مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 202

کردند: در هنگام فرا رسیدن وقت نماز، پرچمی نصب گردد تا مردم بدین وسیله، یکدیگر را برای نماز خبر دهند. دسته چهارم معتقد بودند: تعدادی چوب فراهم گردد و به هنگام وقت نماز، آنها را به یکدیگر بزنند. دسته پنجم گفته بودند: برای این کار، آتشی روشن کنند. در همین حال بودند تا اینکه شخصی به نام عبداللّه بن زید، در خواب دید که منادی به او اذان را آموزش می داد و بعد جریان خواب خود را به پیامبر(ع) اطلاع داد و حضرت هم آن را پذیرفت. از آن پس، مسلمانان بر مبنای همان خواب، در پنج وقت اذان می گویند. در برخی روایات وارد شده که خلیفه دوم گفته بود: من بیست روز قبل از عبداللّه بن زید همان خواب را دیده بودم، ولی به علت حیا و خجالت، آن را به پیامبر؟ص؟ نگفتم!(1)

پاسخی از پیشوای ششم

بر اساس نظریه اول، منشأ اذان بسان دیگر امور عبادی، مستند به وحی می باشد. در حالی که طبق نظریه دوم، منشأ اذان امری بشری بوده و پیامبر، تنها به استناد همان خواب، اذان را تشریع فرموده است. امام صادق؟ع؟در روایتی به اینگونه نظرات پاسخ گفتهاند. روای میگوید حضرت(ع)در اینباره فرمودند: «این گروه چه میگویند؟!» عرض کردم: فدایت شوم در چه موردی؟ فرمود: «در مورد اذانشان...» عرض کردم: میگویند که ابیّ بن کعب آن را در خواب دیده است. امام(ع)فرمود: «دروغ میگویند؛ زیرا دین خداوند عزیزتر از آن است که در خواب دیده شود»(2)

ب) تثویب در اذان صبح

اشاره

یکی از موارد اختلاف در نماز مذاهب، تفاوت در أجزای اذان است. اهل سنّت، تثویب، یعنی گفتن «الصّلاه خیرٌ مِن النّوم»(3) را بخشی از اذان صبح دانسته و قرائت آن را در اذان صبح مستحب می دانند. ولی شیعه امامیه، نه تنها آن را بخشی از

1- سنن ابن ماجه، ج 1، باب بدء الاذان، ص 233 ؛سنن ابو داود، ج 1، باب بدء الاذان، ص 120 ؛ عبدالحسین . شرف الدین، النص و الاجتهاد، ص 224
2- "کذبوا فانّ دین اللّه أعزّ مِنْ أن یُری فی النوم" (شیخ کلینی، اصول کافی، ج 3، ص 482 ؛ مجلسی،. بحارالانوار، ج 18 ، ص 354 ؛ محقق بحرانی، الحدائق الناصره، ج 7، ص 436)
3- نماز از خواب بهتر است