، صص 64 -65
2- خلیل ابن احمد، العین، ج 7، ص 265 ؛ ابن منظور، لسان العرب، ج 12 ، ص 289
3- مجلسی، بحارالانوار، ج 82 ، ص 307 و 308