مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 269

برای ما محترم و محبوب است و اگر آزردگی و تنبیهی مطرح است مربوط به رفتار خاص او (بی توجهی او به نماز) است نه شخصیت وی.

ج) تناسب با عمل

نوجوانی که نماز را کامل و در اول وقت میخواند با آنکه نماز را با عجله و آخر وقت می خواند یکسان نیستند. همچنین نوجوانی که تازه به نماز رو آورده با نوجوانی که چند سالی است که در مسیر نماز قرار دارد یکسان نیستند. هر کدام از اینها باید به نوع و اندازه خاص تشویق شوند. کسی که نمازش را در اول وقت می خواند در مقایسه با کسی که نمازش را در آخر وقت می خواند، باید بیشتر تشویق شود. همچنین فرزندی که تازه به نماز رو آورده، هرچند نماز را ناقص و در اول وقت به جا نیاورد، در مقایسه با فرزندی که دو سال از او جلوتر است، باید بیشتر تشویق شود؛ چرا که او فعالیت بیشتری انجام داده و پیشرفت بیشتری داشته است. این مطلب در مورد تنبیه هم صادق است.

چهارم. به هنگام بودنفرزند خردسال ما هنگامی که برای اولین بار نماز پدر یا مادرش را تقلید میکند، اگر بلافاصله تشویق شود، این رفتار در او تثبیت می شود؛ اما اگر با فاصله و مثلاً بعد از دو روز تشویق شود، از تأثیر این تشویق کاسته خواهد شد.

تنبیه نیز همینگونه است. فرزندی که نماز خود را مرتب می خوانده، در صورتی که عمداً و بدون دلیل موجهی نمازش را ترک و به آن بی توجهی کند، اگر در همان هنگام به او تذکر داده شود، این تذکر می تواند مؤثر باشد؛ اما اگر فاصله زیاد شد، به همان میزان از تأثیر آن کاسته خواهد شد.

ح) شیوه های تنبیه

اشاره

چنانکه پیش از این گفته شد، تنبیه بازدارنده است و برای جلوگیری از رفتار نادرست و تثبیت آن استفاده می شود. همچنین تنبیه لزوماً به معنای تنبیه بدنی نیست و تنبیه بدنی آخرین مرحله است. به هر حال، در مسیر آموزش و درونی کردن نماز ممکن است در مواردی فرزند در انجام نماز کوتاهی کند یا حتی عقب گرد داشته باشد و برای مثال، اگر قبلاً نماز را در اول وقت می خوانده،