مفتاح: درسنامه عمومی معارف نماز صفحه 293

این گردباد خطرناک، علاقه مندان به خویش را با سرعت میچرخاند و بازی می دهد، تا روزی که با صخرهای به نام مرگ برخورد کنند و از گردباد دنیا جدا شوند که البته خیلی دیر است. تفکر، فرصت جدا شدن از این گردباد هلاککننده است، همانگونه که پیامبر اعظم(ص) فرمودند: «تَفَکُّر ساعَهٍ أَفضلُ من عباده سبعین سنه»(1).

کسی که اهل تفکر باشد هرگز دنبال گناه نمی رود و هیچگاه نمازش را ترک نمی کند؛ زیرا متفکر، مقایسه و محاسبه می کند و آخرت و رضایت خدا را فدای عمر کوتاه دنیا نمی کند. او هرگز حاضر نیست که آثار با برکت دنیوی و اخروی نماز را از دست بدهد و به جای آن، آثار نکبت بار و عذاب الیم ناشی از ترک نماز را کسب کند. امام صادق(ع)می فرمایند: «التَّفکّر یدعوا الی الله والعَمل به»؛(2) تفکر، انسان را به خوبی و عمل به آن دعوت می کند.

ب) گرایشی

اشاره

در این قسمت، به اموری که در حوزه قلب انسان است، خواهیم پرداخت؛ یعنی عواملی که در درون انسان به صورت گرایشی وجود دارد.

1. کبر

کبر، حالتی در انسان است که بر اثر خودپسندی، خویشتن را برتر از دیگران ببیند. (3) خود بزرگ بینی از اوصاف شیطان است. متکبر چه کبرش نسبت به خداوند باشد و چه نسبت به مردم، هماهنگ با ابلیس شده و مطرود از رحمت الهی است.

بنا بر آیات قرآن کریم، متکبرین از حریم محبت خدا خارج هستند: «إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُسْتَکْبرِین»(4) و جهنم جایگاه آنهاست: «فَادْخُلُواْ أَبْوَابَ جَهَنَّمَ خَالِدِینَ فِیهَا فَلَبِئْسَ

1- محقق حلی، مهذب الاحکام، ج 15 ، ص 314
2- حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 15 ، ص 196
3- حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص 421
4- همان: 23