کتابخانه بالقرآن

مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 172

صفحه 172

یک. نماز و خانواده

الف) برنامه ریزی و تدبیر منزل

مدیریت و برنامهریزی، نقش مهمی در سلامت زندگی خانوادگی دارد. مهمترین عنصر در مدیریت و برنامهریزی خانوادگی، زمانبندی کارها و برنامه ها است. اسلام برای رسیدن انسانها به رشد و تعالی و برخوردار شدن آنان از پیشرفت مادی و معنوی، اهمیت زیادی برای مسأله وقت در عبادات قائل شده است. نظم در عبادت می تواند مشوق افراد در رعایت نظم و کسب مهارت وقت شناسی و برنامه ریزی زمانمند باشد. طبق تعبیر قرآن، "نماز، وظیفه ای برنامه ریزی شده و زمان مند است"؛(1) لذا از آنجا که نماز در زمانهای خاصی انجام می شود و شرایط و ملاحظات خاصی را میطلبد، روحیه نظم را در انسان به وجود میآورد و همچنین، این امکان را تقویت می کند که انسان در تمام شئونات زندگی، نظم و انضباط را رعایت کند.

بدین ترتیب، یکی از کارکردهای دوام بر نمازهای اول وقت، در ساحت زندگی خانوادگی، برنامه ریزی و زمان بندی امور زندگی است. در خانواده نمازگزار، والدین و فرزندان تا دیروقت به تماشای تلویزیون نمی نشینند و صبح تا ظهر نمی خوابند و برنامه های تغذیه، خواب و بیداری و سایر امور، هر کدام به برکت اوقات نماز به موقع انجام می شود.

نمازهای دیگر مثل جمعه و اعیاد نیز نقش مهمی در مدیریت زندگی دارد. تعطیلی فعالیتهای اقتصادی هنگام نماز جمعه(2) توصیه به بهداشت و نظافت قبل از

1- فَأَقیمُوا الصَلاهَ إِنَ الصَلاهَ کانَتْ عَلیَ الْمُؤْمِنینَ کِتاباً مَوْقُوتا" (نساء: 103)
2- در سوره جمعه، آیه 9، خداوند به مؤمنین دستور داده است که هنگام ماز جمعه، از داد و ستد وخرید و فروش و کارهای دنیوی دست کشند و به ذکر خداوند روی آورند."یا أَیُهَا الَذینَ آمَنُوا إِذا نُودِیَ لِلصَاهِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَهِ فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللَهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ"؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، چون برای نماز جمعه ندا در داده شد، به سوی ذکر خدا بشتابید، و داد و ستد راواگذارید. اگر بدانید این برای شا بهتر است