مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 289

.

عوامل غفلت

شیطان

کسی که شیطان را بر خود مسلط کند، شیطان او را از نماز و ذکر و یاد خدا باز خواهد داشت. به فرموده قرآن: هر کس شیطان را بر خود مسلط کند، از یاد خدا غافل میشود و از حزب شیطان به حساب میآید: «اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطَانُ فَأَنسَئهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُوْلَئکَ حِزْبُ الشَّیْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطَانِ هُمُ الخاسِرُونَ».(1)

دوست ناباب

دین اسلام، مؤمنان را از همنشینی با افراد گنه کار برحذر داشته، توصیه نموده که با افرادی نشست و برخاست کنیم که ذکر و نام خدا را در ما زنده می کنند. خداوند در قرآن کریم می فرماید: در روز قیامت، انسان گنهکار از روی پشیمانی به پشت دست خود میزند و میگوید: «یَا وَیْلَتیَ لَیْتَنیِ لَمْ أَتخذْ فُلَانًا خَلِیلًا*لقَدْ أَضَلَّنیِ عَنِ الذِّکْرِ»؛(2) ای وای بر من، کاش فلان شخص گنهکار را دوست خود انتخاب نکرده بودم! او مرا از یاد خدا دور کرد.

اشتغال افراطی به بهرههای دنیایی

علاقه شدید به مال اندوزی و تکاثر، انسان را از خدا و یاد او غافل می سازد. قرآن کریم میفرماید: نور الهی در بین خانه ها و مردانی است که تجارت و داد و ستد، آنها را از یاد خدا باز نداشته، صبح و شام تسبیح خدا را می گویند: «فیِ بُیُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَعَ وَ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ یُسَبِّحُ لَهُ فِیهَا بِالْغُدُوِّ وَالاَصَالِ*رِجَالٌ لَّا تُلْهِیهِمْ تجِارَهٌ وَ لَا بَیْعٌ عَن ذِکْرِاللَّهِ وَ إِقَامِ الصَّلَوهِ وَ إِیتَاءِ الزَّکَوهِ».(3)

دنیاطلبی

بسیاری از مظاهر مادی و دنیوی، اموری دو حیثیتی هستند که با توجه به نوع نگرش انسان به آن، می تواند موجب غفلت از یاد خدا یا با تدبیر و دوراندیشی، به فرصت ناب

1- "شیطان بر آنان مسلّط شده و یاد خدا را از خاطر آنها برده است، آنان حزب شیطانند! بدانید حزب . شیطان زیانکارانند" (مجادله: 19)
2- فرقان: 28 و 29
3- نور: 36 و 37