مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 245

ریاضت همراه شده و در تمدن و حیات فردی و جمعی مردم هندوستان، نقش بزرگی داشته است.

١. اعتقادات اصلی

اصول دین هندو، اعتقاد به متون وحیانی و رعایت نظام طبقاتی است. امروزه اعتقاد به خدایان سه گانه، تناسخ، قانون کرمه و برخی مفاهیم دیگر از اصول آیین هندو به شمار می روند؛ اما اصول نانوشته دیگری نیز وجود دارند که هندوان آنها را رعایت میکنند. به طور مثال، گاو را مقدس ترین حیوان میدانند و مجسمه آن را در منازل و معابد و میادین شهرها نصب می کنند. هندوها از میان هزاران خدای خود، سه خدا را اصلی میدانند که عبارتند از: 1 - برهما، خدای آفریننده؛ 2 - ویشنو، خدای محافظ؛ 3 - شیوه، خدای نابودگر؛

کرمه به معنای کردار است. قانون کرمه میگوید: هر عملی، نتیجه خاص خود را دارد و آدمی نتیجه اعمال خود را در دورههای بازگشت مجدد خود به این جهان خواهد دید. کسانی که کار نیک انجام دادهاند، در مرحله بعد، زندگی مرفه و خوشی را در طبقه اجتماعی بالاتری خواهند داشت و آنان که کار بد میکنند، در زندگی بعدی، با بدبختی دست به گریبان خواهند شد و چه بسا به شکل حیوان بازگشت کنند. تناسخ در زبان سنسکریت، سَمْساره به معنای «سیر و سفر» یا «سرگردانی و آوارگی و گیجی» است. طبق دو اصلِ سَمْساره و کَرمه، همین آثار کَرمهای سبب میشود تا انسان پس از سپری کردن دورهای در فضایی بهشتگون یا جهنمی، به بازگشتِ مکرر به این دنیا مجبور گردد، و نیز سبب میشود تا در هر زندگی، متناسب با نوع و میزان کَرمهای که در روح دارد، زندگی متفاوت داشته باشد. بنابراین، هر زندگی در عین حال که خود ثمره زندگانیهای پیشین است، تعیین کننده نوع و کیفیت زندگانیهای بعدی نیز خواهد بود. هندوان معتقدند تنها راه رهایی انسان از گردونه تناسخ و تولدهای مکرر در جهان پر از رنج و بلا، رسیدن به موکشه، یعنی رهایی است که از سه طریق معرفت، ریاضت و بهکتی به دست میآید.