مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 176

علاوه بر شواهد دینی، شواهد و مطالعات علمی و تجربی نیز این مسأله را تأیید می کند. بر اساس مطالعه "ایوانز تی دیوید" جامعهشناس و دین پژوه در تحقیقی با عنوان "رابطه مجدد دین و جرم"، حضور در مراسم مذهبی و انجام مناسک دینی، کنترل کننده است.(1) در این تحقیق و نیز تحقیق دیگری که توسط "رادنی استارک" و "سیمز بن بریج" با عنوان "دین کجروی و کنترل اجتماعی" به انجام رسیده است، این اصل کنترلی بهدست آمده است که انجام اعمال دینی و مناسک و آیینه ای مذهبی، بازدارنده، کنترل کننده و همنواساز است.(2)

از مجموع آیات و روایات به دست می آید که نماز با چند مکانیسم، کاهش جرائم و کج روی را در جامعه به ارمغان می آورد:

1. مکانیسم حیا

"حیا" به معنای دور نگهداشتن نفس از بدیها(3) و وادار نمودن خود به ترس از انجام کارهای زشت و دوری از مذمت و ملامت است.(4) "حیا" از کارکردهای مهم نماز حساب شده است. حضرت امام علی؟ع؟در ضمن برشمردن آثار حضور در مسجد می فرمایند: "[ارتباط با مسجد سبب میشود] او گناهی را از روی خشیت یا حیا ترک می کند".(5) بر اساس این روایت، رفتن به مسجد که نوعاً برای نماز جماعت و انجام امور مذهبی است، سبب می شود که افراد از گناه و منکرات باز داشته شوند. در حدیثی دیگر، امام صادق؟ع؟در آثار نماز جماعت می فرمایند: "نماز جماعت سبب مراقبت و کنترل و دوری از گناهان و معاصی می شود".(6)

1- ایوانزتی دیوید، بررسی مجدد رابطه دین و جرم، ترجمه علی سلیمی، ص 142-178
2- استارک، رادنی، سیمز بن بریج، ویلیام، دین کجروی و کنترل اجتماعی، ترجمه و تلخیص علی سلیمی،. مجله حوزه و دانشگاه، شماره 22 ، ص 173.
3- حسی نن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص 270
4- علامه حلی، الالفیی ، ص 159
5- "منِ اخْتَلَفَ إِلَی الْمَسْجِدِ أَصَابَ إِحْدَی الثَماَنِ... أَوْ یَترْکُ ذَنْباً خَشْیَهً أَوْ حَیَاء". (شیخ صدوق ، ألامالی، ص 389
6- "فَإِنْ قَالَ فَلِمَ جُعِلَتِ الْجَماَعَهُ قِیلَ... مَعَ مَا فِیهِ مِنَ الْمُسَاعَدَهِ عَیَ الْبرِ وَالتَقْوی وَ الزَجْرِ عَنْ کَثِیرٍ. مِنْ مَعَاصِی اللَهِ عَزَ وَ جل". مجلسی، بحار الانوار، ج 6، ص 71